“Uğuru qismətlə, şansla əlaqələndirən deyiləm” - Uğur hekayəsi
Rəhbər
olaraq işçilərdə əsas fikir verdiyi məqam işi vaxtında görmələri, məsuliyyətlə yanaşmalarıdır.
Bundan sonra işin keyfiyyəti gəlir. O, adi işçi kimi çalışdığı zamanlarda da
özünə qarşı bu cür tələbkar olub. Buna görə işçi olarkən rəhbərindən "Nəyə görə
filan iş olmayıb?”, "Nəyə görə hazır deyil?” kimi sözləri eşitməyən müsahibimiz"Mercedes-Benz”in
ölkəmizdə rəsmi distribütoru olan "Autocapital-Azerbaijan” şirkətinin baş
dirketoru Orxan Hacıyevdir.
Qeyd edək
ki, Orxan Hacıyev 1988-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 2010-cu ildə Bakı
Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsini bitirib. Daha sonra 2010-2011-ci illərdə
Böyük Britaniyada "Queen Mary University of London”da hüquq üzrə magistr təhsili
alıb.
- İlk işiniz hələ tələbəlik illərində olub. Tələbələr
universitet vaxtı ya maliyyəyə görə işləyirlər, ya da təcrübə üçün. Sizin təcrübənizdə
necə olub?
- Hüquq
sahəsində nəzəri olaraq öyrəndiyim bilikləri təcrübədə istifadə etmək üçün işləmək
istəyirdim. İkinci kursun ortalarından işləməyə başladım, universitet bitənə qədər
bu, davam etdi. Gəlir məsələsini vurğuladınız, amma mən maaş almırdım, sadəcə,
daha təcrübəli, peşəkar hüquqşünasların yanında işin gedişatını izləyirdim.
- Adətən, universitet vaxtı gəncləri valideynləri
işləməyə qoymurlar ki, bu, dərsə ayrılan zamanın azalmasına gətirib çıxara bilər.
- Mənim
də valideynlərim çatdırmayacağımla bağlı fikirlər səsləndirirdilər. Bu mövzuda
mübahisəmiz də düşürdü. Sadəcə, mən də başa salırdım ki, biliyin daha da təkmilləşməsi,
bərkidilməsi üçün təcrübə təkrardan daha yaxşıdır. Onları razı salıb işlədim. Dərslərimdə
heç bir axsama qalmırdı. Əksinə, universiteti fərqlənmə ilə qurtara bildim.
- Vaxtı necə idarə edirdiniz?
- Mənim
indiki rejimimə baxanda o vaxt daha rahat idi. Boş vaxtımı bəzi gənclər kimi
orda-burda, çayxanada və s. keçirmirdim. İstirahətə əsasən, həftə sonları vaxt
ayırırdım.
- İş cəhətdən müəyyən təcrübə yığsanız da,
universiteti bitirəndən sonra magistr təhsilinə başlamısınız. Magistratura təhsilinə
iş mühitində ehtiyac hiss etdiniz, yoxsa əvvəldən belə bir plan var idi?
-
Bakalavr təhsilini xaricdə almaq fikrim var idi. Amma seçdiyim sahəyə görə
fikirləşdim ki, bakalavrı hüquq sahəsində xaricdə alsaydım, Azərbaycanda
çalışmaq mənə çətin ola bilər. Çünki hüquq sistemi ayrı, qanun-qaydalar fərqlidir.
Fikirləşdim ki, bakalavr sahəsini bitirim, sonra magistri davam edərəm. Əvvəldən
planlaşdırmışdım. Bunu daha çox gələcək karyeram üçün etmək istəyirdim. İşlədiyim
müddətdə magistr pilləsi olanların üstünlüyünün də nə olduğunu görürdüm. Dil
biliyinin təkmilləşdirilməsi cəhətdən isə xaricdə magistr təhsili almaq bir
üstünlükdür.
- Təhsil alandan sonra gənclərin bir qismi iş
imkanı olanda elə həmin ölkədə qalmağa üstünlük verirlər. Elə imkanlar oldumu
sizdə?
-
Oxuduğum universitetdə qalıb təhsilin növbəti pilləsini davam etdirmək şərtilə
orda mənim işləmək imkanım var idi. Universitetdə dərs saatı da ayıracaqdılar.
3 illik proqram idi. Fikirləşdim ki, 3 il bitəndən sonra onsuz da vətənə
qayıdacağam. Niyə vaxt itirim ki? Çünki mən ölkəyə qayıtmaq fikrindəydim.
