30 yaşda otelə baş menecer təyin olunan peşəkar - Uğur hekayəsi
Fərid
İsmayılov: "Əgər dəniz kənarında qarpız satmasaydım, buralara gəlməzdim”
Uşaqlıqdan
otel sahəsinə marağı olur və oteldə baş menecer olmağı arzulayır. Öz dili ilə
desək, karyerasında kərpici kərpic üstünə qoyaraq, 30 yaşında bu istəyinə nail
olur. Müsahibimiz "Staybridge Suites Baku” otelinə yeni baş meneceri təyin
olunan Fərid İsmayılovdur.
- Universitetdə oxuduğunuz dönəmdə Türkiyə və
İsraildə otellərdə təcrübə keçmisiniz, işləmisiniz. Bu imkanlar necə yaranırdı?
-
2006-cı ildə Turizm və Menecment İnstitutu açıldı. Bu institut artıq universitet
kimi fəaliyyət göstərir. İnstitutun ilk 125 nəfər məzunundan biri də mən idim.
O dönəm idi ki, çox adam bu ixtisaslarda təhsil almağa tərəddüd edirdi. Turizm
oxuduğumu deyəndə, bunun nə olduğunu soruşanlar çox olurdu. İnstitut həmin
dövrdə həm təhsil, həm də təcrübə proqramına görə seçilirdi. Bizdə bir çox
universitetlərdə tələbələr təcrübəyə gedirlər, ancaq işin içində olmurlar, bir
növ baxıb qayıdırlar. Bizim institutun təcrübə proqramı isə real işi öyrənməyə
çox yaxşı şərait yaradırdı. Otellərdə işləyə-işləyə işi öyrənirdik. Birinci il
Nabrana, ikinci il Türkiyəyə, üçüncü il isə İsrailə göndərirdilər. Amma hər tələbə
də gedə bilmirdi. O imkanı qazanmaq lazım idi. Bunun üçün müsahibələrdən
keçirdik.
- Bu proses çətin olurdu?
-
Nabranda çalışmaq üçün keçdiyimiz proses çətin deyildi. Türkiyədə bu imkanı
qazanmaq imkanı müəyyən qədər çətin idi. İsrailin isə həm təhlükəsizlik, həm də
tələbələrin keyfiyyəti baxımından kriteriyaları çox yüksək idi. Biz getdiyimiz
il (2009) İsrailə cəmi 5 tələbə göndərilmişdi, onlardan biri mən oldum. O ölkədə
çox yaxşı təcrübə qazanmışdım.
- Təcrübə dövründə hansı işləri görürdünüz?
- Oteldə
hansı departamentdə iş olsa, görürdük. Qarson, çamadan daşıyan və s. işlərin
hamısını edirdik. Bu işləri görmək heç də asan deyildi. Üstəlik iş saatı da çox
olurdu. Elə vaxtlar olurdu ki, gün ərzində 16 saat işləyirdik. Bundan şikayət
etmirdik. Çünki çətinlikləri ilə yanaşı, qazandırdıqları böyük idi. Dil biliklərimizi
inkişaf etdirirdik, yaxşı təlimlərdə iştirak imkanımız olurdu, otel işini öyrənirdik.
- Otel sektoruna marağınız necə yaranıb? Əvvəldən
bu mühitlə tanış idiniz?
- Otel
sektoruna uşaqlıqdan marağım olub. Atamın işi də müəyyən qədər mənim bu sahə ilə
daha tez tanışlığıma imkan yaratmışdı. O, Azərbaycan daxili kurortlara istirahət
üçün göndəriş verirdi. Mənim özümü də o istirahət yerlərinə aparmışdı. O
vaxtdan tanış idim və otellərdə işləyənlər mənim üçün maraqlı gəlirdi. Ona görə
təhsilimi də turizmlə bağlı aldım. Mən təhsil aldığım dövrdə Azərbaycanda otellərin
sayı çox deyildi. "Grand Hayat”, "Ambassador”, "Excelsior” kimi otellər idi. Təhsil
almağa yeni başladığım dövrdə onların qarşısından keçəndə, deyirdim ki, kaş mən
də oteldə işləyərdim. Resepşndakı işçilərin yerində olmaq istəyirdim. Bir dəfə
universitetdə mənə zərf verdilər ki, "Ambassador” otelə aparım. Otelə gedəcəyim
üçün çox sevinirdim. Amma həmin vaxt otellərdə iş tapmaq, hətta təcrübə
proqramlarında iştirak etmək çətin idi. CV ilə gedib otellərə təcrübə keçmək
istədiyimizi deyirdik, qəbul etmirdilər. Deyirdilər ki, bizə ehtiyac yoxdur. O
vaxt Bakıda 10-12 otel var idisə, indi bu rəqəm 400 olar.
