Saqi, turistə şərab süz
Turistlərin
maraq dairəsi fərqli olur. Biri getdiyi yeri tarixi abidələrə görə seçərsə, digərini
mətbəx maraqlandırar, başqası təbiət qoynunda dincəlmək istəyər, yaxud dəniz,
çimərlik və s. məqamlar onun üçün daha zövqverici olar. Ona görə, turist cəlb
etmək üçün gərək mümkün olan bütün potensialdan istifadə edəsən. Bu üsullardan
biri də şərabçılıqdır, yəni şərab turizmi.
Və dünya təcrübəsində
bundan geniş istifadə olunur. Heç uzağa getməyək. Gürcüstanda Şərab muzeyi,
Ukraynada "Lvivarnya” Pivə Tarixinin Muzey-mədəniyyət mərkəzi, Moldovanın "Mileştii
Miçi” şərab anbarıvə s. nümunələri göstərmək olar.
Hətta ötən ayın əvvəli Gürcüstanın Milli Turizm
Administrasiyası bir kampaniyaya başlamışdı. Kampaniya çərçivəsində Gürcüstana
gələn turistlərə hava limanında gürcü şərabı hədiyyə edilirdi. Turizm
administrasiyasının dediyinə görə, bu kampaniyanın məqsədi gürcü şərabının
populyarlaşdırılması və turistlərin ölkəyə cəlb olunmasıdır.
Anbarlar, muzeylər,
festivallar və s. üsullarla şərabları, şərabçılıq ənənələrini, o dadları
turistlərə çatdırmaq artıq dünya təcrübəsində geniş istifadə olunur. Əgər bir
dadan bir də dadmaq istəsə, təbii ki, artıq o turist həmin ölkənin şərablarının
alıcısına çevrilir. Bəs Azərbaycanda bununla bağlı vəziyyət necədir? Ölkəmizə gələn
turistlərin şərablarımız, şərabçılıq ənənələrimizlə tanışlığı üçün nə kimi
imkanlar var?
Azərbaycan Turizm Asossiasiyasının sədrinin
müşaviri Müzəffər AğakərimovTrend-ə açıqlamasında deyib ki, Azərbaycanda şərab turizmini inkişaf etdirmək
üçün böyük potensial var: "Şərab turizminin Azərbaycanda öz tarixi ənənələri
var. Qafqazda şərab turizmi əvvəldən mühüm rol oynayıb. Hələ SSRİ dövründə Azərbaycan
şərabları, xüsusilə, şirin şərablar medallara layiq görülmüşdü. SSRİ dağılandan
sonra şərab turizmi "axsadı". Ona görə ki, artıq üzüm ağacları,
tingliklər məhv edilmişdi. Son illərdə isə şərabçılıq yenidən inkişaf etmək üzrədir.
Tovuz, Gəncə, Şamaxı, İsmayıllı, Qəbələ kimi rayonlarda şərab turizmini inkişaf
etdirmək üçün lazım olan müəssisələr fəaliyyət göstərir. Azərbaycanda bu sahəni
inkişaf etdirmək üçün turizm qurumları təbliğ və təşviq aparmalıdır. Şərab
turizminin ənənələrini davam etdirmək, proqramlar yaratmaq, marşrutlar təşkil
etmək olar. Bu sahənin geniş reklamı aparılmalıdır. Bu sahədə Avropa ölkələrinin
təcrübəsi öyrənilməlidir".
Turizm Assosiasiyası
sədrinin müşavirinin sözlərinə görə, şərab turizmi ilə Avropa ölkələrinin vətəndaşlarını
Azərbaycana turist kimi cəlb etmək olar: "Avropa ölkələrinin əksəriyyətində
bu turizm sahəsinə maraq var. Bir sıra Asiya ölkələri də şərab turizmi çərçivəsində
Azərbaycana cəlb oluna bilər. Bunun üçün həmin ölkələrdə təbliğat
aparılmalıdır".
Turizm Assosiasiyasından
qəzetimizə bildirildi ki, qurum bu işi daim diqqətdə saxlayır. Şərab
istehsalçıları ilə danışıqlar gedir, turizm şirkətlərinin maarifləndirilməsi
istiqamətində işlər görülür.
