Bakı 12°C
Teatrların PR naşılığı
"Təəssüf ki, heç bir teatrımızın dəqiq və
perspektivə yönəlmiş PR strategiyası mövcud deyil. Teatrların ştat cədvəlinə nəzər
saldıqda görürük ki, günümüz üçün fövqəladə əhəmiyyətə malik bu istiqamət, demək
olar, nəzərə alınmayıb”.
Uzunmüddətli qapanmadan sonra, nəhayət ki, teatrların qapıları açıldı.
Qapılar açılmağına açıldı, həmişəki tamaşaçılar da teatrlara üz tutdu, zövqlə,
həvəslə izlədilər tamaşaları. Repertuarda köhnə, ənənəvi tamaşalar da var, yeniləri
də. Bəs teatrların PR işində bir dəyişiklik oldumu? Tamaşaçıları cəlb etmək üçün hansı vasitələrdən
istifadə edirlər? Müstəqillikdən öncəki illərdə belə bir ənənə vardı ki,
afişaya tamaşada oynayacaq və artıq brendə çevrilmiş aktyorun adı xüsusilə
qabarıq şəkildə yazılırdı. Afişada Nəsibə
Zeynalovanın, Səyavuş Aslanın, Hacıbaba Bağırovun, Yaşar Nurinin və digər məşhur
və sevilən aktyorların adının verilməsi artıq tamaşaçını ora cəlb edirdi. Amma
son illərdə bu ənənəyə rast gəlinmir. Görəsən bu üsul daha işə yaramır, yoxsa
artıq brend aktyorlarımız yoxdur?
Teatra tamaşaçı cəlbi
Teatrşünas, tənqidçi İlham Rəhimli deyir ki, bu ənənə 1925 – 1940-cı
illərdə Milli Dram Teatrında və 1949 – 1980-ci illərdə, əsasən, opera və
balet, musiqili teatrlarda geniş yayılıbmış:
"Məşhur ifaçıların adı ilə afişalar yaymaq dəb idi və təbii ki, teatra tamaşaçı
cəlbində bunun müsbət təsirləri vardı. Opera solistləri Müslüm Maqomayevin,
Lütfiyar İmanovun, Firəngiz Əhmədovanın,
Zeynəb Xanlarovanın, Rübabə Muradovanın, Arif Babayevin, Fidan Qasımovanın,
musiqili teatrın aktyorları Nəsibə Zeynalovanın, Lütfəli Abdullayevin, Səyavuş
Aslanın, Hacıbaba Bağırovun adlarına tamaşa afişaları buraxılıb. Milli Dram
Teatrının yeni tamaşalarının afişalarında əsas rolların ifaçıları olan şöhrətli
aktyorların adları verilirdi. Belə afişalar reklam, tamaşaçı çağırışı məqsədindən
başqa, həmçinin informatiklik səciyyəsi, tarixilik baxımından da əhəmiyyətlidir.
Pandemiya dövrünə qədər az da olsa, belə afişalara rast gəlinirdi. Ümid edirəm
ki, teatrlarımız tam gücləri ilə fəaliyyətə başlayanda belə afişalara da rast gələcəyik”.
Ciddi sosial problem...
"Hazırda tamaşaçı cəlb edəcək şöhrətli
aktyorlarımız varmı” sualına İlham müəllim belə cavab verdi: "1940-1970-ci illərlə
müqayisədə qüdrətli səhnə xadimlərimizin sayı xeyli azalıb. Təbii ki, bu hal təəssüfləndirir.
Ancaq ümidsiz də deyilik və Bakıdakı teatrların hamısında müəyyən dərəcədə
tamaşaçı rəğbəti qazanan aktyorlarımız var. Rahatsızlıq doğuran məsələ təkcə
sevimli aktyorların azlığında deyil. Gizlin deyil ki, tamaşaçıların teatra marağı
da xeyli zəifləyib. Bu özü də ciddi sosial problemdir və onun da xeyli
sosial-iqtisadi, mənəvi-əxlaqi səbəbləri mövcuddur. Ümid edirəm ki, Mədəniyyət
Nazirliyi bu məsələnin həlli istiqamətində səmərəli tədbirlər görməyi
planlaşdırır”.
Teatrlarda yeni PR üsullarının tətbiqinə ehtiyac
var
Mövzu ilə bağlı
teatrşünas Elçin Cəfərov bildirdi ki, məşhur aktyorların adları ilə teatra
tamaşaçı cəlb olunması teatr sənətində
mövcud olan yüzlərlə PR gedişindən sadəcə biridir: "Bu gün zaman dəyişib və teatrlarda yeni PR üsullarının tətbiqinə ehtiyac var.
Təəssüf ki, heç bir teatrımızın dəqiq və perspektivə yönəlmiş PR strategiyası
mövcud deyil. Teatrların ştat cədvəlinə nəzər saldıqda görürük ki, günümüz üçün
fövqəladə əhəmiyyətə malik bu istiqamət, demək olar, nəzərə alınmayıb. Halbuki
çağdaş zamanda PR istənilən fəaliyyət sahəsi üçün hava-su kimi vacibdir.
Teatrlar, ən azından, sosial media marketinqi alətlərindən ustalıqla istifadə
etməyi bacarmalıdır. İndiki dövrdə yalnız afişaya hər hansı Xalq artistinin şəklini
yapışdırmaq PR deyil”.
Zövqsüz afişalar
Teatrşünas
iddia edir ki, bir çox hallarda, zövqsüz şəkildə, qeyri-peşəkarlıqla
hazırlanmış, heç bir kreativ yanaşmanı əks etdirməyən belə afişalar teatrın təbliğindən
çox, onun gözdən düşməsinə xidmət edir: "Hər kəs çalışdığı teatrı bacardığı kimi
təbliğ etməyə çalışır, bunu təqdir edirəm, ancaq vahid strateji xətt ətrafında
birləşməyən belə addımların teatr sənətinin xeyrinə işlədiyini düşünmürəm”.
Bir
aktyorun "instagram”da 20.000-dən çox izləyicisi varsa...
Teatrşünasın
fikrincə bu gün teatrlarda çox güclü aktyorlar var. Onların bir qismi cəmiyyət
arasında yetərincə populyardırlar: "Ancaq bu o demək deyil ki, tamaşaların təbliği
sırf onların üzərində qurulmalıdır. Əgər bir aktyorun, tutaq ki, "instagram”da
20.000-dən çox izləyicisi varsa və onun tamaşasında zalda 200 nəfər yoxdursa,
demək ki, teatr PR işini düzgün qurmayıb. Elə hesab edirəm ki, teatrların təşkilati
strukturuna və fəaliyyət mexanizmlərinə yenidən baxılmalı, teatr sənətində
kommersiya amili nəzərə alınmalıdır. Teatrlar və teatrda çalışan insanlar
yalnız dövlətin ayırdığı dotasiya ilə kifayətlənməyib, alternativ maliyyə mənbələri
axtarmalı olsalar, teatr işçilərinin fəaliyyəti əlavə tədbirlərlə
stimullaşdırılsa, teatr industriyası formalaşar və bu sənət sferasında mövcud
olan bir sıra təşkilati və yaradıcı problemlər kimi PR problemi də qismən
aradan qalxar”.
Xanım
Aydın