- Barmen də işləmisiniz. O, nə vaxt olub?
- İsrailə
təcrübə üçün gedəndə qarson kimi işə başladım. Sonra qida və içki bölməsinin
müdiri dedi ki, istəsən, barmen işləyə bilərsən. PUB stilli bar var idi.
Hardasa 6 ay orda barmen işlədim. Bu iş mənə çox cəld olmağı, sürətli şəkildə
bir neçə işi görməyi öyrətdi.
- Tələbə vaxtı yaxşı təcrübə yığmısınız.
Universiteti bitirəndən sonra iş tapmaq asan oldu?
- O
proqramlarda iştirak etdiyim üçün universiteti bitirəndə, bir addım öndə idim.
Ancaq universitetdən sonra hərbi xidmətə getdim. Qayıdandan sonra iş tapmaq bir
az çətin oldu. O mənada ki, əsgərlikdən sonra aradan vaxt keçir və
bacarıqlarının bir qismini itirirsən. Bir il ingilis dili istifadə etmədim.
Psixologiya dəyişir. Hərbi xidmətdən qayıdıb sonra 1 ay istirahət etdikdən
sonra işləmək qərarına gəldim. Bir gün ərzində hardasa 30 otelə zəng vurub işçi lazım olub-olmadığını
soruşdum. Hamısından da "yox” cavabı alırdım. Siyahıda sonuncu zəng vurduğum
oteldən dedilər ki, mühafizəçi işi var. Müsahibəyə getdim və növbəti gün işə
başladım.
- Otel sektorunda təcrübə keçmişdiniz, niyə mühafizə
işinə razılaşdınız?
- Oteldə
mühafizə işində olmaq o deməkdir ki, həm də otel sektorunun içindəsən. Ona görə
razılaşdım ki, xarici kontingentlə ünsiyyətdə olan bir iş idi. Həm də mən
mühafizə ilə kifayətlənməyəcəkdim, planlarım var idi.
- Nə kimi planlar?
- 6 ay
mühafizəçi işlədim. O müddət ərzində xarici ölkələrdəki iş imkanları ilə də
maraqlanmağa başladım. 6 aydan sonra "Hilton” otellər şəbəkəsinin Abu-Dabi bölməsindən
iş təklifi gəldi və mən orda işləməyə getdim. Qarson kimi işə başladım, 6 ay
sonra isə resepşn işi ilə maraqlandım. Ancaq resepşn işini görmək üçün oteldə
xüsusi proqramlar var idi ki, onları öyrənməliydim, birbaşa ora keçə bilməzdim.
Oteldə İnsan Resursları bölməsinə müraciət edib, resepşnda 2 ay təcrübə keçmək
istədiyimi bildirdim. Onlar mənə oteldə iki aylıq təcrübə proqramı açdılar. 2
ay qarson olaraq işimə davam etdim, işdən sonra 2 saat artıq qalıb qeydiyyat
bölməsinin işini öyrəndim. İki aydan sonra proqramı bitirib sertifikat aldım və
məni qeydiyyat bölməsində işə götürdülər. Bu təyinatda mənim rus dili biliyim də
böyük rol oynadı. Çünki otelə gələn rusdilli qonaqların əksəriyyəti ingiliscə
rahat danışa bilmirdi və bu iş üçün rus dilli əməkdaş var idi. Ancaq həmin ərəfədə
o işdən çıxmışdı və məni onun yerə götürdülər. 6 ay resepşnda işlədim. 2013-cü
ildə məni Abu-Dabidəki "Hilton”dan Dubaydakı "Hilton” otelə bir üst vəzifəyə
göndərdilər. Bu dəfə resepşn komandası üzərində supervayzer oldum. Orda da il
yarım işlədim. Marka olaraq hər ikisi "Hilton” idi, amma Dubaydakı otelin işi
daha gərgin idi. Qeydiyyat şöbəsində 10-a yaxın əməkdaş olurdu, ancaq yenə də çətin
olurdu. Ordan da 2014-cü ildə məni Bakıdakı "Hilton”a gecə müdiri vəzifəsinə
göndərdilər. 4 ildən sonra Azərbaycana qayıtmaq qərarı vermişdim. Burda da o
imkan oldu deyə, 2014-cü ildə qayıtdım.
- Niyə Azərbaycana qayıtmaq istəyirdiniz?
