Bakı 23°C
“Oğul arxalı Vətən”in səhnə həyatı
Son illər Masallıda inkişafın qoşa qanadı olaraq, mənəvi dəyərlərin
təbliğinə də önəmli yer verilir. Uğurla həyata keçirilən Dövlət Proqramına
uyğun olaraq, abadlıq, quruculuq, mühüm layihələrin həyata keçirilməsi kimi
geniş sfera yaradılmaqla, mədəni həyatımızdakı inkişafa keçilməsi artıq ənənəyə
dönüb. Ziyalıların, yaradıcı insanların yubileylərinin təntənəli qeyd olunması,
yazarların yeni əsərlərinin təqdimatı kimi tədbirlər ictimaiyyətin diqqətini
cəlb edir, maraqla qarşılanır.
Belə tədbirlərdən biri də bu günlərdə şəhər Mədəniyyət Mərkəzində
"Yeni həyat” qəzetinin baş redaktor müavini, şair-publisist, "Qızıl qələm”
media mükafatçısı Rəsul Rzayevin "Oğul arxalı Vətən” kitabı əsasında
hazırlanmış eyni adlı tamaşanın ictimaiyyətə təqdimatı olmuşdur. Masallı
Regional Turizm Mərkəzi, Masallı Regional Dövlət Kolleci və rayon mədəniyyət
mərkəzinin hazırladığı tədbirlərin əhatə dairəsi geniş olmuş, çoxsaylı
tamaşaçının marağını cəlb etmişdir.
Vətənpərvərlik, qəhrəmanlıq mövzusu publisist-şair kimi Rəsul
Rzayevin yaradıcılığının leytmotivini təşkil edir. Müəllifin ilk mətbu
yazılarında Böyük Vətən Müharibəsində qəhrəmanlıqla vuruşmuş həmvətənlərimiz
haqqında yazılanları necə maraqla oxuyurduqsa, indi də bu mövzudakı məqalələrini, kitablarını
həmin maraqla izləyirik. Müəllifin ilk belə yazıları İtaliya partizan
hərəkatının iştirakçısı Mehdi Hüseynzadənin silahdaşlarından biri olmuş
Masallının Qodman kənd sakini Əkbər Babayevə həsr etdiyi "Vətəndən uzaqlarda”
povesti və Lenin ordenli müharibə veteranı Atabala Hacıyevə həsr etdiyi
oçerklər olmuşdur.
Sonralar belə silsilə yazılar milli qəhrəmanlarımız, Qarabağ
döyüşlərinin iştirakçıları, şəhidləri haqqında oldu. Müəllifin vətənpərvər
qələmindən çıxan, istedadının bəhrəsi olan yazıları onun imzasını tanıtdı. Belə
yazılar sahibinin vətən sevgisindən işıq, nur aldı. Vətən təəssübkeşliyindən
maya tutdu. Ona görə də diqqət çəkdi, maraqla qarşılandı. Milli qəhrəmanlarımıza
həsr etdiyi "Torpağı boyuna biçdi”, "Dağılmış yuxu”, "Qarabağ qəlbimə çəkdi
qara dağ” poemaları, şəhidlərə həsr olunan onlarca publisist yazıları əldən-ələ
gəzdi, geniş oxucu auditoriyasının marağı ilə üst-üstə düşdü.
Qarabağ döyüşləri müəllifin qələm işlətdiyi əsas mövzulardandır. Belə
yazılarda onlarca döyüşçünün qəhrəmanlıq obrazını görürük. Aprel döyüşləri
xalqımızın tarixi qələbəsi kimi hamımızın ilham mənbəyimiz oldu. Bu ovqat Rəsul
Rzayevin də dəst-xəttində, vətənpərvər yazılarında aydınlığı ilə əksini tapdı.
Masallıdan bu döyüşlərdə iştirak edən igidlərə, xüsusilə şəhid Firdovsi
Bağırzadə, Nurlan Əsgərliyə ithaf etdiyi bədii və publisist yazıları qürur və
iftixarımızı, vətənpərvərlik hislərimizi tərənnüm etdi. Bu yazılarda iki igid
oğulun timsalında öz vətənpərvər hisslərimizi, qürurumuzu, haqlı iftixarımızı
tapdıq.
Bu məziyyətlərinə görə, yazıları 2016-cı "Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin
Azərbaycanlı İcması” İctimai Birliyinin "Aprel döyüşləri mediaya nəyi öyrətdi”
mövzusunda keçirdiyi müsabiqədə mükafata layiq görülmüşdür.
Rəsul müəllim qəhrəmanının soy kökünə bələd olur, bədii obraza
çevirdiyi insanların ailəsi ilə əlaqələr qurur, ən kiçik detalı belə gözdən
qaçırmır.
Bu, Aprel döyüşlərinin iştirakçısı olmuş Aqil Məlikovun
qəhrəmanlığından bəhs edən "Oğul arxalı Vətən” kitabında daha aydın görünür.
Aqilin ulu babası Məmmədəli Böyük Vətən Müharibəsi dövründə cəbhədə qəhrəmanlıq
göstərib. Cəbhədən sinəsi orden-medallı qayıdıb. Bu vətənpərvərlik ənənəsini
atası Qismət davam etdirib. Vətənin sərhədləri keşiyində dayanıb. Soy kökünün
qəhrəmanlıq ənənələri Aqilin timsalında daha qabarıq üzə çıxıb.
O, Aprel döyüşlərində qaynar nöqtələrdə olub. Təxribat törədən
düşmənin geri oturdulmasında, mühüm mövqelərin alınmasında iştirak edib...
