Mənzil almazdan əvvəl baxılmalı incəliklər
Bakıda
alıcılara müxtəlif layihəli, müxtəlif şəraiti olan mənzillər təklif
olunur. Əmlak məsələləri üzrə ekspert hər
bir layihənin müsbət və mənfi tərəflərini saf-çürük edir, məsləhətlərini verir
Ev almaq
istəyən insanların sayı gündən-günə artır. Bakıda olan mənzil çeşidlərinin çoxluğu,
yəqin, hər kəsə məlumdur. Bu da ev almaq istəyi olanlarda suallar yaradır. Sualları
ümumiləşdirsək, insanlara maraqlıdır ki, bu mənzil çeşidlərini bir-birindən
hansı xüsusiyyətlər fərqləndirir? Hansını alsam, uduzmaram? Bu kimi suallar ətrafındaəmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyevləsöhbətləşdik.
Həyət evləri
E.Fərzəliyev
ilk olaraq həyət evlərindən, onların üstünlüklərindən danışdı, ancaq burda
riskli amillər olduğunu da bildirdi: "Vətəndaşın şəxsi həyət evinin olması üstünlükdür.
Yaşıllığın var, istədiyin formada istirahət edə, avtomobilini saxlaya bilirsən.
Həyət evləri kateqoriyalara - villalar, sənədi olanlar-olmayanlar, riskli mənzillərə
bölünür. Bələdiyyə sərəncamı ilə tikilən, yaxud yaşayış təyinatı olmayan
torpaqlar üzərində, vulkanik ərazilərdə, yüksək cərəyanlı elektrik naqillərinin
altında və s. inşa olunan həyət evləri riskli əmlaklar sayılır. Onların qiymətləri
çox ucuzdur. Həyət evlərində konkret qiymət seçimi olmur. Eyni ərazidə kvadratına,
mərtəbəsinə, təmirinə, torpaq sahəsinə görə qiymətlər dəyişir. Yatırım kimi isə
həyət evləri əlverişli deyil. Çünki, həyət evlərinin satışı və yatırdığın
pulu yenidən diriltmək çətindir, standart qiymətlər yoxdur”.
"Bu evi
satsa, ikisini alar”
E.Fərzəliyev
bildirir ki, "xruşşovka” layihəli tikililər isə köhnə binalardan qiyməti ən
ucuz, kvadratı ən kiçik olandır: "Bu binalardakı mənzillərin otaqları, mətbəx və
sanitar qovşağı kiçik, tavanı aşağı olur. Sonuncu mərtəbələrdəki mənzillərin qiyməti
ortadakılara nisbətən ucuz olur. "Xruşşovka”larda əvvəl qiymətlər daha aşağı idi.
İstismar müddətini bitirib deyə, banklar bu binalarda ipoteka ilə satışa pul
ayırmırlar. Lakin bir neçə ildir ki, "xruşşovka”ların da qiymətlərində artım
var. Köhnə, istismar müddətini bitirmiş, qəzalı vəziyyətdə olan binalar 2016-cı
ildən mərhələli şəkildə sökülür. Ona görə "xruşşovka” alan insanların əksəriyyəti
düşünür ki, evi alacağam və bir müddət sonra söküləcək. Yeni bina tikən şirkət
2 il kirayə pulu ödəyəcək, sonra yeni binadan tam təmirli və daha geniş mənzil
verəcək. Vətəndaş yeni mənzili satsa, kənar ərazidə 2 ev ala bilər. Bu səbəbdən
"xruşşovka”lara maraq artıb”.
Qiyməti
yuxarı, satışı sürətli
E.Fərzəliyevin sözlərinə görə, "Leninqrad” layihəli binalar köhnə tikililərin içində otaqların
sayına, geniş balkona, hündürlüyün normal, sanitar qovşağın ayrı olmasına görə,
ən gözəlidir: "Bu binaların qiyməti həmişə yuxarı olub. Bu layihəli binalara həmişə
tələbat olur. Satışı sürətli gedir. Bu binalar daş və panelə bölünür. Panellər daha
çox doqquzmərtəbəli olur. Şəhərin bəzi ərazilərində beşmərtəbə panel "Leninqrad”lar
da var. Panellərdə şimal küncdə nəmişlik olur deyə, müştərilər qaçır. Amma orta
mərtəbələr yaxşı satılır. Daş "Leninqrad” sürətli satılır, sayı az olduğu üçün
həmişə tələbat var”.
"Leninqrad”a
bənzəyir, amma...
E.Fərzəliyev
deyir ki, "Kiyev” proyektləri "Leninqrad”a oxşardır: "Kiyev”in mətbəxi və dəhlizi
"Leninqrad”dan geniş, amma eyvanları, yataq otaqları kiçik olur. Bu binalar
daha çox doqquzmərtəbəli olur. Az hallarda beşmərtəbəlisinə və daşdan olanına rast
gəlinir”.
