“Təcrübəyə həmişə ehtiyacımız olub”
Azərbaycan Dillər Universitetini bitirdikdən sonra həmin ali məktəbdə
baş laborant vəzifəsində, daha sonra müəllim kimi çalışıb. Biznes
Universitetində də müəllim işləyib. 2013-cü ilin avqust ayında 7 saylı tam orta
məktəbə təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini təyin olunub və iki aydan
sonra direktor əvəzi kimi çalışıb. Könül Həsənova 2014-cü ildə Təhsil
Nazirliyinin məktəb direktorları üçün keçirdiyi müsabiqədə qalib gələrək məktəbin
direktoru vəzifəsinə yüksəlib. 2014-cü ilin avqustundan məktəbin direktoru kimi
çalışır. K.Həsənova bu vəzifəyə təhsil naziri Mikayıl
Cabbarovun 2014-cü il 18 avqust tarixli əmri ilə təyin olunub. O, 780 nəfər
arasından seçilən 14 nəfərdən biridir.
M.Rahim adına 7 saylı tam orta məktəbin direktoru Könül Həsənova "Bir
məktəbin tarixi”nə müsahibəsində təkcə rəhbərlik etdiyi məktəbin təcrübəsindən
danışmadı, həmçinin hazırkı təhsilimiz haqqında fikirlərini bölüşdü.
Tələbə və şagird əməkdaşlığı
- Qocaman bir məktəbə rəhbərlik
etmək, sizdən yaşlı olan pedaqoqlarla, çoxsaylı şagirdlərlə dil tapmaq çətin
deyil ki?
- Təbii ki, asan deyil. İlk növbədə bunun üçün insanda məsuliyyət
hissi olmalıdır. Əsas şərtlərdən biri də normal sağlam psixoloji mühitin
yaradılmasıdır. Sevinirəm ki, bu məktəbdə hazırda belə bir mühit var. Mən
kollektivdən razıyam. Bizdə qarşılıqlı əməkdaşlıq mühiti formalaşıb. Məktəbin
müəllimləri cavan, orta yaşlı insanlardır. Onlar öz üzərlərində məsuliyyət hiss
edirlər. Bir-birimizi başa düşür, ortaq məxrəcə gələ bilirik – bu, iş üçün əsas
şərtlərdən biridir. Şagird nailiyyətlərinin izlənilməsi və müəllimlərin peşəkarlığının
artırılması sahəsində müəyyən addımlar atmağa çalışıram. Təhsil Nazirliyinin əmrinə
əsasən məktəbimiz Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin baza məktəbi elan olundu.
Bu da bizim universitetlə əməkdaşlığımızın təməlini qoydu. Artıq bu sahədə də
müəyyən addımlar atılır. Təbii ki, bu özünün müsbət tərflərini göstərəcək. Məktəb
olaraq bizim onlardan götürəcək müsbət tərəflərlə yanaşı, onların da bizimlə əməkdaşlıqdan
əldə edəcəkləri müsbət təcrübələr var. Həmin universitetin tələbələri bizdə
pedaqoji təcrübə keçirlər. Çünki bu məktəb innovativ məktəbdir və müəllimlərimiz
də kifayət qədər təcrübəlidirlər. Onlar günün tələblərinə uyğun olaraq İKT
bacarığı olan müəllimlərdir. Məktəbimizin otaqlarının əksəriyyəti texnoloji
avadanlıqlarla təchiz olunub. Xüsusən ibtidai sinif müəllimlərimizin hər biri
smart lövhələrlə işləyir və tam sərbəst şəkildə bu texnologiyalardan istifadə
edə bilirlər. Pedaqoji Universitetin tələbələri də bu məktəbdə innovativ
imkanları öyrənə bilirlər. Pedaqoji Universitetin müəllim heyətinin bizdə nümunəvi
dərslər keçirmələri ilə bağlı təklif irəli sürmüşük. Həmçinin bizim müəllimlərin
peşəkarlıqlarını artırmaq üçün universitetə cəlb olunmalarını planlaşdırırıq.
"Bizim məktəb icması” layihəsinə və açıq dərslərə tələbələrin cəlb olunmasını
düşünürük. Yeni layihələrimizin hazırlanmasında tələbə və şagird əməkdaşlığına
imza atmışıq. Məktəbdə kurikulum mərkəzi və resursların hazırlanması, qiymətləndirilmə
mərkəzinin yaradılması layihələrini Pedaqoji Universitetlə birgə həyata keçirəcəyik.
- Bu yaxınlarda müəllimlərin
növbəti diaqnostik qiymətləndirilməsi həyata keçirildi. Bu imtahanlarda iştirak
edən məktəbinizin müəllimlərinin nəticələri sizi qane etdimi?
- Mən diaqnostik qiymətləndirməni müəllimlər üçün çox müsbət qiymətləndirirəm.