-
Dubayda təcrübə keçmək, işləmək otelçi üçün yaxşıdır. Çünki dayanmadan inkişaf
edirsən. Saysız-hesabsız treninqlərdə iştirak imkanın olur. Ancaq iş rejimi çox
gərgin idi. Gün ərzində 13 saat işləyəndə, deyirdik ki, bu gün evə tez gedirəm.
Müəyyən müddət sonra insan bundan yorulur.
İkincisi,
Dubayda yayda havanın istiliyi 50 dərəcəyə çata bilir. Fiziki olaraq isti
insanı yorur. Üçüncü amil qidalarının təbii deyil, kimyəvi olmasıdır. Bu da
sağlamlığa mənfi təsir edir.
Digər
bir faktor da o idi ki, mən qayıdan il Azərbaycanda Avropa Oyunları
keçirilirdi. Müşahidə edirdim ki, ölkəmizin turizmində inkişaf gedir. Fikirləşdim
ki, turizm sektorunda ölkəmizdə faydalı ola bilərəm.
- Dubaydan qayıtmağınızın bir səbəbinin gərgin
rejim olduğunu dediniz. Amma gecə müdiri də gərgin işdir.
- Bu,
karyerada bir addımdır. Onu sən mütləq keçməlisən. Gecə əməliyyatından xəbərsiz
olsan, gündüz işini idarə etməkdə çətinlik çəkə bilərsən. Gecə müdiri olmaq sənin
qərar vermək qabiliyyətini inkişaf etdirir. Gündüz vaxtı oteldə nə isə fövqəladə
hal baş verirsə, işdə məsləhət ala biləcəyin çox adam olur. Ancaq gecə tək
olursan və qərarı özün verməlisən. Tutaq ki oteldə yanğın var, sən qərar verməlisən
ki, bütün qonaqları aşağı düşürməlisən, yoxsa hələ gözləyirsən. Bu məsuliyyət
yaxşı təcrübə qazandırır.
"Hilton”da
o vəzifədə işlədiyim dönəmdə mənə Omandakı "Hilton” otelindən təklif gəlmişdi və
2016-cı ilin sentyabrında Omana getməyi planlayırdım. Həmin may ayında bir
universitet müəllimim Bəşir Hacıyev dedi ki, Azərbaycanda "Staybridge Suites” mehmanxanası açılır və o,
oranın baş meneceridir. Bir müddət ona kömək etməyimi istədi. Dedim ki, sizə 3
ay kömək edib, gedəcəm. Razılaşdı, ancaq avqust ayında qərarımı dəyişib qaldım.
Çünki iş mühiti, komanda xoşuma gəldi. Qeydiyyat şöbəsinin müdiri vəzifəsiylə
başladım. 2018-ci ildə qeydiyyatla yanaşı, otelin təmizliyi və rezervasiya şöbəsinə
rəhbərlik mənə həvalə olundu. 2019-cu ildə Dohadan iş təklifi gəldi. Orda "Staybridge Suites” oteli açılırdı. Əməliyyatlar üzrə
menecer oldum, 4 departamentə rəhbərlik mənə tapşırıldı. Mart ayında
Dohaya getdim. Otelin açılışını etdik və orda işlədim.
- Amma yenə qayıtdınız. Bu dəfə niyə?
-
(Gülür) Əslində, qayıtmaq fikrim yox idi. Çünki ailəvi getmişdim. Ötən ilin
dekabr ayında bu oteldən baş menecer olmaq təklifi gəldi. Qərar vermək üçün çox
düşünməli oldum. Baş menecer elədir ki, oteldəki bütün şöbələrin işiylə bağlı
cavabdeh şəxs olursan. Qida və işçi bölməsindəki məhsulların istifadə tarixindən
tutmuş qonaqların qarşılanması, texniki və s. işlər hamısına görə məsuliyyət
götürürsən. Amma sonra qərar verib gəldim.
- Baş menecer təyin olunanda, neçə yaşınız var idi?
- 30.
- Bizdə bu vəzifəyə təyinatlar neçə yaşlarda olur?
- Azərbaycanda
bu yaşda beynəlxalq zəncir otelə baş menecer təyin olunan yeganə adamam. Bizdə
bu tipli otellərin baş menecerləri adətən, 35-40 yaşlarda olur. Yerli otellərdə
27-28 yaşlarda da baş menecer var, ancaq onlar zəncir otellər deyillər. Dünyada
30 yaşda baş menecer olanlar var, amma bizdə ən gənc mənəm.
- Yəqin "adamı var” deyənlər də olur.
