Beli qırılan düşmən - Fotolar
Silahlı Qüvvələrimizin
Ermənistan ordusuna vurduğu ziyan milyardlarla dollar həcmindədir
Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı, Prezident İlham Əliyev
oktyabrın 20-də Azərbaycan Xalqına növbəti müraciətində Ordumuzun uğurlu
əks-hücum əməliyyatları, əldə edilən uğurlar, işğaldan yeni azad edilən
ərazilər barədə geniş məlumat verib. Ölkə rəhbəri düşmənin məhv edilmiş və
hərbi qənimət kimi götürülmüş texnikaları barədə son məlumatı da xalqa
çatdırıb. Bildirib ki, sentyabrın 27-dən bütün cəbhəboyu davam etdirilən
əks-hücum əməliyyatları zamanı Ermənistan silahlı qüvvələrinə məxsus 241 tank
məhv edilib, 39 tank hərbi qənimət kimi götürülüb. Piyadaların 50 döyüş maşını
(BMP) məhv edilib, 24-ü qənimət kimi götürülüb. Özüyeriyən 17 artilleriya qurğusu,
198 top, 58 minaatan məhv edilib, 12 minaatan, 25 qumbaraatan hərbi qənimət
kimi götürülüb. 53 tank əleyhinə vasitə, 70 "Qrad” qurğusu, 2 "Uraqan”, 2
"YARS”, 1 TOS, 4 "S-300”, 3 TOR, 40 OSA, 5 KUB və KRUQ zenit-raket kompleksləri
məhv edilib. Bununla yanaşı, düşmənin 6 pilotsuz uçuş aparatı, 2
əməliyyat-taktiki raket kompleksi - "Elbrus”, 1 ballistik raket, 1 "Toçka-U”
raketi, 8 radioelektron mübarizə vasitəsi məhv edilib. 198 yük avtomobili məhv
edilib ki, onlardan 15-i sursatlarla dolu nəqliyyat vasitəsi olub. Eyni
zamanda, 102 yük avtomaşını hərbi qənimət kimi götürülüb.
Əsl gerçəkliyi üzə çıxarmaq
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin oktyabrın 20-dən indiyə qədər yaydığı
gündəlik məlumatlardan da aydın olur ki, hər gün davam edən döyüşlər zamanı düşmənin
canlı qüvvəsi, hərbi texnikası, artilleriya qurğuları, minaatanları, həmçinin
şəxsi heyətlə birlikdə yük avtomobilləri məhv edilir və ya sıradan çıxarılır,
yeni qənimətlər ələ keçirilir. Təbii ki, Ermənistan siyasi rəhbərliyi bütün
bunları xalqından gizlədir, daxili auditoriyanı ələ almaq üçün müxtəlif
yalanlar uydurur, reallıqdan uzaq bəyanatlar səsləndirir. Ermənistan hökuməti
məhv edilən silah-sursat, hərbi texnikası ilə yanaşı, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsində həlak olan hərbi qulluqçularının sayını da xalqından gizlədir.
Erməni hərbçilər arasında itkilər bir neçə mini ötsə də hökumətin sərt nəzarət
etdiyi erməni kütləvi informasiya vasitələri hər gün az sayda siyahı açıqlayır.
Onların bu saxta məlumatlarına inansaq, indiyə qədər Ermənistan tərəfi döyüşlərdə
cəmi 900 nəfər itki verib. Gün kimi aydındır ki, düşmən tərəf kifayət qədər çox
olan itkilərinin sayını məqsədyönlü şəkildə gizlədir. Bunu məhv edilən hərbi
texnikaların sayına uyğun olaraq, riyazi üsulla hesablamaq, əsl gerçəkliyi üzə
çıxarmaq o qədər də çətin deyil.
