Maşın bazarında “oynayan” qiymətlər
Yanvar
ayında Bakıdakı maşın bazarında qiymətlərin azalması müşahidə olunub. Bunu Trend-ə Əmlak Ekspert Mərkəzinin direktoru Ramil Osmanlı deyib. R.Osmanlı
bildirib ki, 2017-ci ilin dekabr ayında avtomobil bazarında daha çox qiymət
artımı müşahidə olunmuşdu. Amma ötən ilin dekabrı ilə müqayisədə 2018-ci ilin
yanvar ayında qiymətlər təqribən 6.5 faiz düşüb. Ümumilikdə isə son dövrlərdə avtomobil bazarında
qiymətlərin artması müşahidə olunmaqdadır:"Onun da səbəbləri bazarda baş verən proseslərlə
əlaqədardır. Yəni aksiz vergisinin artırılması, idxalın müəyyən mənada azalması
buna təsir edir". R.Osmanlının sözlərinə
görə, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə avtomobil bazarında qiymətlərdə
təqribən 20 faizdən artıq bahalaşma müşahidə olunub. Ekspert bildirib ki,
bahalaşma qiyməti 40 min manata qədər olan avtomobillərdə daha çox özünü
göstərib.
Bəs
görəsən maşın bazarındakı bu qiymət dəyişmələrinin səbəbi nədir? Artıb-azalma
tendensiyası nə vaxta kimi davam edəcək? Ümumiyyətlə, bazardakı son durum necə
qiymətləndirilir?
Məsələ ilə bağlı Əmlak Ekspert Mərkəzinin rəhbəri Ramil
Osmanlının özü ilə əlaqə saxladıq. Ekspert bildirdi ki, indiki halda
proqnoz vermək bir qədər çətindir. Çünki qiymətlərdə stabilləşmə yoxdur: "Hazırda
qiymətlərdə nisbi azalma müşahidə edirik. Ötən ilin sonlarından başlayaraq
qiymətlər artdı. Yanvar ayında da bu artım davam etdi. Son dövrlərdə isə
qiymətlər müəyyən qədər aşağı düşdü. Bunun əsas səbəbi bazara müxtəlif
informasiyaların daxil olması ilə bağlıdır. İnzibati qərarların qəbulu və
müxtəlif proseslərin baş verməsi nəticəsində qiymətlər qalxdı. Həmçinin
avtomobil sahibləri, eyni zamanda bu sahədə fəaliyət göstərən kiçik və orta
sahibkarlar qiymət artımında maraqlı oldular. Amma tələb aşağı düşdüyünə görə
və bazarda alıcı qıtlığı yaşandığına görə, indi qiymətləri azaltmağa
çalışırlar. Düzdür, bu azalma və artım əvvəlki dövrlərlə müqayisədə çox
aşağıdır. Amma bu proses davam edir. Mənə elə gəlir ki, yaxın bir-iki həftə
ərzində bu proses davam edəcək. Çox güman ki, mart ayının ilk ongünlüyündən
sonra prosesləri daha dəqiq qiymətləndirmək mümkün olacaq. Ona görə də mart ayının
ortalarına qədər gözləmək lazımdır”.
Avtomobillər üzrə ekspert Eldəniz Cəfərov deyir ki, adətən ilin sonunda avtomobil bazarında qiymətlərdə enmə
müşahidə olunur: "Lakin bu il bu hal müşahidə olunmadı. Yəni dekabr-yanvar
aylarında qiymətlərdə xüsusi enmə olmadı. Əksinə, Nazirlər Kabinetinin
avtomobillərin motor həcminə görə rüsumların artırılmasına dair qərarından
sonra ümumilikdə avtomobil bazarında qiymətlər qalxdı. Bununla yanaşı, bazarda
süni qiymət artımı da yaşandı. Bildiyimiz kimi, 2005-ci ildən əvvəlki illərdə
istehsal olunan avtomobillər Azərbaycana gətirilmir. Ona görə də daxili
avtomobil parkında istehsal tarixi köhnə olan avtomobillərin qiyməti qalxdı.
Adətən fevralın ikinci yarısından sonra mart ayının sonuna qədər bazarda
durğunluq olur. Bu, bazara xas bir haldır. Bu zaman avtomobil alıcılarının
sayında da azalma olur. Belə olan təqdirdə, qiymətlər yuvarlaqlanır və
optimallaşır. Yəni qiymətlərdə kəskin enmə və artma olmur. Bu zaman
avtomobillərin real qiyməti öz yerini tapır. Deyə bilmərik ki, hazırda
qiymətlərdə sürətli enmə var. Növbəti həftədən artıq hər şey aydınlaşacaq. Qeyd
edim ki, ikinci əl avtomobillərin qiymətində enmə ola bilər. Amma birinci əl
avtomobillərdə bu, mümkün deyil. Ola bilsin ki, rəsmi satış mərkəzləri xüsusi
endirimlər etsinlər. Mart ayının sonundan başlayaraq qiymətlərdə yenidən qalxma
ehtimal edilir. Yəni, Novruz bayramından sonra müəyyən artımlar ola bilər. Bu
da yay-yaz aylarında avtomobilə olan tələbatın artması ilə bağlıdır. Həmçinin,
bu il Azərbaycana yeni model avtomobillərin gəlməsi də ehtimal olunur. Yay
aylarından müxtəlif markalı avtomobillərin yeni modelləri ölkəyə gətiriləcək.
Yapon və alman istehsalı olan markalı avtomobillərin yeni modellərinin bazara
axını gözlənilir. Yəni bazarda ciddi canlanma müşahidə olunacaq. Həm alıcı, həm
də avtomobillərin sayı artacaq”.
Şəbnəm Mehdizadə