Müəllimlik peşəsinə olan maraq artıb
Bu
günlərdə təhsil naziri Ceyhun Bayramov müəllimlərin işə qəbulu imtahanında ən
yüksək nəticə göstərən namizədlərlə görüşündə deyib ki, 55 minə yaxın şəxsin
müəllim işləmək üçün müraciət etməsi prosesin obyektiv və şəffaf keçirilməsinə
olan etimaddan xəbər verir."Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nda
nəzərdə tutulan əsas hədəflərdən birinin məhz müəllim amili olduğunu deyən
C.Bayramov bu istiqamətdə görülən işlərdən, reallaşdırılan tədbirlərdən ətraflı
söz açıb. Nazir həyata keçirilən işlərin nəticəsi olaraq müəllim peşəsinin
nüfuzunun əhəmiyyətli şəkildə artdığını, son illər təhsil müəssisələrində daha bilikli,
peşəkar müəllimlərin fəaliyyət göstərdiklərini qeyd edib. Müəllimlərin işə
qəbulu ilə bağlı bir sıra statistik məlumatları diqqətə çatdıran C.Bayramov
ötən il 12 mindən çox şəxsin müəllimliyə qəbul olunduğunu və bunun son illər
ərzində ən böyük göstərici olduğunu deyib.
Təhsil
naziri gənclərin ixtisas seçərkən müəllimlik peşəsinə üstünlük verdiklərini,
ötən 2018-2019-cu tədris ilində ali təhsil müəssisələrində pedaqoji ixtisaslara
qəbul olunanların göstəricilərinin kifayət qədər artdığını deyib. Həmçinin
Azərbaycanın təhsil tarixində ilk dəfə 2090 nəfər abituriyentin 500 və daha
yuxarı bal toplayaraq məhz müəllimlik ixtisasına yiyələnməsini diqqətə
çatdırıb.C.Bayramov
müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsində iştirak edənlərin içərisindən ən layiqli,
bilikli namizədlərin müəllim kimi ümumtəhsil müəssisələrində fəaliyyət
göstərməsini son nəticədə Azərbaycan təhsilinin inkişafında, onun keyfiyyət
göstəricilərinin artırılmasında mühüm rol oynadığını bildirib.
Artıq
gənclər arasında müəllimliyə olan marağın artması əlbəttə, sevindirici haldır.
Bəs görəsən bunun səbəbləri nə ilə bağlıdır?
Təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirdi
ki, son illər ərzində müəllimlik peşəsinə olan maraq ciddi şəkildə artıb: "Bunun
bir neçə səbəbi var. İlk növbədə müəllimlərin əməkhaqqının artırılmasını qeyd
etmək lazımdır. Həmçinin, orta ümumtəhsil məktəbləri dövlət başçısının daim
diqqət mərkəzindədir. Son 10 il ərzində 3500-dən çox yeni məktəb binası tikilib,
yeni infrastruktur formalaşdırılıb. Məktəblərin maddi-texniki bazası gücləndirilib.
15 il bundan əvvəl məktəblərin sinif otaqları tamamilə yararsız idi. İndi
məktəblərdə tam müasir şərait yaradılıb. Digər bir səbəb isə işə qəbul
prosesinin şəffaflaşdırılması ilə bağlıdır. Müəllimlik ixtisasına
yiyələnənlərin işlə təminatı digər ixtisaslarla müqayisədə daha yüksəkdir. Bu
da müəllimliyə olan marağın artmasına ciddi şəkildə təsir edir. Məsələn,
müqayisə üçün 2010-cu ildə müəllim olmaq üçün 700 nəfər müraciət etmişdisə
2019-cu ildə bu rəqəm 54 minə qədər yüksəlib. Bütün bunlar sosial təminatın
göstəricisidir. Hal-hazırda 18 saat dərs deyən müəllim 595 manat əməkhaqqı alır
ki, bu da orta statistik göstəricilər arasında yüksək rəqəm hesab oluna bilər.
Regionlarda 1200-1300 manat əməkhaqqı alan müəllimlər var. Müəllimlər eyni
zamanda, repetitor kimi fəaliyyət göstərməklə də gəlir əldə edir. Yəni belə
demək olarsa, indiki dövrdə müəllimlik ən gəlirli sahələrdən biridir. Ona görə
də bu peşəyə maraq gün-gündən artır. Təsadüfi deyil ki, 500-dən çox bal
toplayan abituriyentlər artıq bu sahəyə meyllənir. Müəllimlik ixtisası üzrə
plan yerləri digər ixtisaslarla müqayisədə daha çoxdur. Demək olar ki, bütün
ali təhsil müəssisələrində müəllimlik ixtisasları var və keçid balı nisbətən
aşağıdır. Ona görə də abituriyentlərdə bu sahəyə meyllilik daha da artıb”.
