Sülh yolunda Vaşinqton dayanacağı

Antoni Blinkenin təşəbbüsü və iştirakı ilə XİN başçıları arasında keçirilən görüşdə tərəflər sülh və dövlətlərarası münasibətlərin qurulması haqqında sazişin yekunlaşdırılması istiqamətində işi davam etdirməyə razılaşıblar.

ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinkenin təşəbbüsü və iştirakı ilə Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan arasında NATO-nun 75 illiyinə həsr olunmuş Zirvə görüşü çərçivəsində Vaşinqtonda görüş keçirilib.

Xarici İşlər Nazirliyinin açıqlamasında bildirilir ki, tərəflər Azərbaycan və Ermənistanın sülh və dövlətlərarası münasibətlərin qurulması haqqında tarixi sazişin yekunlaşdırılması istiqamətində əldə olunmuş irəliləyişi qeyd edib və bu istiqamətdə işi davam etdirməyə razılaşıblar.

ABŞ görüşün təşkilindən məmnun qalıb

Əslində Vaşinqtonun üçtərəfli görüşlə bağlı mövqeyi elə dövlət katibi Antoni Blinken tərəfindən açıqlanıb. Onun sözlərinə görə, son bir il yarım ərzində Azərbaycan və Ermənistan danışıqlar, o cümlədən dayanıqlı, layiqli və hər iki ölkə, region və ABŞ ilə əlaqələr üçün böyük imkanlar yaradan sülh danışıqları istiqamətində vacib işlər görüblər. "Bu gün Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri ilə bir yerdə olmaqdan çox məmnunam. ABŞ Avropa İttifaqı və digər həmkarları ilə birlikdə bu prosesə dəstək verib. Bugünkü görüş əldə olunmuş irəliləyişləri nəzərdən keçirmək üçün bir fürsətdir. Bütün təmaslar, o cümlədən son həftələrdə aparılan müzakirələrə əsasən düşünürəm ki, tərəflər ABŞ-nin də güclü şəkildə dəstəklədiyi sülh razılaşmasını əldə etməyə yaxındırlar. Bu gün ABŞ-nin razılaşmanın əldə olunması üçün nələr edə biləcəyini müzakirə etmək üçün bir aradayıq".

ABŞ Dövlət Departamenti¬nin sözçüsü Metyu Miller isə görüşlə bağlı açıqlamasında bildirib ki, görüşdə regional əlaqələrin təşviqində sülhün vacibliyi vurğulanıb: "Dövlət katibi sazişi mümkün qədər tez yekunlaşdırmaq üçün gələcək addımların atılmasını təşviq edib ki, bu da bütün Cənubi Qafqaz regionuna fayda verəcək".

İkitərəfli təmaslarda da müzakirə olunub

Maraqlı məqam odur ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh prosesi tək üçlü görüşdə yox, Blinkenin ikitərəfli təmaslarında da müzakirə obyekti olub. Antoni Blinken almaniyalı həmkarı Annalena Berbokla Azərbaycan və Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması ətrafında fikir mübadiləsi aparıb. Bu barədə amerikalı diplomat sosial şəbəkədə yazıb. “Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok ilə görüşərək Ukraynaya dəstək, Qəzza zolağında atəşkəsin təmin edilməsini və Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh sazişinin əldə edilməsində irəliləyişi müzakirə etdik”, - ABŞ-nin baş diplomatı qeyd edib.

“Biz sülhü mümkün qədər tez görmək istəyirik”

Yeri gəlmişkən, Blinken-Bayramov-Mirzoyan üçtərəfli görüşü NATO-nun Zirvə toplantısına görə ABŞ-yə səfər edən Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bu ölkədə görüşlər keçirdiyi zamanla üst-üstə düşüb. Türkiyə Prezidenti də iki ölkə arasında aparılan sülh danışıqları ilə bağlı gözləntilərini açıqlayıb. “Arzu edirik ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi imzalansın və barış hökm sürsün. Biz bu sülhü mümkün qədər tez görmək istəyirik ", - deyə Rəcəb Tayyib Ərdoğan bildirib. Onun sözlərinə görə, həm Azərbaycan, həm də Ermənistan hakimiyyəti bu istiqamətdə müsbət addımların atılmasının tərəfdarıdır.

Vaşinqton görüşü ilə bağlı BMT rəsmisinin də mövqeyi maraqlıdır. "Biz çox ümid edirik ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında normallaşma prosesi öz bəhrəsini verəcək", - bunu "Report"a BMT Baş katibinin sözçüsü Stefan Düjarrik Vaşinqtonda üçtərəfli görüşü şərh edərkən deyib.

Düjarrik BMT Baş katibinin iki ölkə arasındakı normallaşma prosesini yüksək qiymətləndirdiyini deyib: "Hesab edirəm ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması və bir sıra ikitərəfli məsələlərin həlli təkcə hər iki ölkə üçün deyil, bütövlükdə region üçün əhəmiyyətli təsirə malikdir".

Əsas məsuliyyət İrəvanın üzərinə düşür

Qeyd edək ki, Vaşinqtonun iki ölkə arasındakı danışıqlarda vasitəçi olmaq üçün təşəbbüsləri əvvəl də mövcud idi. Lakin əvvəlki təşəbbüs ABŞ-nin sülh prosesinə yanaşmasında Ermənistanın xeyrinə istiqamətlənən birtərəfli mövqe sərgiləməsi ilə uğursuzluğa düçar oldu. İndi isə sülh istiqamətində bəzi mühüm nailiyyətlər əldə edilib. Prosesin məntiqi sonluqla yekunlaşması üçün bir sıra əngəllər ortadan qaldırılmalıdır ki, bu məsələdə də əsas məsuliyyət İrəvanın üzərinə düşür. İkitərəfli format əsasında müzakirələrin müsbət effekt verməsi prosesdə maraqlı olan güc mərkəzlərinin də diqqətini çəkir. Onlar yenidən vasitəçi və ya ən azından görüşlərin təşkilatçısı kimi status əldə etməyə çalışırlar. Təbii ki, Vaşinqtonun, xüsusilə də dövlət katibinin bu məsələyə xüsusi diqqət ayırması və sülhün əldə edilməsinə hesablanan görüşlərin təşkili Bakının da maraqlarına cavab verir. Lakin əsas məsələ bu görüşlərdə sülhə maneə yox, yardımçı ideyaların irəli sürülməsidir.