• cümə, 29 Mart, 01:01
  • Baku Bakı 7°C

Alimlər: Anesteziya dərmanları depressiyanı azaltmağa güclü təsir etmir

24.05.23 20:00 371
Alimlər: Anesteziya dərmanları depressiyanı azaltmağa güclü təsir etmir

Tibb sahəsində alimlərin son tədqiqatları göstərib ki, ketamin və digər anesteziya dərmanları depressiyanı azaltmaqda o qədər də təsirli deyil. Onlar bildiriblər ki, psixoaktiv dərmanın təsiri onun beyindəki bioloji təsirinə əsaslanmaya bilər.

AZƏRTAC “Science” jurnalında dərc olunmuş məqaləyə istinadla bildirir ki, insanların ruhunun öz bədənlərindən ayrıldığını hiss etmələrinə səbəb olan güclü bir anestezik vasitə olan ketaminin daha çox ənənəvi müalicə üsullarını müvəffəqiyyətsiz sınaqdan keçirmiş və depressiyadan əziyyət çəkən insanların müalicəsinə kömək edə biləcəyi məlum olub. Ancaq bununla bağlı bir sıra suallar da meydana çıxıb. Bu dərmanın beyinə bəzi molekulyar təsirləri varmı?

Hələ nəzərdən keçirilən yeni bir araşdırmada tədqiqatçılar həmin suala unikal bir şəkildə cavab tapmağa çalışdılar. Onlar könüllülərə ümumi anesteziya altında olarkən ketamin veriblər. Bu yanaşma subyektlərin depressiyasını yüngülləşdirib, lakin digər anesteziya dərmanlarından daha təsirli olmayıb. Müəlliflər bunu ketaminin depressiyaya təsirinin az olması ilə izah ediblər.

Ketaminin subyektiv təcrübəsini dərmanın biokimyəvi təsirindən ayırmaq üçün Stenford Universitetinin tədqiqatçıları ümumi cərrahiyyə əməliyyatına hazırlaşan, yüngül və orta dərəcəli depressiya keçirən 40 iştirakçını cəlb ediblər. Alimlər könüllülərə anesteziya altına alındıqdan dərhal sonra, lakin əməliyyatdan əvvəl ketamin və ya salin veriblər. Bu, onları hər hansı psixi və ya dissosiativ təsirlərə qarşı keyidib. Sonra növbəti 3 gün ərzində tədqiqatçılar iştirakçıların depressiya əlamətlərini araşdıraraq, onları kədər, iştahasızlıq və yuxusuzluq kimi amillərə görə qiymətləndiriblər.

Prosedurlardan sonra iştirakçıların təqribən 40 faizi ketaminin “plasebo effekti” verdiyini bildirib. Hər iki qrup depressiya cədvəlində 15 ballıq azalma yaşayıb və xəstələrin təxminən 40 faizi infuziyadan 3 gün sonra hələ də 12 baldan çox azalma hiss ediblər, yəni depressiya baxımından remissiyada olublar.

Mümkün bir şərh, anesteziyanın özünün depressiyanı aradan qaldırmasıdır. Digər tədqiqatlarda anesteziyanın depressiyaya kömək etdiyi göstərilib. Bununla belə, müəlliflər qeyd edirlər ki, bu zaman istifadə edilən anesteziyanın dozaları digər antidepressiya tədqiqatlarında istifadə edilənlərdən xeyli aşağıdır.

Stenford Universitetindən anestezioloq və tədqiqatın həmmüəllifi Tereza Liinin sözlərinə görə, bütün bunlar onu göstərir ki, nə ketamin, nə də anesteziya öz-özlüyündə depressiyanı azaltmaq üçün çox təsir edə bilməz. Bunun əvəzinə, sadəcə olaraq mürəkkəb, nizamlı müalicə prosedurunun özündən keçmək lazımdır. Həkimlər və psixiatrlarla təkbətək qarşılıqlı əlaqə bu vəziyyətdə olan insanlara daha çox fayda verir. Yalnız bu sınaqda iştirak etməklə, həm ketamin, həm də plasebo qruplarının iştirakçıları yaxşılaşacaqlarına ümid edə bilərlər.

banner

Oxşar Xəbərlər