Erməni ordusuna vurulan
ziyan
Başlayaq tankdan. Əsas vəzifəsi birbaşa atəş gücü istifadəsi ilə
hərbi qüvvələrə hücum olan, palitralı və zirehli bir döyüş vasitəsi sayılan
tanklardan, xüsusən də SSRİ dövründən istehsal olunan T-72 tanklarından
Ermənistan ordusunda geniş istifadə olunur. Sentyabrın 27-dən indiyə qədər
davam edən döyüşlərdə düşmənin 241 tankı məhv edilib. Hər bir tankın ekipajı
minimum 3 nəfərdən ibarətdir. Bunlar tank komandiri, sürücü mexanik,
tuşlayıcı-atıcıdır. Beləliklə, təkcə vurulan tanklarda ermənilərin ümumilikdə
723 hərbçisi məhv edilib. Piyada və motoatıcı hissələri atəşlə təmin etmək,
onların mobil fəaliyyəti və qorunması üçün nəzərdə tutulan piyadanın döyüş
maşınının (BMP) ekipajı da 3 nəfərdən ibarətdir – komandir, atıcı, sürücü. Amma
bu hərbi texnika piyadaları döyüş mövqeyinə, yaxud hansısa əraziyə təhlükəsiz
çatdırmağa hesablandığından, ekipajdan əlavə 7 döyüşçünü – piyadanı da daşımaq
qabiliyyətinə məxsusdur. Yəni 1 BMP-də maksimum 10 nəfər döyüşçü ola bilər. Biz
bu rəqəmi minimum 5 nəfərdən götürsək, Ermənistanın indiyə qədər döyüşlərdə
məhv edilən 50 BMP-sində 250 erməni hərbi qulluqçunun da həyatını itirdiyini
aydınlaşdıra bilərik.
İtkilərin sayı minlərlədir
Özüyeriyən artilleriya qurğuları (ÖAQ) təkərli və ya paletli bir
şassi üzərində başqa bir maşının çəkmə gücünə ehtiyac duymadan manevr
qabiliyyəti olan topa deyilir. Bir sözlə, qoşqu vasitəsilə daşınan toplardan
fərqli olaraq, ÖAQ-lar özü hərəkət edir, özünü döyüş mövqeyinə çatdıra bilir.
Bu artilleriya qurğularının da ekipajını minimum 3 nəfərdən hesablasaq,
düşmənin məhv edilən 17 ÖAQ-ında 51 hərbçisinin də öldüyünü müəyyənləşdirə
bilərik. Məhv edilən 198 top və 58 minaatanın hər birinin minimum bir hərbi
qulluqçu tərəfindən idarə olunduğunu təsəvvür etsək, bu zaman 256 düşmən
əsgərinin də bu yolla öldüyünü yəqinləşdirmək olar. Halbuki, Azərbaycan Müdafiə
Nazirliyinin yaydığı videogörüntülərdə minaatan və topların yan-yörəsində bir
deyil, bir neçə erməni əsgərinin olduğunu aydın görmək olur. Düşmənin məhv
edilən 198 yük avtomobilində də daşınan şəxsi heyəti bir kənara qoyub, təkcə
sürücü və onun yanında oturan hərbçini nəzərə alsaq, ən azı 400 itkisi var.
Məhv edilən 70 "Qrad” qurğusu, 40 OSA və digər zenit-raket komplekslərinin hər
birində də minimum bir-iki hərbi qulluqçu tərəfindən idarə olunduğunu nəzərə
alsaq, burada da düşmənin itkiləri ən azı 200 nəfərdir.
Xalqına yalan satan
diletant rəhbər
Beləliklə, ən sadə yolla, riyazi hesablama ilə indiyə qədər düşmənin
ən azı 1880 hərbi qulluqçusunun məhv edildiyini aydınlaşdıra bilərik. Xüsusilə
qeyd edək ki, bu hesablama təxminidir və Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin
yaydığı videogörüntülərdən də məlum olur ki, düşmənin canlı qüvvə itkiləri
dəfələrlə çoxdur. Döyüş meydanında rəşadətli ordumuz tərəfindən məhv edilən
yüzlərlə, minlərlə erməni hərbçisinin cəsədi var. Beynəlxalq Qırmızı Xaç
Komitəsinin bu günlərdə Ermənistana Dağlıq Qarabağda ölən hərbçilər üçün 1500
patoloji kisə (meyit kisəsi) təqdim etməsi də, düşmən itkilərinin (özləri
açıqladığı) 900-dən qat-qat çox olduğunu göstərir. Bu kisələr vasitəsilə ölən
erməni hərbçilərin meyitləri cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində toplanaraq
oradan çıxarılacaq. Bu fakt bir daha təsdiq edir ki, əslində işğalçı ordu
minlərlə itki verib və real rəqəmlər Ermənistan ictimaiyyətində qorxu
yaratmaması üçün baş nazir Nikol Paşinyan və komandası tərəfindən gizlədilir.
