Gənclərin zövqünü necə formalaşdıraq? - Gənclərə məsləhət
"İndiki
cavanlar belədir də... Hörmət qalmayıb, izzət qalmayıb. Hərəsi əlində telefon,
qulağına bir şunur taxıb dünyadan bixəbərdir”. Yəqin ki, siz də ictimai
nəqliyyatda və digər yerlərdə tez-tez buna bənzər cümlələr eşidirsiniz. Yaşlı
nəsil gənclərdən, gənclər isə yaşlılardan narazıdır. Heç birinin zövqü qarşı
tərəflə üst-üstə düşmür. Bəs görəsən gənc nəslin zövqünün formalaşmasında hansı
amillər rol oynayır? Ümumiyyətlə, gənclərin zövqünü necə formalaşdırmaq olar?
Sosioloq Asif Bayramovdeyir ki, zövqün formalaşmasına təsir edən bir sıra faktorlar var. Bu mənada gənclərin
zövqündə milli dəyərlərin və milli şüurun qorunması hər zaman aktual məsələdir:
"Bütün cəmiyyətlərdə olduğu kimi, bizdə də gənclərin təfəkkürünün, zövqünün formalaşmasına
müxtəlif amillər təsir göstərir. Texnologiyanın bizə təklif etdiyi yeni
imkanlar sayəsində bu təsirlərin sayı və həcmi getdikcə artmaqdadır. İndi elə
bir dövrdür ki, mədəniyyətlər sürətlə bir-birinə qarışıb-qaynayır. Bunun
qarşısını almaq mümkün deyil. Bu təsirlər özü ilə bərabər cəmiyyətimizə və
düşüncəmizə müsbətlə yanaşı, mənfi tərəflərini də gətirir. Təəssüf ki, qlobal gücün qarşısında
milli dəyərlər sıradan çıxmaqdadır. Müasir dövrdə cəmiyyətin mənəvi ideoloji
düşüncələri deqradasiyaya uğrayır. İndi qərb təfəkkürü gənclərin düşüncəsində birinci
dərəcəli rol oynayır. Hər bir insanın zövqünün əsasında müxtəlif dəyərlər
toplusu dayanır. Əgər gənclərin zövqündə milli dəyərlər toplusu digərləri ilə
müqayisədə üstünlük təşkil etmirsə, öz milli məzmunundan məhrum olur. Zövq
təkcə insanın geyimindən, yaxud dinlədiyi musiqilərdən ibarət deyil. İnsanın
daşıdığı əqidə də onun zövq anlayışına daxildir. Gənclərimizin prinsipləri,
həyata baxış bucağı onların zövqündən xəbər verir”.
Sosioloq
qeyd etdi ki, gənclərdə zövqün formalaşması prosesi birdən-birə baş vermir: "Bu
elə bir dövrdür ki, həmin ərəfədə onlarla davranmaq çox böyük məsuliyyət tələb
edir. Düzdür, biz onların zövqünü deyil, baxış bucağını formalaşdıra bilərik. Bunun
üçün isə bir qədər zaman lazımdır. Bu məsələdə ailə, ətraf mühit, məktəb böyük rol
oynayır. Bəzi valideyn və müəllimlər fikirləşir ki, uşaq zorla da olsa, mənim
fikrimlə razılaşmalıdır. Bu, düzgün yol deyil. Elə gənclər var ki, onlara nəyisə
demək artıq olar. Çünki onlar özü elmlə məşğul olur və sosial aktivliyi var. Bu
gənclərin perspektivi və gələcəyi kiçik yaşlarından məlumdur. Bütün bunlar isə uşaqlıq
dövründə formalaşır. İlkin mərhələdə ailə, daha sonra bağça, məktəb, universitet
mühiti gənclərin zövqünün formalaşmasında rol oynayan mərhələlərdir. Valideynlərlə
yanaşı, müəllimlər də burada mühüm rol oynayır. Hər zaman onların yanında olmalı
və fikirlərinə hörmət etmək lazımdır. Məsələn, sovet dövründə oturuşan və
günümüzə qədər gəlib çıxan müsbət tendensiyaları və nümunələri təkmilləşdirərək
tətbiq etmək olar. O dövrdə valideyn-məktəb əlaqələri mükəmməl qurulmuşdu. Bu,
bir çox ölkələr üçün hətta model rolunu oynayırdı. Bu gün həmin model
təkmilləşdirilərək inkişaf etdirilməlidir. Hesab edirəm ki, bu məsələ ilə bağlı
ayrıca proqram hazırlanmalı, ciddi layihələr işlənməlidir”.
Şəbnəm Mehdizadə