Sadəcə, Baden-Baden - Bələdçi - Fotolar

Frankfurt şəhərinin əsas qatar stansiyasından (Hauptbahnhof) Baden-Badenə sürət qatarı ilə iki saata rahat çatmaq olur. Azərbaycanlı turistlərin "Şərikli çörək” filmindən eşitdikləri məşhur "Baden-Badenin mavi gecələri” ifadəsindən doğan arzu ilə görməyə can atdıqları, dünya ölkələrinin isə əsasən təbii mineral sularına görə kurort şəhəri kimi tanıdıqları Baden-Badeni - Almaniyanın bu cənub şəhərini hər il yüz minlərlə turist ziyarət edir. Onların arasında Roman Abramovic kimi məşhur milyarderlər də, milyonçu "ulduzlar”lar da, romantika axtarışında olan sadə insanlar da var. Üstəlik bu şəhər hər il bir həftəliyə artıq Azərbaycanın da qatıldığı "Avropanın sığorta paytaxtı”na çevrilir. Baden forumu zamanı şəhərə minlərlə sığorta şirkətinin təmsilçiləri gəlir.

Baden ilk baxışdan yaşıllığı və sakitliyi ilə diqqət çəkir. Yerli sakinləri əsasən qoca almanlardan ibarət olan şəhərin gözə dinclik gətirən füsunkarlığı var. Os çayı boyunca sıralanan və üstü müxtəlif atributlarla bəzədilən körpülər, güllər içində az qala itib-batan səliqəli, xudmani evlər, tərtəmiz asfalt yollar, intervalı dəqiqliklə hesablanan nəqliyyat sistemi adamı heyran edir.

Şəhərin mərkəzi o qədər də böyük deyil, 2-3 saata gəzib dolaşmaq olur. Güllərlə bəzədilən qədim, dar küçələr maraq doğurur. Zərgər Karl Faberjenin yaradıcılığına həsr olunan muzey də turistlər üçün diqqət çəkir. Merkur dağına aparan funikulyora gedən yolda gözəl dizaynlı villalarla rastlaşmaq mümkündür. Baden-Badenin dağ dəmir yolu Almaniyada ən uzun dəmiryolu hesab olunur. Baden-Badeni dünyada məşhur edən isə təbii mineral sularıdır. Hətta Karlovı Varı ilə müqayisədə bu şəhərə üstünlük verənlər çoxdur. Məhz bu sularda çimmək üçün dünyanın hər yerindən insanlar bu gün də Baden-Badenə axışır. Turistlər hesab edirlər ki, Münhenə, Bazelə və ya Strasburqa getməkdənsə Baden-Badenin sakitliyi və almanların qaydaları daha əlverişlidir.

19-cu əsrdə Baden-Baden Rusiya cəmiyyətinin üst qatının ən sevimli kurort şəhəri olub. "Avropanın yay paytaxtı”nı hamı tanıyır və dəb nümunələrini bilirdi. Burada dövlət adamları, diplomatlar, ziyalılar, yazıçı və şairlər istirahət edirdilər.

Məşhur Lixtentaler xiyabanında (Lichtentaler Allee) müxtəlif vaxtlarda çar II Aleksandr, Qoqol, Dostoyevski, Turgenev, Soloqub, Tolstoy, Vyazemski, Jukovski, Dolqorukov, Şeremetyev, Nekrasov, Satıkov-Şedrin, Çexov və başqa şəxsiyyətlər gəzib dolaşıblar. Qızılağac, şabalıd, palıd, akasiya ağacları və maqnoliyalarla sıx əhatələnən bu xiyaban Baden-Badenin ən mənzərəli yeri sayılır. Yaxınlıqda Baden Teatrının qədim binası yerləşir.

Varlı rus aristokratları vaxtilə bu şəhərə özləri ilə birgə kart, ruletka və at yarışlarını gətiriblər. Onlar üçün Baden-Baden kazinosu vaxtlarını keçirdikləri ən münasib yer hesab edilib.

17-ci əsrin sonunda alman arxitektoru Vaynbrenerin layihəsi əsasında tikilən kazino binası Almaniyada ən qədim tikililərdən sayılır və kurort evində (Kurhaus) yerləşir. Kazinonun içərisi fransız kral qəsrlərinin nümunəsi əsasında hazırlanıb. Ağ mərmərdən olan hündür çardağın qızılı sularla işlənmiş bəzəkləri, çoxyaruslu bürünc şamdanlar göz qamaşdırır. Rəssamlar salonlara sanki Florensiyanın rəsmini köçürüblər. Alman aktrisası Marlen Ditrix bu tikilini "Dünyada ən gözəl kazino” adlandırıb. Turistlər kazinoya daxil olarkən atmosfer onları ötən əsrlərə aparır. Geyimlər, qab-qacaq və s. əşyalar 19-cu əsr Almaniyasını yada salır. Tarixçilər iddia edirlər ki, məhz kazino açılandan sonra Baden-Badeni "Avropanın yay paytaxtı” adlandırmağa başlayıblar. Oyun salonlarından savayı kazinoda restoran, rəqs zalı və pavilyonlar var.

