Polşada Azərbaycan həmrəyliyi
Muxtar
Şeyxzamanlı: "Düzü, belə axın da gözləmirdik. Bu qədər insanı təxliyə etmək,
yerləşdirmək asan deyil. Amma şükür ki, bu gün küçədə qalan soydaşımız yoxdur,
hamısını yerləşdirmişik”.
Ukrayna və
Rusiya arasında yaşanan müharibə dalğası Ukraynada yaşayan azərbaycanlıların da
həyatında dağıdıcı təsirini göstərir. Soydaşlarımız mümkün qədər artıq təxliyə
olunmağa başlayıblar. Bu işdə Polşanın Krakov şəhərində yaşayan və fəaliyyət
göstərən soydaşlarımız xüsusi fəallıq göstərirlər. Ukraynanın Xarkov şəhərindən
təxliyə olunan soydaşımız – Xarkov Milli Radioelektronika Universitetinin baş
müəllimi Vüsalə Muradova "Kaspi”yə bildirdi ki, təxliyə işlərində onlara "Xarıbülbül”
dünya azərbaycanlıları mədəni assosiasiyası və şəxsən assosiasiyanın sədri
Muxtar Şeyxzamanlı böyük dəstək göstərir. Muxtar bəylə əlaqə yaradıb fəaliyyətləri
ilə bağlı məlumat əldə etdik.
"Biz onu
Amerika səfirliyinə yönəltdik”
– Muxtar bəy, təxliyə işlərini necə qurdunuz?
–Artıq
müharibə başlayandan iki gün sonra bizim prioritet işimiz orada – hücuma məruz
qalan şəhərlərdə olan vətəndaşlarımız arasında koordinasiya yaratmaq oldu. Dəqiq
informasiya ötürmək üçün bu, çox lazım idi. Sosial şəbəkədə qruplar yaradıldı. İnsanlar
ora daxil olub harada toplaşmalı olduqları haqda məlumat ala bildilər. Məlumatlar
operativ şəkildə yerləşdirilir və yenilənirdi. Həmin qruplarda insanlar özləri
də bir-birləri ilə rahat əlaqə yarada bilirdilər. Məsələn, Xarkov şəhəri mühasirəyə düşəndə orada
təxliyə qatarlarının olduğunu, harada və saat neçədə toplaşmalı olduqlarını, ora
haradan və necə gəlmək lazım olduğu haqda məlumat qoyduq. İzləmək imkanı olmayanlara
zəng edib məlumatlandırdıq. Bir az aralıda qalan vətəndaşlarımız üçün taksi məsələsini
həll etdik. Pul köçürmələri məsələlərində köməklik göstərdik. Bunkerlərdə qalan,
yeməyi bitən insanları imkanımız çatan qədər maliyyə ilə təmin etdik, su, yemək,
çörək çatdırdıq. O vaxta qədər təxliyə qatarları gəlmişdi, vətəndaşları ora yönəltdik.
İlkin olaraq öz vətəndaşlarımıza dəstək olmağa çalışsaq da, bir rus vətəndaşına da yardım etdik. Kiyevdə
meydan hərəkatında iştirak edən həmin şəxs Rusiyaya qarşı idi. Biz onu Amerika
səfirliyinə yönəltdik. O, Amerikadan sığınacaq istəyirdi. Onun üçün hər iki tərəf,
əslində, təhlükəli idi. Çünki Rusiya tərəfi də, Ukrayna tərəfi də ona qarşı
aqressiv idi.
– Bu işləri
görmək üçün sizə kimlər dəstək olurdu?
– Özüm
Krakovda işləri koordinasiya etsəm də, dörd dəfə sərhədə gedib inşaların təxliyə
olunmasında iştirak etdim. Birinci işimiz qadınları, uşaqları təxliyə etmək
idi. Özümə borc bilirdim ki, soydaşlarımızın yanında olum və şəxsən bu işdə
iştirak edim. Bunların hamısını şəxsi vəsaitimiz hesabına edirdik. Bundan
başqa, Krakov şəhərində adını bildirmək istəməyən bir azərbaycanlı iş adamı da
bizə xeyli yardım göstərdi, vətəndaşlarımızı yeməklə təmin etdi. Burada
restoran sahibi olan Rufan Səfərov da dəstəyini əsirgəmir. Vətəndaşlarımız üçün
gündə bir dəfə yemək təşkil edir. Krakov Azərbaycan icması, burda yaşayan azərbaycanlılar
da çox dəstək oldular. Nəqliyyat, mənzil təminatında çox yardımçı oldular. Amma
qeyd edim ki, biz tələbəyik, dəstəyimiz, təminatımız sərhədsiz deyil.