- Profilinizdə 6 ay könüllü kimi çalışdığınızı qeyd
etmisiniz. Bu işlədikdən sonrakı dövrə təsadüf edib…
- Təhsilimi
başa vurub ölkəyə qayıdandan sonra işə düzəlmək bir az çətin oldu. Ailə içində
"Hardan, necə başlayım?” – deyə bir müzakirəmiz oldu. Çünki işəgötürənlər daha
çox təcrübəli hüquqşünasları cəlb etməkdə maraqlı olurlar. Yəni, mənə bir az da
təcrübə lazım idi. Fikirləşdim ki, boş oturmaqdansa, bu sahədə könüllü də olsa,
çalışım. Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğunun
Elm-Tədris Mərkəzində 6 ay layihələr üzərində işlədim. Təbii ki bu işin müvəqqəti
olduğunu bilirdim. Başqa təklif, imkan olarsa, getmək fikrindəydim, sadəcə, boş
qalmamaq, daha da təkmilləşmək istəyirdim.
- İlk vaxtlarda necə bir rejimlə çalışırdınız?
- İlk
vaxtlar işi öyrəndiyim dövr çox çətin olub. Məcburi qaydada istirahət, qeyri-iş
vaxtlarında da çalışırdım. Heç vaxt qəbul edə bilmirəm ki, kimsə mənə desin ki,
nəyə görə filan iş olmayıb? Nəyə görə hazır deyil? Bu məsələ həmişə beynimdə
fırlanıb. Ona görə də nə olur-olsun, həmin gün, gecə çalışmaqla, lazım olsa
kimdənsə məsləhət almaqla işi görməliyəm. Şiri qəfəsə salanda ki, rahat ola
bilmir, bax, mən o cür olurdum. Görəndə ki iş nəsə istədiyim kimi alınmayıb
rahat ola bilmirdim.
- Rəhbərdən "niyə alınmayıb” sualını eşitməmisiniz?
- Yox.
- Qeyd etdiniz ki, indiki rejiminiz tələbəlik illərindəkindən
daha ağırdır. İndiki rejiminiz necədir ki?
- Bunu
sistemləşdirmə, planlaşdırma mənasında dedim. Tələbəlik illərində rejimim bəlli
idi. Dərs, iş, istirahət saatlarımı öncədən bilirdim. Amma işdə bu, heç də həmişə
alınmır. Bəzən axşam 9-10-a qədər iş saatım çəkir. Çünki iş varsa, bitməlidir.
Məndə belə bir xüsusiyyət var ki, hansısa işi yarımçıq qoyub gedəndə rahat ola
bilmirəm. Fikrim işin yanında qalır. Ona görə də çalışıram ki, bitirim.
- Karyeranıza nəzər salanda görünür ki, rəhbər vəzifəni
elə də çox gözləməmisiniz. Gənc yaşda rəhbər vəzifəyə gedən yoldan danışaq.
-
2013-cü ildə "Mersedez Benz”in Azərbaycan nümayəndəliyi olan "Autocapital
Azerbaijan LLC”də hüquqşünas vəzifəsinə keçdim. 2016-cı ildə iqtisadi durğunluq
avtomobil sektoruna da təsir etmişdi. Bizdə də rəhbərlik səviyyəsində bu
durğunluğun qarşısını almaq üçün başqa bir diler açılması plana salındı.
2016-cı ilin sonlarına yaxın ikinci diler nöqtəsi – "Absheron” Avtomobil Mərkəzi
açıldı və oranın rəhbərliyi mənə təklif olundu. Diler şirkətin direktoru vəzifəsində
çalışandan 6-7 ay sonra təklif olundu ki, artıq eyni vəzifəni nümayəndəlikdə
icra edim.
- İşə yeni başlayan adama rəhbərin işi asan gəlir,
amma müəyyən təcrübə qazanıb, vəzifə artımı olandan sonra görürsən ki, heç də
elə deyil. Rəhbər vəzifə ilə bağlı əvvəllər təsəvvürünüz necə idi?
- Artıq
şirkətdə çalışdığıma və rəhbərlə daim ünsiyyətdə olduğuma görə təbii ki, çətinlikləri
bilirdim. Ola bilsin ki, rəhbər vəzifəyə başlamamışdan əvvəl düşünürdüm ki,
şirkətin içindən gələn adamam, ona görə mənə asan olacaq və s. Amma işə
başlayandan sonra gördüm ki, rəhbər vəzifəni icra etmək üçün üzərimdə çalışmağa
ehtiyac var. Çünki indiyə qədər mən daha çox hüquq üzrə fəaliyyət göstərmişdim,
indi isə avtomobil bazarı, iqtisadi vəziyyət, analiz qabiliyyətim daha çox
olmalı idi. Bu sahədə özümdə axsamalar hiss etdiyim üçün üzərimdə çalışmağa
başladım. İndi də mən özümü bu cəhətdən inkişaf etdirmək üçün üzərimdə işləyirəm.
İnsan yalnız çalışdıqca daha çox çalışmalı, daha da təkmilləşməli olduğunu
anlayır.