Son vaxtlar şərabçılığın
turistlərə təqdim olunması ilə bağlı Şamaxı rayonun Meysəri kəndində yerləşən
"Abqora” restoran və şərab klubunun adı çox çəkilir. "Abqora”nın öz zavodunda
istehsal olunan şərablar restoranda müştərilərə təqdim olunur. Bununla yanaşı,
məkanda şərabçılıq turları da təşkil edilir. Bu haqda "Kaspi”yə danışan "Abqora” restoran və şərab klubunun
meneceri Şahin Hümbətov deyir ki, şərabçılıq turları ilə maraqlananlar əsasən
turistlərdir, ancaq yerli əhali arasında da tur üçün gələnlər az deyil:
"Restoranımız ötən ilin dekabr ayında açılıb. Şərab turlarımız isə açılışdan
bir neçə ay sonra fəaliyyətə başladı. Bu işdə yeniyik, şərablarımızın növləri hələ
ki, çox deyil. Ancaq turistlər maraqlanıb gəlirlər. Zavodumuzu görməyə, şərablarımızın
dadına baxmağa gələnlər arasında Avropa və Ərəb ölkələrindən olan turistlər
üstünlük təşkil edir. Bizim kompleksin ərazisində restoran və şərab zavodu fəaliyyət
göstərir. Restoran olaraq iaşə xidməti də göstəririk, ancaq qonaq tur üçün gəlibsə,
onu restoranda qəbul edirik, sonra tura başlayırıq, zavodla tanış edirik. Tur
üçün birbaşa restoranla əlaqə saxlayıb gələnlər də olur. Sosial şəbəkə səhifələrimizdə
turla bağlı məlumat yerləşdirmişik. Bir də turizm şirkətləri turlar təşkil
edirlər, əvvəlcədən əlaqə saxlayıb qeydiyyata yazılırlar, biz onun əsasında
qonaqları qəbul edib tur təşkil edirik”.
Ş.Hümbətov
bildirdi ki, tur çərçivəsində ilk olaraq qonaqlar şərabın hazırlanması prosesi
ilə tanış olurlar: "Zavodda üzümün qəbul edilməsindən tutmuş, üzərinə stikerlərin
yapışdırılmasına qədər, bütün proseslə tanış olurlar. Oonlara hər bir proses
izah edilir. Sonra qonaqlar dequstasiya otağına dəvət olunurlar. O otaq
restoranın mənfi ikinci mərtəbəsində yerləşir. Burda isə qonaqlara dequstasiya
servisi olur, şərabların dadına baxırlar. Və bu müddətdə qonaqlara şərabla
bağlı məlumat verilir, sualları ətraflı şəkildə cavablandırılır”.
Ş.Hümbətov qeyd
etdi ki, qonaqların şərab turu ilə bağlı təəssüratları gözəl olur: "Təbii ki, şərab
turuna gələnlər şəraba sevgisi, marağı olan şəxslərdir. Ona görə, onlara təqdim
olunan məhsulun keyfiyyətinə fikir verirlər. Bizdən çox yaxşı təəssüratla
ayrılırlar, çünki məhsullarımız yüksək keyfiyyətdə hazırlanır. Bizim şərabın bioloji
sertifikatı var. Bu, Azərbaycanda bir ilkdir. Fransanın ECOCERT firması tərəfindən
3 illik nəzarətdən sonra verilən sertifikatdır. Ona görə, bütün qonaqlarımızın
burdan ayrılanda təəssüratı çox yaxşı olur”.
Turizm üzrə ekspert Əhməd Qurbanov deyir ki, şərabçılıq turizmi əksər turistləri
maraqlandırır: "Çünki şərab dünyada populyar içki növüdür. Hətta müəyyən kəsim
insanlar var ki, bu içkinin fanatıdır. Onlara da getdikləri ölkənin şərab mədəniyyəti,
istehsal müəssisələri ilə tanış olmaq xoş gəlir, bunu tələb edirlər. Ona görə,
bu turizm növü də dünyada geniş yayılıb. Hər ölkənin özünəməxsus şərabçılıq mədəniyyəti
var və turistlər də bu mədəniyyətlə tanış olmağa maraq göstərirlər. Azərbaycanda
turizmin bir çox növləri hazırda gündəmdədir. Şərabçılıq da bunlardan biridir.
Təəssüf ki Azərbaycanda şərabçılıq turizmi ilə bağlı kütləvi şəkildə işlər
görülmür, amma müəyyən addımlar atılır”.
Ə.Qurbanovun
sözlərinə görə, turizm şirkətləri turistləri şərabçılıqla tanış etməklə bağlı
aktivlik göstərsələr, müəssisələr onlar üçün şərait yaradarlar: "Düzü, sırf şərabçılıq
turizmi ilə bağlı ayrılmış yerlər o qədər də yoxdur. Amma bu, həm də hər bir
turizm şirkətinin özündən asılı olan məsələdir. Əgər turistlərinin bu turizm
növünə marağı olarsa, onlar İsmayıllı, Qəbələ, Tovuz və s. yerlərdəki şərab müəssisələri
ilə danışıqlar aparsalar, istehsalçılar məmnuniyyətlə, həm istehsalat prosesini
göstərərlər, həm dequstasiya etmələrinə şərait yaradarlar, həm də
master-klasslar təşkil edərlər. Yəni bunları etmək mümkündür. Turizm şirkətləri
tərəfindən istək olarsa, şərabçılar onlar üçün şərait yaradarlar”.
Aygün
Asimqızı