Pedaqoji elmlər
doktoru Hümeyir Əhmədov də
bizimlə söhbətində bəzi məqamları qeyd etdi: "Son illər
ərzində hökumətin bu sahədə apardığı islahatlar artıq öz bəhrəsini verməkdədir.
Müəllimlik peşəsinə verilən dəyər bu sahəyə olan marağın artmasının əsas
səbəblərdəndir. Hazırda müəllimlik ən prestijli peşələrdən hesab olunur.
Əvvəlki illərlə müqayisədə indi müəllimlərin əməkhaqqı xeyli yüksəkdir. Həmçinin,
cəmiyyətdə müəllimə verilən dəyər gün-gündən artmaqdadır. Hökumət müəllimlərin
maddi təminatının yaxşılaşdırılması istiqamətində xeyli işlər görür. Bunun
nəticəsidir ki, 500-dən yüksək bal toplayan gənclər müəllimlik ixtisasını
seçirlər. Amma əsas məsələ onların ali məktəblərdə aldığı təhsillə bağlıdır. Bu
gün ali təhsil ocaqlarında verilən təhsilin modernləşdirilməsinə böyük ehtiyac
var. Belə demək olarsa, orta məktəbdə verilən təhsil ali məktəbdən daha üstündür.
Müəllimlik ixtisasında təhsil alan hər bir kəs bizim gələcəyimizdir. Bu gənclər
savadlı kadr kimi, peşəkar mütəxəssis olaraq yetişdirilməlidir. Yalnız bu halda
verilən təhsilin keyfiyyətindən danışa bilərik. Bu gün peşəkar, savadlı
müəllimə böyük tələb var. Amma ali təhsil müəssisələrində verilən təhsil
qaneedici səviyyədə deyil”.
Təhsil eksperti Nadir İsrafilov deyir
ki, müəllimlik ən müqəddəs peşələrdən biridir: "Amma bu sahədə həllini tapmayan
bəzi məsələlər var idi. Xüsusilə bu peşənin nüfuzu əvvəlki illərə nisbətən
xeyli aşağı düşmüşdü. Digər ixtisaslara 500-600 bal tələb olunurdusa,
müəllimlik üçün bu göstərici 200 bal idi. Son illər ərzində bu məsələ yenidən
aktuallaşdırıldı və önə çıxarıldı. Müəllimlik ixtisasının nüfuzunun aşağı
düşməsi səbəbləri araşdırıldı və vəziyyət təhlil edildi. Təhsilə dair 2013-cü
ildə dövlət başçısı tərəfindən təsdiq olunan "Təhsilin inkişafı üzrə dövlət strategiyası”nda
insan resurslarının inkişafı və müəllimin nüfuzunun yüksəldilməsi əsas
prioritet istiqamət kimi irəli sürüldü. Bütün bunlar həmin strategiyadan irəli gələn
məsələlərdir. Daha sonra bu yöndə müxtəlif işlər görüldü. Artıq 500-dən yüksək
bal toplayan abituriyentlər könüllü şəkildə müəllim olmaq istəyir. Bu sahədə
stimullaşdırıcı tədbirlərin də böyük rolu var. Xüsusilə regionlara gedən
müəllimlərə əlavə əməkhaqqı və imtiyazlar verildi. Bu yaxınlarda dövlət
başçısının imzaladığı sərəncamda əmək haqları yenidən 20 faiz qaldırıldı. O
cümlədən diaqnostik qiymətləndirmə ilə bağlı stimullaşdırıcı tədbirlər həyata
keçirildi. Bütün bunlar müəllimlik peşəsinə olan marağı daha da artırdı. Ötən
illərlə müqayisədə bu peşənin nüfuzunun daha da artdığını heç kim inkar edə
bilməz. Düşünürəm ki, bu maraq gələcəkdə də yüksələn xətlə inkişaf edəcək. Yəni
bütün bunları təsadüf kimi qiymətləndirmək olmaz. Faktlar bir daha onu sübut
edir ki, artan maraq müvafiq tədbirlərin nəticəsidir və bu işlər gələcəkdə də davam etdiriləcək”.
Şəbnəm