- Rəhbər sizə görə daha hansı xüsusiyyətlərə malik
olmalıdır?
-
Fikrimcə, rəhbər təmkinini qorumalı, hövsələsini cilovlamağı bacarmalıdır. Eyni
zamanda, hər bir məsələyə kompleks yanaşma bacarığı, lazımi anda düzgün qərar qəbul
edə bilmə keyfiyyəti də olmalıdır. Rəhbər üçün bunlar önəmlidir.
- Rəhbəri olduğunuz şirkətdə əvvəllər işçi
olmusunuz. Rəhbərin kollektivin içindən çıxmasının üstünlüyünü nədə gördünüz?
- Çətin
tərəflərinin daha çox olduğunu deyərdim. Üstün cəhətləri odur ki, kollektivdə hər
kəsin keyfiyyətini kollektivin içindən çıxan şəxs kimi bilirdim. İşə
yanaşmasından tutmuş, şəxsi keyfiyyətlərinə qədər kollektivdəkiləri daha
yaxından tanımaq şansın olur. Və ola bilsin keçmiş rəhbərin kollektiv içində
müzakirə olunan mənfi cəhətlərini də bilirsən, istər-istəməz sən rəhbər olanda
çalışırsan ki, onlar olmasın (Gülür).
- Necə düşünürsünüz, işçiləriniz rəhbər olaraq sizdən
razıdırlar?
- Əgər işçi rəhbərdən razıdırsa və gündə iki dəfə
işdən çıxmağı düşünmürsənsə, demək, işin getmir, dayanıb. Deməli, işdə problem,
durğunluq var. Gündə iki dəfə işdən
çıxmağı fikirləşirsənsə, deməli, işləyirsən. İki dəfədən az da yaxşı deyil,
çox da.
- Görülən işdə əsas nəyə fikir verirsiniz?
-
Vaxtında görülməsinə, məsuliyyətlə yanaşılmasına. İşin təhvil verilməsi üçün müəyyən
vaxt qoyulubsa, işçi işə səthi yanaşırsa, burada problemimiz yarana bilər.
Sonra artıq işin keyfiyyəti gəlir. Peşəkarlıq cəhətdən işi istədiyimiz kimi
görməyə də bilər. Bu zaman biz yığışıb onu müzakirə edib zəif cəhətlərini
aradan qaldırarıq. Amma işə məsuliyyətsiz yanaşmanı qəbul edə bilmirəm.
- Belə məqamlar olanda necə reaksiya verirsiniz?
- Belə məqamlarda
təmkinli formada işçini çağırıb söhbət etməyə üstünlük verirəm. Əgər işçidə bir
balaca məsuliyyət varsa, özündə qeyd aparır, yoxdursa, töhmət də versən, işdən
azad etsən də, xeyri yoxdur.
- Rəhbərlər həm də öz işçi olduqları dövrə nəzər
salıb qərar verirlər. Bu cür yanaşma sizdə varmı?
- Hər
bir məsələdə özümü işçinin yerinə qoymağa çalışıram. İşin həcmini təbii ki
görürəm və onu da bilirəm ki, işçi bunu nə qədər vaxta çatdıra bilər. Amma mən
yenə də soruşuram ki, bunu etmək lazımdır, bu qədər vaxtımız var, çatdıra bilərsiniz?
Əgər desə ki, bu qədər mümkün deyil, təbii ki, anlayışla yanaşıram. Mən o sualı
verəndə artıq bilirəm ki, mümkün deyil. O sualı verirəm ki, işçi desin ki, mənə
bu qədər artıq vaxt lazımdır. Son təhvil verilmə tarixini müəyyənləşdirim.
- Səbrli adamsız?
-
Çalışıram. Çünki iş mühiti bunu tələb edir.
- İş, ev balansını necə, qoruya bilirsiniz?
- Mən
hesab edirəm ki, qoruya bilirəm, amma həyat yoldaşımdan soruşsanız deyəcək ki,
yox (Gülür). Çünki sən saat altıda işdən çıxa bilərsən, amma evdə olub fikrin
işdə qalırsa, əlində telefon ona-buna zəng edirsənsə, sən artıq ailədə deyilsən,
işdəsən.
- Ənənəvi sualımız: uğurunuzun sirri nədir?
- Mənə
görə uğurun bir sirri var, o da çalışmaqdır. Daim və dayanmadan çalışmaq. Uğuru
qismətlə, şansla əlaqələndirən var, amma mən bu tərəfə çox da yönəlməzdim. Sırf
bir sahədəsənsə, yalnız verilən tapşırıq üzərində işləyib öz üzərində işləmirsənsə,
o, çalışmaq deyil. Sənin öz təşəbbüsün, baxış bucağın, daha da təkmilləşmək istəyin yoxdursa, uğur səni tapa bilməyəcək.
Aygün
Asimqızı