Təhsilin inkişafına təkan verən təmayülləşmə
2019-2020–ci
tədris ili üçün Gəncə, Şirvan, Şəki və Qubada lisey sinifləri təşkil olunacaq. Bu
barədəTəhsil Nazirliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr sektorunun baş
məsləhətçisi Billurə Hacızadə bildirib. Onun sözlərinə görə, Gəncə şəhəri və
Quba rayonunda Təhsil Nazirliyinin tabeliyindəki Fizika, riyaziyyat və
informatika təmayüllü Respublika liseyinin, Şirvan və Şəki şəhərlərində isə
Təhsil Nazirliyinin tabeliyindəki Kimya-biologiya təmayüllü Respublika
liseyinin sinifləri yaradılacaq. Lisey siniflərinin yaradılmasında əsas məqsəd
bölgələrdə istedadlı uşaq və gənclərin potensial imkanlarının aşkarlanması,
inkişaf etdirilməsi və səmərəli təhsil almaları üçün onlara lazımi şəraitin
yaradılmasıdır. Qəbul imtahanında iştirak etmək istəyən şagirdlər 2-6 sentyabr
2019-cu il tarixlərində Gəncə şəhəri (Gəncə şəhəri, Kəpəz rayonu, E.
Allahverdiyev küçəsi 68), Şirvan şəhəri (Şirvan şəhəri, Xəqani küçəsi 16) Şəki
şəhəri (Şəki şəhəri, Fuad Abdurahmanov küçəsi 1) və Quba rayonunda (Quba şəhəri
15-ci məhəllə) təşkil edilən komissiyalara aidiyyəti üzrə müraciət
etməlidirlər. Lisey siniflərinə şagird qəbulu, əsasən 6, 7, 8 və 9-cu siniflər
üzrə aparılacaq. Qəbul prosesində həmin şəhər (rayon) və ətraf rayonların ümumi
təhsil müəssisələrində təhsil alan şagirdlər iştirak edə bilərlər. Bilik və
bacarığı ilə seçilən və həmin liseylərdə oxumaq istəyən şagirdlər üçün seçim
imtahanı keçiriləcək. Eyni zamanda son iki ildə Təhsil Nazirliyi tərəfindən
keçirilən respublika fənn müsabiqələrində yüksək nəticə göstərmiş şagirdlər 7,
8 və 9-cu siniflərə müsabiqəsiz qəbul ediləcəklər.
Təmayül
siniflərinə qəbul imtahanı sentyabrın 10-da keçiriləcək. Qəbul imtahanları
riyaziyyat və Azərbaycan dili üzrə fənn tapşırıqları, eləcə də məntiq
suallarından ibarət olmaqla test üsulu ilə aparılacaq. Lisey siniflərində
tədris prosesini həyata keçirəcək pedaqoji heyət Təhsil Nazirliyinin
komissiyası tərəfindən təmayül istiqamətlərindən asılı olaraq müvafiq şəhər və
rayonlarda işləyən təcrübəli, eyni zamanda diaqnostik qiymətləndirmə nəticəsi
yüksək olan müəllimlər arasından seçiləcək. Lisey siniflərində təhsil dövlət
hesabına həyata keçiriləcək.
Lisey
tipli siniflərin yaradılmasının hansı zərurətdən irəli gəldiyini, növbəti
mərhələdə təhsil sahəsində hansı effektiv nəticələr verəcəyini öyrənməyə
çalışdıq.