Təbii ki, bizim müəllimlərimiz də həmin imtahanlarda iştirak etdilər. Onların əksəriyyəti
demək olar ki, müsbət nəticə əldə etdi. Təbii ki, nisbətən zəif nəticə əldə edənlərimiz
də oldu. Ancaq onlar sonradan təlimlərə cəlb olunur, yenidən qiymətləndirmədə
iştirak edir və onların nəticəsinin nə dərəcədə yüksəlməsi izlənilir. Nisbətən
zəif nəticə göstərən müəllimlərin dərslərində mütəmadi iştirak etməyə
çalışırıq. Həmçinin qarşılıqlı təcrübə əldə etmək üçün onların başqa müəllimlərin
dərslərində iştirakını təmin edir, onlara müəyyən irad və təkliflərimizi
bildiririk.
- Tez-tez «Məktəbləri
cavanlaşdırmaq» haqqında fikirlər səslənir. Bu fikir köhnə pedaqoqların təcrübəsini
inkar edir?
- Müəllimlər 65 yaşına qədər işləyirlər. Qarşıda bu yaşa çatacaq müəllimlərimiz
kifayət qədərdir. Biz onların təcrübəsindən daim istifadə edirik. Yeni məktəbdə
işə başlayan cavan müəllimləri pedaqoji təcrübələrini artırmaq üçün qocaman müəllimlərin
dərslərinə təhkim edirik. Sonra həmin müəllimlər üçün sınaq dərsləri təşkil olunur.
Ona görə qocaman müəllimlərin təcrübəsinə ehtiyacımız var. Biz özümüz də
cavanıq. Ola bilər ki, nəzəri cəhətdən imtahan vermişik, amma təcrübəyə həmişə
ehtiyacımız olub. Bu baxımdan direktorlara həmişə müraciət etmişəm və onlar mənə
dəstək olublar.
- Bu yaxınlarda şəhadətnamənin
ləğvi və IX-XI siniflərdə attestatın verilməsi ilə bağlı Təhsil Nazirliyinin qərarı
oldu. Təhsil sənədindəki dəyişikliyə münasibətiniz maraqlıdır.
- Biz bu qərarı gözləyirdik. Çünki bu il bizim ilk kurikulum siniflərinin
9-cu sinfi üzrə buraxılışı olacaq. Bu baxımdan bu dəyişiklik labüd idi. Hesab
edirəm ki, bu, təhsildə keyfiyyətin artırılması istiqamətində öz nəticəsini
göstərəcək. Bu, ilk növbədə şagirdlərin məşuliyyətini artırıb. Biz 9-cu siniflərlə
monitorinqlər həyata keçiririk. Qaydaya uyğun olaraq həm açıq testlər, həm
qapalı suallar veririk. Artıq biz onları buna hazırlaşdırmalıyıq. Sadəcə olaraq
uşaqlarla bir qədər işləmək və onları bu mərhələyə tam hazırlamaq lazımdır.
Təmayüldəki fərq
- Artıq bir çox məktəblərdə
təmayülləşmə həyata keçirilir. Necə bilirsiniz, təmayül siniflərin olması
repititorluğun qarşısını ala biləcəkmi?
- Keçən il bizim məktəbdə riyaziyyat-iqtisadiyyat üzrə bir təmayül
sinfi açılmışdı. Bu il isə şagird sayımız imkan vermədiyi üçün təmayül sinfi
aça bilmədik. Mərkəzi məktəb olsaq belə, siniflərin sayı yerimizə görə azdır.
Elə sinfimiz var ki, orada cəmi 24-26 şagird yerləşdirmək olur. Bir var, böyük
bir məktəbdə 10-cu siniflərdən 4-5 şagird seçib təmayül qrupu yaradasan, bir də
var 2-3 sinfin arasından 20 nəfəri seçəsən. Təmayül sinfi yaratmaq üçün onsuz
da imtahan keçirilməli, onların arasından təmayül sinfinə gedən uşaqlar seçilməlidirlər.
Bu il həm uşaqların sayı yığılmadı, həm də onları seçmək şəraiti olmadı. Çünki
uşaqların sayı azdır. Həmin qrupa cəmi 10-12 uşaq seçə biləcəkdik. Bu baxımdan,
bu il təmayül sinfi aça bilmədik. Təmayülləşmənin repititorluğun qarşısını
almasına gəlincə, bu fikirlə razıyam. Həqiqətən təmayül sinfi ilə digər siniflər
arasındakı fərqi hiss etmək olur. Valideynlər də uşaqlarına lazım olan fənnlərin
tədris olunmasında maraqlıdırlar. Çünki həmin qruplarda vaxt itkisi olmur. Biz
davamiyyəti tələb etməkdə də israrlı olur, eyni zamanda həmin davamiyyəti əldə
edə bilirik. Müəllimlərin özlərində də həmin sinfin cavabdehi kimi məsuliyyət
hissi artır. Çünki təmayül sinfinə seçilən müəllimlər yüksək nəticə göstərməlidirlər.
