Bakı 10°C
Cavanlaşan koronavirus
Mütəxəssislər gəncləri daha diqqətli və intizamlı
olmağa səsləyirlər
COVID-19 diaqnozu qoyulmuş xəstələrin orta yaşı, əsasən yaşlı insanları vuran pandemiyanın ilk dalğa dövrü ilə müqayisədə daha aşağıdır. Bunu Macarıstanın baş həkimi Sesiliya Müller onlayn mətbuat konfransında deyib. Onun sözlərinə görə, hazırda testə müsbət reaksiya daşıyıcılarının əksəriyyəti 20-29 yaş qrupuna aiddir.
Həkim
vurğulayıb ki, ikinci dalğanın "təbiəti” birincidən bir qədər fərqlidir, buna
görə də pandemiyanın qarşısını almaq üçün indi bir az fərqli strategiya
seçilməlidir: "İki dalğa zamanı bütün infeksiya hadisələrinin məcmu orta yaşı
hələ 41, son 10 gündə isə 35 yaş təşkil edir”.
Virusun
yayıldığı ilk günlərdə gənclərin əksəriyyətində simptomlar hiss olunmurdu, indi
isə gənclərin ağırlaşmasına tez-tez rast gəlirik. Bu nədən irəli gəlir? Covid
19 daha qorxulu forma alıb yoxsa fərqli səbəblər var?
Hacəttəpə Universitet Xəstəxanasının həkimi Turanə
Rəsulova"Kaspi”yə açıqlamasında bildirdi ki, gənclərin yaşlılara nisbətən daha çox
xəstələnməsinə səbəb, onların "gənclər simptomsuz keçirir” sözlərinə arxayın
olub kifayət qədər qorunmamasıdır: "Artıq dünya üzrə 1 milyondan çox insan
koronavirusa yoluxub. Bəzi ölkələrdə vəziyyət kəskin pisləşib və dövlət rəhbərliyi
səviyyəsində əhaliyə çağırış edilib. Avropanın aparıcı ölkələri Fransa,
İngiltərə, okeanın digər tərəfində Kanada və bir çox başqa ölkələr artıq ikinci
dalğanı yaşayırlar. Ümumi statistikaya baxanda görürük ki, virusun yayıldığı
ilk günlərlə müqayisədə 20-29 yaş arasında xəstələnmə halı artıb. Yəni bu yaşda
xəstələnən insanların sayı yaşlılara nisbətən daha çoxdur. Onların böyük
əksəriyyəti yüngül keçirir və az qorunur. Amma hələlik virusda elə bir mutasiya
yoxdur ki, gəncləri daha çox yoluxdursun. Gənclərin yoluxmasının səbəbi kifayət
qədər qorunmamalarıdır”.
Həkimin
sözlərinə görə, tarixə nəzər salsaq, bütün viruslar ikinci dalğada xarakter
dəyişdirir. Amma hələ koronavirusda bu dəyişiklik nəzərə çarpmır: "Tarixdə
virus infeksiyalar olub ki, ikinci dalğada xarakter dəyişdirib. Əvvəl daha
yaşlı əhalini vururdusa, sonra daha gənc populyasiyanı vurmağa başlayıb.
Koronavirusun genetika olaraq xarakterik xüsusiyyətlərini dəyişdirəcək ciddi
bir mutasiyası yoxdur. Gənclər arasında daha çox rast gəlinməsinin və
ağırlaşmasının səbəbi gənclərin saylarının çox olması və az qorunmalarıdır.
Amma yaşlılarda ağırlaşma və ölüm ehtimalı hələ də yüksəkdir”.
Virusun
daha təhlükəli hal almasına gəldikdə isə, həmsöhbətimiz deyir ki, mövsümə uyğun
olaraq, virusun təhlükəlilik dərəcəsi də dəyişir: "Payız, qış mövsümündə
koronavirusun təhlükəli hal almasını gözləyirdik və deyirdik. Çünki ikinci
dalğa gözlənilir və bir çox ölkə artıq onu yaşayır. Havalar soyduqca qrip
mövsümü gəlir. Virusla yanaşı, qrip də işə qoşulanda vəziyyət dəyişir. Qrip
keçirən insanların immuniteti düşdüyü üçün, koronavirusa yoluxma halında daha
ağır keçirirlər. Bundan əlavə, havalar soyuduqca günəşlə təmas azaldığı üçün
immunitet nisbətən düşür və mövsümi xəstəliklərin əlavə olunması koronavirusu
daha təhlükəli hala gətirir”. Məlumat
üçün bildirək ki, "Guardian”-nın verdiyi məlumata görə, hazırda Avropa
ölkələrində yeni növ koronavirusa (COVID-19) yoluxma halları gənclər arasında
artıb. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Avropa üzrə regional direktoru Hans
Kluqe deyib ki, qış fəslinin gəlişi ilə gənclər yaşlı əhali ilə daha yaxın
təmasda olacaq və beləliklə, xəstəxanaya müraciətlərin və ölümlərin sayı
artacaq. Hans Kluqe gənclərə çağırış edib ki,
heç kəs yenilməz deyil və bu pandemiya tornado kimidir.
Regional
direktorun fikrincə, indiyə qədər olan təcrübə göstərir ki, kütləvi testlərin
aparılması və koronavirusla bağlı izləmə sistemi pandemiya ilə mübarizədə
effektiv təsir göstərir: "Biz indi ölkələrin virusun yayılma sürətini və
şiddətini təəccüblə qarşıladığı fevral ayındakı kimi deyilik. Bunun əvəzinə
indi bizim üçün əsas olan sayıqlıqdır və vəziyyəti nəzarətdə saxlamaq üçün
kifayət qədər məlumatlıyıq”.
Səhiyyə Nazirliyinin baş infeksionisti Cəlal İsayev bildirib ki, Azərbaycan statistikasında gənclər
arasında yoluxma halları daha çox qeydə alınır: " Əvvəl deyirdik ki, 60 yaşdan
yuxarı insanlar daha çox bu xəstəliyə yoluxur, ağır keçirir. Hazırda mənzərə
dəyişib, vəziyyət ciddidir. Yoluxma müxtəlif yaş qruplarında bir qədər fərqlə
müşahidə olunur. Vəziyyəti ağır olanlar arasında gənclər daha çoxdur. Bu isə
koronavirusun bilinməyən tərəflərini aşkara çıxarır. Virus paralel olaraq
hamilələrə də eyni təsiri göstərir. Hamilələrdə orqanizmdə mühüm dəyişikliklər
olduğu üçün onlar özlərini daha çox qorumalıdır”.
Baş
infeksionist vurğuladı ki, hazırda bu xəstəliyə hər kəs eyni dərəcədə yoluxur:
"Koronavirusa hər yaşda olan insan yoluxa bilər, hər kəs üçün həssas durumdur.
Sadəcə yaşlılar həyatları boyu müxtəlif xəstəliklər qazanmış olur, orqanizmi,
immuniteti zəifləyir. Ona görə də biz deyirdik ki, yaşlıları qoruyaq. Xroniki
xəstəliyi olan insanlar koronavirusu ağır keçirir. Gənclərdə xroniki
xəstəliklər olarsa, onlar da xəstəliyi ağır keçirir. Koronavirus artıq insanlar
arasında fərq qoymur, yaşa baxmır”.
AygünƏZİZ