5 milyard dollarlıq zərər
Sentyabrın 27-dən başlayan müharibə nəticəsində Ermənistan silahlı
qüvvələri nəinki minlərlə canlı qüvvəsini və yüzlərlə hərbi texnikasını itirib,
ümumilikdə düşmən ölkənin hərbi büdcəsinə, iqtisadiyyatına da ciddi ziyan
dəyib. Hərbi ekspert Ramil Məmmədli bu
barədə "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, indiyə qədər düşmənin 50
faiz hərbi texnika və silahı məhv edilib. O, düşmənin məhv edilən və ya qənimət
kimi götürülən texnikalarını minimum qiymətlə hesablayaraq qeyd edib ki,
Ermənistanın hərbi arsenalına Azərbaycan Ordusu tərəfindən 5 milyard dollara
yaxın zərər vurulub: "Məhv edilən 198 ədəd topun hər birinin qiyməti 200 min
dollardan başlayır, ümumi məbləğ 39 milyon 600 min dollardır. 58 ədəd minatan
məhv edilib, 12-si qənimət kimi götürülüb. Bunların ümumi dəyəri 3 milyon 500
min dollar təşkil edir. 4 ədəd "'Smerç”' məhv edilib ki, nəticədə Ermənistan
ordusuna 80 milyon dollar məbləğində zərər dəyib. Məhv edilənlər arasında 25
ədəd qumbaraatan və 53 ədəd tank əleyhinə vasitələr də var ki, onların da
ümumilikdə qiyməti 1 milyon 665 min dollar edir. Düşmənə məxsus 2 ədəd "Elburus”
raket kompleksi də məhv edilib və bunların qiyməti 1 milyon 600 min dollar
edir. "'Toçka-U”' raketinin 1 ədədinin qiyməti 600 min dollar, 8 ədəd
radioelektron mübarizə vasitəsinin qiyməti 4 milyon dollar məbləğindədir.
Düşmənə ən çox vurulan maddi zərər sıradan çıxarılan 4 ədəd "S-300” zenit-raket
kompleksidir ki, bunların da bir ədədinin qiyməti 1 milyard dollar
civarındadır. Beləliklə, indiyə qədər düşmən ordusuna dəymiş zərərin 4 milyard
701 milyon 565 min dollardan çoxdur. Hər ötən gün bu məbləğ bir qədər də
artır”.
"Olan-qalan da məhv
ediləcək”
Onu da vurğulamaq yerinə düşər ki, məhv edilən və ya qənimət kimi
götürülən texnikaların dəyəri kifayət qədər böyükdür. Bu rəqəm kasıb və büdcəsi
az olan Ermənistan ordusu üçün böyük zərərdir. Eyni zamanda, digər bir vacib
məsələ kasıb Ermənistanın bu qədər silah-sursatı necə, hansı yolla əldə
etməsidir. Bunu Prezident İlham Əliyev də xalqa müraciətində xüsusi diqqətə
çatdırıb: "Düşmənin 241 tankı məhv edilib, 39 tank hərbi qənimət kimi götürülüb
- toplam 280 tank. Amma yenə tanklar var, həm işğal edilmiş torpaqlarda, həm
Ermənistan ərazisində. Haradandır onlarda bu qədər tank? Bir də ki, bu, bütün
bu məsələni tənzimləyən beynəlxalq konvensiyalara ziddir. Bəs bu konvensiyalara
monitorinq aparmalı olan qurumlar niyə buna fikir verməyiblər? Bax, biz deyirik
241 tank məhv edilib. Biz sonra onların nümayişini təşkil edəcəyik. 39 tank saz
vəziyyətdə götürülüb və bu gün bizim əsgərlərimiz o tanklarda oturub düşmənə
onların öz tankları ilə atəş açırlar. Biz düşmənin hərbi texnikasını bundan
sonra da məhv edəcəyik. Olan-qalan da məhv ediləcəkdir”.