İnanın ki, valideynlər artıq təmayül sinfi yaranandan övladlarını repititor
yanına göndərmirlər. Çünki onların övladlarına lazımi fənlər keçilir və kifayət
qədər bacarıqlı müəllimlər dərs deyir. Əgər şagird özü də tam məsuliyyətlə
yanaşsa, onun uğuru qaçılmazdır.
- Sizin məktəbdə ilk dəfə
olaraq məktəbəqədər kursların fəaliyyətə başlamasından çox vaxt keçməyib. İlk təəssüratlar
necədir?
- Məktəbimizdə iki Azərbaycan dili və iki rus dili üzrə hazırlıq
kursları açılıb. Qruplara dərs deyəcək müəllimlər xüsusi məktəbə hazırlıq
kursları üçün təşkil olunmuş təlimlərdə iştirak ediblər. Bundan əvvəllər də
bizdə məktəbə hazırlıq kursları fəaliyyət göstərirdi, ancaq onlar pullu qruplar
idi. Çox sevindirici haldır ki, bu ildən ödənişsiz məktəbə hazırlıq kurslarına
start verildi. Müraciət edənlərin sayı həqiqətən də çox idi. Ancaq bizim məktəbimizdə
yalnız 4 qrup açmaq imkanımız oldu. Hazırda dərslərimiz davam edir və valideynlər
də çox razıdırlar. Uşaqlar üçün xüsusi İKT avadanlıqları ilə təchiz olunan
otaqlar ayrılıb. Müəllimlər də nəticələrdən razılıq edirlər. Artıq uşaqlarda
sosiallaşma gedir. Onlar mühitə alışırlar. Uşaqların dünyagörüşünün, zehni
inkişafının təmin olunmasında müsbət irəliləyişlər əldə edilir. Məktəbə hazırlıq
qrupunda oxumayan uşaqlar birbaşa məktəbə gələndə, müəyyən problemlərlə
rastlaşırıq. Ancaq bu qruplarda oxuyan uşaqlar məktəb həyatına alışırlar və
dünyagörüşləri formalaşır. Ona görə biz məktəbəqədər hazırlıq qrupunu bitirmiş
uşaqları eyni sinifdə komplektləşdirməyə çalışırıq. İnanın ki, həmin siniflərin
səviyyəsi müəllim üçün də əlverişlidir. Onların bilik səviyyəsi də digər siniflərin
bilik səviyyəsindən fərqlənir.
- Təhsil ekspertləri bəzən
"təhsil spesifik sahə olduğu üçün bu sahədə tez-tez islahatlar həyata keçirməyə,
dəyişikliklər etməyə ehtiyac yoxdur” - deyirlər. Bizim təhsil sahəsində tez-tez
yeniliklər baş verir...
- Əgər dəyişikliklər irəliyə doğru addımdırsa, niyə də atılmasın? Əgər
bu dəyişikliyin müsbət nəticəsini görəcəyiksə, niyə də olmasın? Mənə elə gəlir
ki, indiyə qədər edilən islahatların nəticələrini getdikcə görəcəyik. Ancaq
müsbət dəyişikliklər özünü büruzə verir. Artıq müəllimlər öz üzərlərində daha
çox işləyir, daha çox məsuliyyət hiss edirlər. Müəllim artıq bilir ki, sinfə
girirsə, biz ondan nəticə istəyəcəyik. Müəllim özünü doğrultmaqla nəticələri
göstərməyə çalışır. Onlar bilirlər ki, göstəriciləri, fəaliyyətləri izlənilir.
- Yanlış dərslik yanlış nəsil
deməkdir. Bu fikrə münasibətiniz?
- Bu mənim üçün çətin sualdır. Həqiqətən də bəzən dərsliklərlə bağlı
problemlərlə üzləşirik.
- Yaxşı direktor yaxşı idarəçilik
deməkdir. Bəs yaxşı idarəçilik uğurlu məktəbdir?
- Yaxşı idarəçi olmaq tam mənasında yaxşı məktəb olmaq demək olmasa
da, böyük amildir. Bunun arxasında həm də uğurlu iş durur. Yaxşı idarəedici
yaxşı lider, yaxşı müəllim, yaxşı psixoloq olmalıdır. Çünki sən insanlarla
ünsiyyətə girirsən. Şagirdlər səni sevməli, müəllimlər sənə hörmət etməlidirlər.
Bu sözün altında çox nüanslar dayanır. Yaxşı idarəedici özündə bir neçə
xüsusiyyəti cəmləşdirir. Uğurlu məktəb də onun əsasında yaranır.
Təranə Məhərrəmova