"İlkin
olaraq qadınlar, uşaqlar, xəstə insanlar göndəriləcək”
– Səfirlik sizə köməklik göstərirmi?
– Polşadakı
səfirliyimiz operativ işləyir. Düzü, belə axın da gözləmirdik. Bu qədər insanı
təxliyə etmək, yerləşdirmək asan deyil. Amma şükür ki, bu gün küçədə qalan soydaşımız
yoxdur, hamısını yerləşdirmişik. Səfirlik bizə məlumatlar almağa, koordinasiya
yaratmağa kömək edir. Tezliklə çarter reysləri təşkil olunacaq, vətəndaşlarımız
Bakıya təxliyə olunacaqlar. İlkin olaraq qadınlar, uşaqlar, xəstə insanlar göndəriləcək.
Amma Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən heç bir dəstək yoxdur. Tələbələr öz
hesablarına bu işləri görürlər. Assosiasiyanın üzvü olmayan digər azərbaycanlılar
da maddi, mənəvi – hər cür dəstək göstərirlər.
– Ümumiyyətlə,
insanların təxliyədən sonra vəziyyətləri, psixoloji durumları necədir? Sonrakı
talelərini necə düşünürlər?
– Bu dəqiqə
təşviş içindədirlər. Biz onlara psixoloji dəstək göstərməyə, motivasiya verməyə
çalışırıq ki, hər hansı bir ciddi
psixoloji travma yaşamasınlar. Amma istər-istəməz sarsıntı keçiriblər.
Bu, daha çox özünü uşaqlarda göstərir. Bir səs olanda, o dəqiqə diksinirlər,
qorxurlar. Hətta əldən bir əşya yerə düşəndə belə dik atılırlar. İnsanlar canlarını
qurtara bildiklərinə görə şükür edirlər. Çoxu da orda yaşayışını, işini qurmuş
adamlardır. Azərbaycana qayıdanda nə edəcəklərini bilmirlər.
"Bir azərbaycanlı
ailəni də orda yerləşdirmişik”
– Yerli sakinlərin münasibəti necədir?
– Yerli
sakinlər bizə burda çox dəstək verirlər. İstər qida, istər ianə, istər mənzil məsələlərində
hər cür dəstək verirlər. Hətta polyak bir vətəndaş evini təklif etdi. Bir azərbaycanlı
ailəni də orda yerləşdirmişik. Polyaklar nəqliyyat vasitələrini də təklif edirlər,
"gedək, insanları gətirək” deyirlər. Düzdür, ehtiyac olmadı, özümüz hamısını təşkil
etdik. Amma sağ olsunlar, hər cür dəstək olmağa çalışırlar.
– "Xarıbülbül”
dünya azərbaycanlılarının mədəni assosiasiyasının sədrisiniz. Assosiasiyanın
işləri nədən ibarətdir?
– Burda
bir ildən çoxdur ki, fəaliyyət göstəririk. Bizim əsas işimiz Azərbaycan mədəniyyətini
Polşaya və eyni zamanda da dünyaya tanıtmaq, burda yaşayan potensiallı,
istedadlı azərbaycanlı gənclərin akademik dairələrə yüksəlməsinə dəstək verilməsidir.
İstəyirik ki, onlar ən prestijli universitetlərdə oxusun, fəaliyyət göstərsinlər.
Bu da gələcəkdə lobbiçilik fəaliyyəti
üçün çox önəmlidir. Noyabrın 8-də Zəfər günü ilə əlaqədar Qarabağ haqqında o qədər
təbliğat aparmışıq ki, artıq yerli sakinlər Şuşaya getmək, o gözəl torpaqları
görmək istəyirlər. Amma ən ümdə işimiz darda qalan azərbaycanlılara xidmət göstərmək,
onlara yardımçı olmaqdır”.
Xanım Aydın