Təhsil üzrə ekspert Kamran Əsədov bildirir
ki, liseylər ixtisaslaşmış təhsil müəssisəsi
sayılır, istedadlı uşaq və gənclərin potensial imkanlarının aşkarlanması,
inkişaf etdirilməsi, onların səmərəli təhsil almaları üçün lazımı şərait
yaradılır: "İlk növbədə qeyd edim ki, liseylər digər kateqoriyalı orta
məktəblərdən fərqlənirlər. Belə ki, liseylərdə hazırlanmış tədris proqramı
müasir təhsil və təlim metodları əsasında tədris olunur. Beynəlxalq təhsil
proqramının tələb və təcrübələrinə uyğun olaraq şagirdlər peşəkar və qayğıkeş Müəllimlərin İşə Qəbulu və Diaqnostik Qiymətləndirmə
imtahanlarında yüksək nəticə göstərən müəllim heyəti tərəfindən milli şüur
aşılanaraq təlim və təhsil alırlar. Şagirdlər liseylərdə bilik əldə etməklə
yanaşı, biliyi əldə etmənin və istifadənin yollarını da öyrənirlər. Liseylərdə
məqsəd şagirdləri milli dəyərlərə sahib, texniki inkişafı təqib və tətbiq edən,
yeniliklərə asanlıqla adaptasiya ola bilən, nəticəyə yönəlik çalışan, yaradıcı
və tənqidi təfəkkürə malik, hədəfi və amalı olan yeni nəslin nümayəndələri
olaraq yetişdirməkdir. Liseylər eyni zamanda ixtisaslaşmış təhsil müəssisəsi
olur ki, istedadlı uşaq və gənclərin potensial imkanlarının aşkarlanması,
inkişaf etdirilməsi, onların səmərəli təhsil almaları üçün lazımi şərait
yaradılır. Yəni, şagirdlər fənlər üzrə özlərinin marağı olduğu istiqamətlərə daha
çox yönələcəklər”.
Ekspert
qeyd edir ki, liseylərdə ümumi orta təhsil səviyyəsində təhsil nailiyyəti ilə
fərqlənən, bu və ya digər fənn qrupu üzrə təhsil almağa xüsusi maraq göstərən,
ali məktəbdə təhsillərini davam etdirmək potensialına malik şagirdlərin müəyyən
edilməsi və onlara səmərəli təhsil şəraitinin yaradılmasına imkan verəcək: "Hesab
edirəm ki, rayon və şəhərlər üzrə hər bir məktəbin imkanları, yol
infrastrukturu, maddi-tədris bazası və kadr potensialı nəzərdən keçirilib
şagirdlərin maraqlarına əsasən lisey sinifləri təşkil olunmalıdır. Maddi
texniki və kadr potensialı tələblərə cavab verməyən yerlərdə bunu təşkil etmək
effektiv olmayacaq. Lisey siniflərinin yaradılması təhsilin keyfiyyətinə müsbət
təsir göstərəcək və bu siniflərdə təhsil alanların buraxılış və qəbul
imtahanlarının nəticələri digərləri ilə müqayisədə yüksək olacaq. Çünki lisey
siniflərində məktəbin istiqamətləri üzrə tədris planlarında həftəlik 30 dərs
saatı müəyyən olunur ki, bu da şagirdlərə daha çox öz istiqamətləri üzrə təhsilə
vaxt ayırmağa imkan verir”.
Təhsil məsələləri üzrə mütəxəssis Hümeyir Əhmədov qeyd
edilən sistemin beynəlxalq təcrübədə də istifadə edilir və müsbət nəticələrin
olduğunu deyir: "Təxminən 30 il əvvəl mən də tədqiqatlarımda yazmışdım ki,
təhsildə differensiallaşma getməlidir. İndi həmin ifadəni dəyişib təmayülləşmə
etdilər. Bütün məktəbi təmayül etmək bir az çətin məsələdir, amma ayrı-ayrı
sinifləri etmək mümkündür. Təbii ki, regiondan və yaradılan şəraitdən də çox
şey asılıdır. Bu prosesi daha çox məktəbin imkanlarına uyğun şəkildə həyata
keçirmək lazımdır. Əsasən də texniki fənn təmayüllü siniflərin yaradılmasında
daha çox maraqlıyıq. Çünki günümüzdə robottexnika sahəsinə daha çox üstünlük
verilir. Uşaqların texniki sahədə biliklərinin inkişafına böyük ehtiyac var.
Bunun üçün ciddi kadr ehtiyatı və uşaqların istəyi olmalıdır. Qeyd edilən
sistem beynəlxalq təcrübədə də istifadə edilir və müsbət nəticələri var.
Düşünürəm ki, biz də yaxşı nəticələr əldə olunacaq”.
Günel
Azadə