Həmin vaxtlar Aqil əsgəri xidmətini başa vurmuşdu və orduda qalıb
gizir kimi xidmət edirdi. Bu işə könüllü olaraq ona görə razılıq vermişdi ki,
torpağımız düşmən tapdağı altında idi. Əsərdəki mühüm detallardan biri, obrazın
daxilini açır, onun vətənpərvərlik hissinin ölçüyəgəlməz olduğunu sübut edir.
Vaxt olur həyat onu sınağa çəkir. Anasının vəfatını eşidib ona məzuniyyət
verirlər. Lakin o, doğma anasının yeddisinə qala bilmir. Burda ana ilə vətən
müqayisə edilir. Tərəzinin Vətən gözü ağır gəlir. Aqil atasından, qohumlarından
üzrxahlıq edir ki, Vətən çağırır, qala bilməz.
Bu özü də ailə tərbiyəsindən gəlmədir. Müdrik ata öyüdünün, halal,
saf ana südünün təsirindəndir.
Göstərdiyi igid və qəhrəmanlığına görə, Aqil "Hərbi xidmətdə
fərqlənməyə görə” 3-cü dərəcəli medala layiq görülmüşdür.
Masallı Mədəniyyət Mərkəzinin səhnəsində tamaşanın təqdimatı olub.
Tədbiri Masallı Regional Dövlət Kollecinin direktoru Vidadi Nəzərov açıb və Aprel
döyüşlərinin xalqımızın qürur və iftixar tarixi kimi dəyərləndirib.
"Tərəqqi” medallı Qardaş Fətullayev, müəllif Rəsul Rzayev, Böyük
Xocavar tam orta məktəbinin direktoru Abusət Zeynalov, kənd ziyalısı Rəyasət
İbrahimov, şəhid atası Qismət Məlikov əsər barədə məlumat veriblər.
Tamaşa "Aqil” mahnısı ilə başlayıb. Arxa fonda döyüş səhnələri
görünür. Döyüşçü marşı kimi səslənən mahnının od-alov saçan döyüş epizodları
ilə komponenti, insanı coşdurur.
Sözləri Rəsul Rzayevin, musiqisi Aysel Nərimanovanın olan mahnı
ürəkləri riqqətə gətirir:
Qəhrəmanlıq
hünərindən,
Tutdu
ellər soraq, Aqil.
El-obanın taleyində,
Oldun
nurlu çıraq, Aqil.
Bu
torpağa Vətən dedin,
Qibləgahım sənsən, dedin.
Hünərinə
əhsən dedi,
Vətən,
ana, torpaq, Aqil.
Pozdun
düşmənin sırasın,
Yağıdan
aldın qisasın,
Verdin
namərdin cəzasın,
Əldə
odlu silah, Aqil.
Dedin:
Vətən xanimanım,
Ona
qurban şirin canım,
Başın üstə dalğalanır,
O
üçrəngli bayraq, Aqil.
Səhnələr bir-birini əvəz edir. İgid əsgərlərin obrazları canlanır.
Onların hər biri Azərbaycan bayrağını uca tutur, Aqilin qəhrəmanlığını əks
etdirən şeirlər səslənir:
...Qəzəbimi
silah etdim,
Torpağımı
azad etdim,
Alıb
neçə yüksəkliyi,
Hünərimi
bayraq etdim
Qarabağda!
Canım
qurban bu Vətənə,
Qan
uddurduq biz düşmənə,
Bu
vuruşda candan keçdim,
Bayrağımdır
kəfən mənə
Bu
torpaqda!
Bu döyüşlərdə kiçik komandir Aqil hamıya həyandır. Sinəsini sıravi
döyüşçüyə sipər etmiş komandir barədə əsgərin öz dilindən eşidirik:
O,
bizi qorudu odlar içində,
O,
bizi qorudu, odu kül etdi...
Ağır
döyüşlərdə, dar günümüzdə,
Komandir
dost kimi çatdı haraya.
Deyir
ki, Aqilə bir can borcluyam.
Borcum
həyatımdır, ömrümdür mənim,
İgid
komandirə cahan borcluyam.
Tamaşada Masallı Dövlət Regional Kollecinin tələbə aktyorlarından
Elnarə Rzayeva, Duyğu və Minarə Əliyevalar, Dilrübə Dadaşova, Səbinə Xəlilova,
Elvin Azəroğlu, Savalan İmanov, İradə Hüseynova yaratdıqları canlı obrazlarla diqqəti
cəlb ediblər. Əsərin hazırlanmasında Böyük Xocavar məktəbinin müəllimlərindən
Sevda Məmmədova, Aysel Nərimanova, Qənimət Məlikova, Zahid Həmidovun əməyi qeyd
edilməlidir. Məktəbin şagirdlərindən Mənsurə, Günel, Saray, Mehriban, Aynişan,
Fidan, Şəlalə, Qivi, Ruqiyyə, Çingiz, Səfa, Aysel, Rafət, Yunis, və şəhidin
qohumu Əlinin ifasında şeir parçaları səsləndirilmişdir.
Tamaşanın quruluşçu rejissoru Cəmaləddin Əliyev hər detalın, obrazın
canlı təqdim olunması üçün zərgər dəqiqliyi ilə işləyib.
Tamaşanın baş məsləhətçisi Vidadi Nəzərovdur (o, həm də kitabın
redaktorudur).
Sonda şəhid atası Qismət Məlikov şəhidlərin ruhuna göstərilən
ehtirama görə təşəkkürünü bildirib.
Bitkin süjet, əhatəli kompozisiya, emosional təsirli əsər Masallı
mədəniyyəti üçün hadisə kimi qarşılandı.
Əlihüseyn ŞÜKÜROV,
Masallıda çıxan həftəlik "Yeni həyat"
qəzetinin baş redaktoru