Görkəmli rus yazıçısı İvan Turgenev «Tüstü» romanında "Kazinonun oyun zallarında, yaşıl stollar ətrafında tanış simalar toplaşırdılar. Həmin küt, acgöz və vəhşi baxışlar hətta ən kübar cizgiləri də silib yox edirdi”- deyə kazinodakı oyun əhvalını təsvir edib. Ancaq rus ədəbiyyat dərsliklərində 20-ci əsrin məşhur klassiklərinin Baden-Badenə yalnız müalicə məqsədilə deyil, həmçinin kazinolarda qumar aludəçisi kimi oynamağa getmələri barədə heç bir məlumat verilmir. Kazino aludəçisi olmaq onlarda hətta xəstəlik səviyyəsinə çatıb. Rus yazıçısı Dostoyevski burada oynamağı çox xoşlayırmış. Hətta yazıçı bir dəfə buradakı kazinoda dalbadal 5 həftə oynayaraq pullarının hamısını uduzub. Həmin ərəfədə onun Rusiyadakı ailəsinin yaşadığı mənzilin pulunu ödəmək üçün heç bir vəsaiti olmayıb. Lev Tolstoy bu kazinoda uduzandan sonra gündəliyində: «Bu şəhərdə hamı yaramazdır. Onlardan ən böyüyü isə mənəm» - deyə yazıb.

İvan Turgenev bu şəhərə daha tez-tez gələrmiş. Yazıçı özünün ən gözəl əsərlərini Baden-Badendə yaradıb. Burada vəfat edən yazıçı müvəqqəti olaraq Baden-Badendə dəfn edilib. 1863-1871-ci illər Turgenevin Baden-Badendə yaşadığı illərdir. O, burada «Tüstü» romanını və 8 povestini yazıb. Turgenev bu şəhərə Parisdən ilham pərisi Polina Viyardonun izi ilə gəlib və tezliklə bu sakit, yaradıcı şəhəri sevib. O, burada öz sakitliyini tapacağına ümid edib: «Badendə yerləşməməyim üçün heç bir səbəb görmürəm. Mən bunu zövq almaq arzusu ilə etmirəm, sadəcə, özümə bir yuva qurmaq arzusundayam. İstəyirəm ki, bu, mənə sakitlik gətirsin» - deyə o, 1864-cü ildə dostuna yazırdı. Turgenev burada Lev Tolstoyla görüşüb: «Hava çox gözəldir. Ətrafda yaşıl ağaclar, balaca, işıqlı evlər, dalğavari dağlar, günəşin şəfəqlərinə boyadığı şəhər, insanların üzlərindəki təbəssüm xoşuma gəlir”- deyə yazıçı yaşadığı mühiti qələm dostuna təsvir edib.

Turgenevin kirayələdiyi mənzildəki salona Avropa mədəniyyətinin ulduzları – Rixard Vaqner, Ferents List, Robert Şuman və digər bəstəkar, yazıçı və filosoflar toplaşırdılar.

Çexov da Baden-Badeni çox sevib. "Təbii mineral sular insanları bütün nasazlıqlardan qoruyur” fikrinə inanan Nikolay Vasilyeviç Qoqol: «Burada ciddi xəstə olan kimsə yoxdur, hamı bura əylənməyə gəlir» - deyə qənaətə gəlib. Şair Jukovski şəhər haqqındakı təəssüratlarını bircə cümlə ilə ifadə edib: «Baden-Baden - bu, cənnət guşəsidir”. Baden-Baden təkcə rus klasssiklərinin yaradıcılığında deyil, həmçinin rus zadəganlarının həyatında böyük rol oynayıb. Knyaz Pyotr Andreyeviç Vyazemskinin həyatında isə Baden-Badenin xüsusi izi olub. Burada o, iki ən yaxşı dostunu, qızını, nəvəsini və həyat yoldaşını itirib.

Baden-Baden rəhbərliyi vaxtilə burada yaşayan rus ziyalılarının xatirəsini ümumi bir abidə ilə əbədiləşdirib. İ.Turgenevin heykəli isə yazıçının yaşadığı binanın qarşısında yer alib. Heykəltəraş Yuriy Orexov tərəfindən hazırlanan büst Rusiyanın Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə qoyulub.

Bu gün də Baden-Baden rusların sevimli şəhəridir. Onlar bu sakit şəhərdə daşınmaz əmlak alır, biznes qururlar. Şəhərin küçələrini gəzdikcə rus dilində danışıqlar eşitmək olur. Üstəlik restoran və kafelərdə də rus yeməklərindən ibarət menyu təklif olunur. Kafelərin birində rus qarsondan bu barədə soruşanda: "Rusiya bizim üçün etibarsız yerdir. Burada ərəb və türk turistlərindən fərqli olaraq ruslar özlərini gözə soxmağa çalışmırlar. Onar bura yalnız dadlı pudinqlər və ya ləzzətli dondurmalar yeməkdən və ya termal sularda çimməkdən ötrü gəlmirlər. Ruslar buranı çətinliklə də olsa yaşayış məskəni kimi seçirlər”- dedi.

Badenin Ukrayna ilə bu yaxınlara qədər mövcud olan möhkəm iqtisadi əlaqələri pozulduğundan buna görə müəyyən dairələr Rusiya prezidentini qınamaqdan çəkinmir, "Putin beynəlxalq hüquq normalarını pozur”-deyirlər.

Məşhur turist şəhəri siyasi qalmaqallardan uzaq qalması ilə fəxr edir. Bunu yerli əhalinin üzündəki sakitlikdən duymaq olur. Turistlər də, bu şəhəri yaşamaq və iş üçün seçənlər də burada özlərini məmnun hiss edirlər. Meqapolislərin səs-küyündən qaçıb Baden-Badenin sakitliyində dincəlmək bura üz tutan turistlər üçün əsl istirahətdir. Burada istirahət üçün hər şey var: yumşaq iqlim, eleqant şəhər mərkəzi, hotellər və komplekslər, sakit mühit, böyük parklar və bağlar, dadlı şərab, üzü təbəssüm dolu insanlar və vəsf olunan "mavi gecələr”... İl boyu işləməkdən istirahət üçün fürsət axtaran insana bu yetər.