Pambıq var ki, “donu” altı rəng...
Bu
günlərdə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Toxum Nəzarəti Dövlət Xidmətinin rəhbəri
İmran Cümşüdov Trend-ə açıqlamasında deyib ki, Azərbaycanda təcrübə üçün əkilən rəngli pambıqların sortları
artırıla bilər. Xidmət rəhbəri bildirib ki, təcrübə üçün Azərbaycanda
hələlik iki növ rəngli pambıqlar yetişdirilib: "Bu pambıqlar qonur və açıq
qonur rəngdədir. Bu pambığın toxumu Çindən gətirilib. Həmin toxumları hər
ölkədə yetişdirmək olmur. Amma Azərbaycanın iqlimi həmin pambıqların
yetişdirilməsinə imkan verir. Sortlar Çindən bir şirkət tərəfindən alınaraq
təqdim olunub. Bu pambıqlar rəngli və orqanik pambıqlardır. Çinli
mütəxəssislərin dediyinə görə, hər bir ölkədə bu sortlardan normal məhsul
götürmək mümkün deyil. Mütəxəssislər Azərbaycanda müşahidə aparandan sonra
burada həmin sortdan məhsuldarlıq almağı mümkün hesab ediblər. Çünki
Azərbaycandakı torpaq münbitliyi bu sortlardan məhsuldarlıq əldə etməyə imkan
verir. Bu məqsədlə də, sortların toxumundan təxminən 1 kiloqramdan az götürdük.
Həmin toxumları Tərtər bölgə Təcrübə Təsərrüfatında Regional Aqrar Elm
İnformasiya Mərkəzinin əkin sahəsində əkdik. Artıq çox yaxşı nəticələr əldə
olunur. Hazırda pambıq yetişmə mərhələsindədir, becərmə işləri yüksək səviyyədə
aparıldı. Yığım ərəfəsində pambığın məhsuldarlığı və keyfiyyəti barədə geniş
informasiya verəcəyik".
Xidmət
rəisi bildirib ki, gələcəkdə Azərbaycanda bu pambıqların digər rənglərinin də
yetişdirilməsi nəzərdə tutulur: "Hələlik bizdə qonur və açıq qonur rəngli
pambıqlar təcrübə üçün yetişdirilir. Amma bu pambığın qırmızı, yaşıl, açıq
çəhrayı və göy rəngli sortları da var. Əgər bu sort məhsuldarlığı yüksək versə,
gələcəkdə həmin rənglərdən olan pambıq sortları da Azərbaycanda yetişdirilə
bilər. Əgər məhsuldarlıq yaxşı olsa, biz bu sortları dövlət qeydiyyatına
alacağıq və fermerlərimiz toxumlardan
tam istifadə edə biləcəklər. Bu sort pambıqların zərifliyi, keyfiyyəti yerli
pambıqlardan üstündür. Rəngli pambıq sortunun, ölkədə 3 il sınaqdan
keçiriləndən sonra kütləvi əkininə başlanması məsələsi müzakirə oluna bilər”.
Kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Qadir Bayramlının fikrincə, rəngli pambıq daha çeşidli məhsul
istehsalı üçün imkan yaradır: "Rəngli pambıq istehsalı seleksiya elminin
müvəffəqiyyətlərindən biridir. Azərbaycanda
əvvəllər də yerli şəraitə uyğun müxtəlif növ pambıq sortları
yetişdirilib. Amma bu sortlar adətən ağ rəngdə olub. Hesab edirəm ki, rəngli
pambıq yetişdirilməsi həm də istehsalın çeşidlənməsinə xidmət edəcək. Bununla
həm də, əlavə boyama məsrəflərinə ehtiyac qalmayacaq. Yəqin ki, birdən birə
böyük ərazilərdə rəngi pambıq yetişdirilməyəcək. Pilot layihə kimi başlamaq
lazımdır. Seçilmiş müəyyən ərazilərdə rəngli pambıq yetişdirilə bilər. Əslində
rəngli pambığın yetişdirilməsi elə də çətin deyil. Amma rəngli pambıq
sortlarının məhsuldarlığının necə olacağını əvvəlcədən təyin etmək də asan
deyil. Həmçinin maya dəyəri klassik ağ pambıqdan baha başa gələrsə, bu pambıq
yetişdirilməyəcək. Çalışmaq lazımdır ki, bu tip yeniliklər aqrar sahədə tez-tez
tətbiq olunsun. Bu sahənin yeniliyin öyrənilməsinə və dünya təcrübəsinə ehtiyac
var. Bu mənada belə bir addımın atılmasını müsbət dəyərləndirmək lazımdır”.
Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyinin ictimaiyyətlə əlaqələr və informasiya təminatı şöbəsinin müdir
müavini Vüqar Hüseynovbildirdi
ki, hələlik rəngli pambıqlar sırf təcrübə məqsədilə Tərtər
rayonu ərazisində əkilir: "Buna baxmayaraq, məhsuldarlıq gözlənildiyi qədər
olub. Toplanan məhsuldan toxumluq məqsədilə istifadə olunacaq. İlk ildə təcrübə
özünü doğrultduğuna görə, növbəti illərdə daha böyük ərazilərdə yerləşən təcrübə
stansiyalarında rəngli pambığın əkilməsi gözlənilir. Hələlik bu haqda dəqiq
statistik göstəricilər olmasa da, 3-5 hektar ərazidə ikinci dəfə əkiləcək. Yenə
də qeyd edim ki, rəngli pambıqlar sənaye deyil, təcrübə məqsədilə əkilir. Pambığın
bu sortunun toxumu Çindən gətirilir və Çin mütəxəssislərinin təcrübəsindən
istifadə olunur. Əkin zamanı onların da
rəyi nəzərə alınıb. Əgər bu təcrübə özünü doğrultsa və yerli şəraitə
uyğunlaşdırılsa, növbəti illərdə daha
geniş ərazilərdə əkini gözlənilir”.
Şəbnəm Mehdizadə