-
(Gülür) Bu, insanlara tərəddüdlü gəlir, şübhəli yanaşırlar. Turizmlə bağlı tədbir
və görüşlərdə özümü baş menecer kimi təqdim edəndə, elə bilirlər ki, kiminə
qohumu, ya adamıyam. Amma qətiyyən elə deyil.
- Fiziki cəhətdən yanaşsaq, gördüyünüz ən çətin iş
hansı olub?
-
Abu-Dabidə işlədiyim "Hilton” otelində dənizin kənarında çimərlik var idi. Biz
həftədə bir gün dənizin kənarındakı restoranlarda da işləməli olurduq. Dəniz kənarındakı
restoranlarda görülən işlərdən biri də o idi ki, dəniz kənarında qarpız
satmalısan. Başında papaq, gözündə eynək, əlində balaca qablarda qarpız
aparırsan. Doğranmış, soyuq qarpız tutursan, turistlər də alıb onu plastik çəngəllə
yeyirlər. Bir gün qida və içki bölməsinin meneceri dedi ki, səni bir gün qarpız
satmağa dəvət edək? Dedim ki, problem yoxdur. Mənə dedi ki, bir çox Avropadan gələn
işçilər bundan imtina edirlər. Dedim ki, elə bir kompleksim yoxdur. 45-50 dərəcə
istidə qarpız da satırdım. Fiziki olaraq çox çətin idi. Həftədə bir dəfə bu işi
görürdüm. Bir aydan sonra qapqara olmuşdum. Məni hindistanlı bilirdilər
(Gülür).
- Avropalılar bu işdən imtina edibsə, siz də görməyə
bilərdiniz.
- Mən
inanırdım ki, otelçilikdə ağır işin bəhrəsini hər zaman görə bilirsən. Orda
qarpız satmağım gündə bir saatlıq iş idi. Amma nəticədə ayın, ilin işçisi
seçildiyim vaxtlar olub. Onlar mənim üçün data baza idi. Bilirdim ki, o baza nə
vaxtsa mənə lazım olacaq. Məsələn, Abu-Dabidə işlədiyim vaxtda Dubaydan iş təklifi
gəldi. Onlar bunu elə belə etmirlər. Çalışdığın yerdən sənin haqqında rəy
alırlar. Məsələn, Dubaydakı "Hilton”un meneceri Abu-Dabidəkinə zəng vurub
soruşur ki, biz Fəridi transfer etmək istəyirik, onun haqqında hansı rəy
verirsiniz? Əgər mən hansısa işdən imtina etsəydim, menecerim deyəcəkdi ki, Fərid
pis işçi deyil, amma bəzən işdən imtina edə bilir. Artıq işgötürəndə sual
yarana bilir. Heç bir işdən imtina etməmişəm.
Söhbət işdən gedirsə, kompleks etmək lazım deyil.
- Otel sektorunda iş çoxdur. Maraqlıdır, bu iş ailəyə,
şəxsi həyata vaxt ayırmağa imkan verir?
- Bu,
otelçilər üçün qlobal problemdir. İngilislərin bir lətifəsi var. Uşaq anasına
deyir ki, gecə 12-də bizə gəlib, səhər 6-da gedən kişi kimdir? Anası deyir ki,
oğlum, o sənin atandır, oteldə işləyir. Bir çox otelçilər işlərinə o qədər vaxt
ayırırlar ki, şəxsi həyata vaxt qalmır. Otel işi elədir ki, qapısını bağlayıb
getmirsən. 24 saat iş var. Şəxsi həyatla işi balanslaşdırmaq çətindir. Mən
indiyə qədər ailəyə vaxt ayıra bilmirdim. Amma indi məsuliyyətim çox olsa da,
iş saatım nisbətən azalıb. Ona görə müəyyən qədər vaxt ayıra bilirəm. Əvvəllər
elə olurdu ki, 3-4 gün oteldən kənara çıxmırdım, elə burda qalırdım. Mən bir də
ona görə şanslıyam ki, həyat yoldaşım otelçi olub və uzun iş saatlarımı hər
zaman anlayışla qarşılayır. Ona görə, işimlə bağlı
problem olmur.
- Sizə görə uğurun sirri nədir?
- Məqsəd.
Hansı sahədə çalışırsansa, özünün bir məqsədin olmalıdır. Mənim əvvəldən məqsədim
oteldə baş menecer olmaq idi. Kərpici kərpic üstünə qoymuş kimi mən bu arzuma
nail olmuşam. Əgər dəniz kənarında qarpız satmasaydım, heç buralara gəlməzdim.
Aygün
Asimqızı