Qaçaq silahların dövriyyəsi
Ekspert Qulu Nuriyev mövzu ilə
bağlı bildirib ki, Qarabağ cəbhəsindəki hərbi əməliyyatlar nəticəsində həm də
Ermənistanın atəşkəs dövrü ərzində işğal etdikləri torpaqlarda törətdikləri
saysız-hesabsız qaranlıq əməllər beynəlxalq gündəliyə çıxarılıb. Onun sözlərinə
görə, artıq konkret dəlil-sübutlar vasitəsilə işğalçı ölkəni beynəlxalq hüquq
müstəvisində də cəzalandırmaq üçün şərait yetişir: "Ermənistan, hətta bütün
illik büdcəsini silah almaq üçün sərf etsə belə, bu qədər hərbi texnika əldə
edə bilməzdi. Ermənistan istifadə etdiyi silah və hərbi texnikasının böyük
hissəsini qaçaq yolla, gömrük sənədləri tərtib olunmadan əldə edərək dərhal da
işğal etdikləri Qarabağ ərazisinə ötürüb. Azərbaycan rəsmilərinin də dəfələrlə
qeyd etdikləri kimi həmin silahlar işğal olunmuş ərazidə, sadəcə saxlanmır, bir
çoxu qara bazarda xırd edilirdi. Qaçaq silahların rəsmi bazardakı qiymətindən
qat-qat ucuz satıldığı nəzərə alınsa, Ermənistanın nə qədər qazanc götürdüyünü
təsəvvür etmək çətin deyil. O da məlumdur ki, Ermənistan əlində olan silah və
hərbi texnikanın böyük hissəsini qeyri-rəsmi "yardım”lar şəklində, yaxud
müddətsiz kreditlər vasitəsilə alır. Əlbəttə, həmin silahların əksər hissəsi
köhnəlib, amma müxtəlif terrorçu təşkilatlar, döyüş qrupları tərəfindən ona da
böyük tələbat var. Belə terrorçu dəstələr üçün işğal altındakı ərazilərdə hərbi
təlimlər təşkil edilirdi, özü də təbii ki, ödənişli əsasla”.
Hər dörd nəfərdən biri
yoxsuldur
Ekspert deyib ki, bütün bu qanunsuz fəaliyyətlərdən əldə edilən külli
miqdarda vəsaitlər Ermənistanın rəsmi büdcəsindən yan keçərək, yüksək rütbəli
rəsmilərin xəbərdar olduqları, bəzi hallarda isə iştirak etdikləri müxtəlif korrupsiya
yolları ilə xaricə ötürülüb: "Cəbhədə hərbi əməliyyatlar başlayandan bu yana
döyüş bölgəsinə qaçaq yolla silah ötürülməsi daha geniş vüsət aldı. Azərbaycan
buna dair ən yüksək səviyyələrdə bəyanatlar verib. Təbii ki, kasıb ölkə olan
Ermənistan bütün bunları öz büdcəsindən ödəmək iqtidarında deyil. Ona görə
erməni diasporunun qanunsuz "səxavət”ini güman etməkdən başqa əlac yoxdur.
Çünki rəsmi rəqəmlərə görə, Ermənistanda hər dörd nəfərdən biri yoxsulluq
həddində yaşayır”.
"Düşmən bizim qarşımızda acizdir”
Sonda qeyd edək ki, işğalçı Ermənistan Azərbaycana qarşı əsassız
ərazi iddiaları irəli sürdükdən sonra başlatdığı müharibədə azərbaycanlılara
qarşı soyqırımı aktları, kütləvi qırğınlar törədib. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi
nəticəsində 1 milyondan artıq azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünə çevrilib,
30 minə yaxın insan həlak olub, Azərbaycanın 20 faiz ərazisi işğal olunub.
Bütün bunlar beynəlxalq aləmin gözü qarşısında baş verib. Zamanında
Azərbaycanın harayına, haqlı tələbinə heç kim hay verməyib. Beynəlxalq
təşkilatlar, BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan, dünya siyasətini
formalaşdıran nəhəng dövlətlər 30 ilə yaxın bir müddətdə bütün bu baş verənlərə
münasibətdə, sadəcə, seyrçi mövqe tutublar. Ona görə də Azərbaycan Ordusu Ali
Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında genişmiqyaslı əks-hücum,
Ermənistanı sülhəməcburetmə əməliyyatlarına başlayıb, kəndbəkənd, qarış-qarış
torpaqlarımızı işğaldan azad edir. İndiyə qədər 150-yə yaxın yaşayış
məntəqəmizin, o cümlədən Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan şəhərlərinin, Murovdağ və
onun kimi strateji yüksəkliklərin düşmən tapdağından azad edilməsi buna əyani
sübutdur. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ölkəmizin ərazi bütövlüyünü silah gücünə
təmin etməklə, həm də tarixi ədaləti bərpa edir. Ali Baş Komandan İlham
Əliyevin bəyan etdiyi kimi: "...düşmənə layiqli cavab veririk, onu
cəzalandırırıq. Düşmən bizim qarşımızda acizdir. Düşmənin belini qırırıq,
qıracağıq! Qarabağ bizimdir! Yaşasın Azərbaycan! Eşq olsun Azərbaycan xalqına!”
Rufik İSMAYILOV