Elit
binalar
E.Fərzəliyev bildirir ki, elit binalar sayılan "stalinka” layihəli tikililər şəhərin mərkəzində
daha çoxdur: "Ən böyük kvadratlı mənzillər bu binalarda olur. Köhnə binalar
içində daim müştəriləri olandır. Hündürlüyü 3 metr 30 santimetr, qonaq otağı 24
kvadrat, yataq otaqları, mətbəx də çox geniş olur. Beşmərtəbəli binalarda tavan
beton deyil, taxta arakəsmələrdir. Beşinci mərtəbəsinə qalxıb düşmək insana əziyyət
verir deyə, yuxarı mərtəbələrin satışı çətin olur. Nərimanov rayonunda klassik "stalinka”
layihəli evlərə daha çox rast gəlirik”.
E.Fərzəliyevin
sözlərinə görə, şəhərin mərkəz hissələrində "stalinka” olmayan, amma bu adla satışa
çıxarılan mənzillər də var: "Onların əksəriyyəti arxitektur binalardır. Bu binalar
tarixidir, sökülməyəcək”.
Görünən tərəfi
bəzəkli evlər
E.Fərzəliyev deyir ki, mərkəzdə "italyanka” layihəli mənzillər də var: "Onlar şəhərin
mərkəzində, xüsusən də Nizami küçəsində gördüyümüz gözəl binalardır. Həddindən
artıq köhnə, görünən tərəfi boyanmış, pilləkənləri çöldən, girişi ümumi, uzun dəhlizi
olan binalardır. Qiymətləri əvvəl çox baha idi, kvadratı bir neçə min manata satılırdı.
Əvvəllər kirayə vermək üçün alırdılar. Daha sonra mərkəzdəki bahalı evlərə tələbat
azaldı, qiymətləri ucuzlaşdı. Çünki, o binaların istismar müddəti bitdiyindən
bank predmetinə çevrilə bilmir”.
Arxitektura
bənzəyən layihə
E.Fərzəliyev bildirir ki, Bakıda arxitektur binalara bənzər "alman” layihəli evlər də
var: "Onların da kiçik və ya böyük kvadratlı olanları mövcuddur. Mərkəz hissələrdə
gördüyümüz 4-5 mərtəbəli binaların əksəriyyəti arxitektur və alman tipli
binalardır. "Alman” layihələri 2-3-4-5 mərtəbəli olur, tavanları taxtadandır.
Daha çox 2-3 mərtəbəlilərə təsadüf edilir, pilləkəni taxtadan yığılmış olur. İstismar
müddətini bitirmiş, bir hissəsi hətta qəzalı vəziyyətdə olan binalardır”.
Anormal
proyekt
E.Fərzəliyevin sözlərinə görə, Bakıda rast gəlinən "fransız” layihəli binalar qəribə quruluşa
sahibdir: "Fransız” layihəli binalar mikrorayonlarda daha çoxdur. "Xruşşovka”ya
bənzəyir, amma paneldəndir, daha hündürdür. Balkonun içəridə və ya çöldə
olmasına görə iki hissəyə bölünür. Balkonu çöldə olanda kvadratı böyük, içəridə
olanlarda nisbətən kiçik olur. Mətbəxin qapısı zala açılır, sanitar qovşaqdan mətbəxə
birbaşa yol var, çox adam buranı bağlayır”.
Hər şeyi
yeni bina
E.Fərzəliyev deyir ki, yeni binaların bloku, liftləri, mənzilləri yenidir deyə, daha yaxşıdır,
amma qiymətləri hər kəsə uyğun deyil: "Əslində, qiyməti baha deyil. Yeni
binaların ümumi sahəsi daha geniş olduğuna görə qiyməti baha görünür. Köhnə
binalarda ümumi sahə, otaqlar kiçik olsa da, yataq otağı, zal, mətbəx, sanitar
qovşaq və dəhliz yaşamaq üçün kifayət edir. Amma yeni tikililərdə çox böyük
eyvanlar, dəhlizlər var. Bəzi proyektlərdə dəhliz 20-25 kvadratdır. Otaq kimi
istifadə etmək olmur və vətəndaş hər kvadrata görə pul ödəyir. Yaxşı layihəli
binalar var, amma azdır. Layihə yaxşı olanda, alıcısı daim var”.
Yatırım
kimi alınan ev
E.Fərzəliyev
bildirir ki, mənzillərin qiymətləri layihəsinə görə dəyişir: "Əksəriyyət əmlakı
satmaq niyyəti ilə alır, düşünür ki, nə vaxtsa sataram. Yatırım kimi daha əlverişli
olanı çıxarışlı mənzillər və bina evləridir. Bina evlərindən az kvadratlı mənzillərin
satışı daha rahatdır. Böyük kvadratlı mənzillərin satışı bir az çətin olur.
Böyük kvadratların alıcıları əvvəl daha çox idi. Hazırda əhali daha çox ekonom
mənzillərə üstünlük verir”.
"Bu da çox
bahadır”
Kommunal
xidmətlər cəhətdən yanaşsaq, E.Fərzəliyev deyir ki, bu zaman ən əlverişlisi
köhnə binalardır: "Onların illik kommunal xərci maksimum 20 manatdır. Amma yeni
tikililərdə aylıq kommunal haqqı 20 manatdan başlayır. Kvadrata görə ödənilən
pul 15-20 qəpikdən 2 manata qədər arta bilir. Mərkəzdə elə mənzillər var ki,
aylıq kommunal ödənişləri 200-250 manata qədərdir”.
Zərif
Salmanlı