“Dalğanı dəyişməyin” və ya danışır Azərbaycan Mili Radiosu
Müsahibimiz "Azərbaycan
Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədr müavini,
Əməkdar jurnalist Rəşad Nəsirovdur.
- Rəşad müəllim, noyabrın 6-da Azərbaycan Milli Radiosunun 93
yaşı tamam olur. 1926-cı ildən fəaliyyətə başlayan radiomuz böyük inkişaf yolu
keçib. Ölkəmizin ilk radiosunun milli əqidənin dərkində, milli mənəvi
dəyərlərin təbliğində böyük xidmətləri olub. Ana radionun tarixinə baxanda
görürük ki, ona rəhbərlik edən şəxslərin arasında ən gənci sizsiniz. Gəlin
oxuculara əvvəlcə sizi yaxından tanıdaq.
- Rəşad Barat oğlu Nəsirov 24 iyul 1977-ci ildə Bakıda anadan
olmuşam. 1994-cü ildə Bakı səhər 39 saylı orta məktəbi, 1999-cu ildə Azərbaycan
Dövlət İncəsənət Universitetinin sənətşünaslıq ixtisası üzrə bakalavr, 2001-ci
ildə isə magistr pilləsini bitirmişəm. 2002-2005-ci illərdə Bakı Dövlət
Universitetinin Beynəlxalq hüquq – beynəlxalq münasibətlər fakültəsində təhsil
almışam. ANS, "Lider” və "İctimai” telekanallarında çalışmışam. 2010-cu ildən
"Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” QSC-də işləyirəm. Əvvəlcə radionun
"Xəbərlər” redaksiyasında baş redaktor və sonra televiziyanın "Xəbərlər”
informasiya proqramları studiyasının direktoru olmuşam. Dövlət başçısının
2015-ci il 5 may tarixli sərəncamı ilə "Azərbaycan Televiziya və Radio
Verilişləri” QSC-nin sədr müavini təyin edilmişəm. 2017-ci ilin əvvəlindən
milli radioya rəhbərlik edirəm. Siz
dediniz ki, radio tarixində ən gənc rəhbərəm. Bəli, bu müstəqil dövlətimizdə
ölkə rəhbərliyi tərəfindən Azərbaycan gəncliyinə göstərilən böyük etimaddır.
- Bir əsrə yaxın yaşı olan
radioya rəhbərlik etməyin məsuliyyəti yəqin ki, böyükdür?
- Əlbəttə, öz ənənəsi olan, 93 yaşlı radioda
rəhbərlik etmək olduqca məsuliyyət tələb edir. Burada, görün kimlərin
dəsti-xətti var? Böyük ziyalılarımızın, Üzeyir Hacıbəylinin, Müslüm
Moqamayevin, Bülbülün, Cəfər Cabbarlının, Məmməd Səid Ordubadinin və digər
görkəmli şəxsiyyətlərin izi, səsi,
nəfəsi olan məkandır. Onlar radioya - bu
"sehirli qutu”ya xalqın maariflənməsi üçün böyük ümidlə baxıblar. Sənətin, ədəbiyyatın,
incəsənətin təbliğində, milli mənəviyyatımızın
zənginləşməsində radionun böyük əhəmiyyət daşıdığını düşünüblər. Vaxtilə
burada çalışmış, böyük xidmətləri olmuş ziyalılarımızın bünövrəsini qoyduğu bu ədəbi qurumda, belə
möhtəşəm sənət məbədində işləmək həm də qürurvericidir. Bugünkü gündə biz
çalışırıq ki, klassikliyi saxlayaq, lakin müasirliyi də əxz edə bilək, dövrün tələbləri səviyyəsində zamanın
tələbatına uyğun proqramlar hazırlayaraq. Ən böyük üstünlüyü qazanaq ki, hər
zamankı kimi ilk olaq. Azərbaycan radiosunun kollektivi bu amala xidmət edir,
öz ənənəsinə söykənərək maarifçilik ruhunda verilişlərini davam etdirir və auditoriyaya təqdim edir.
- Ancaq auditoriya da əvvəlki
deyil, indi radiolar çoxdur. İnformasiya almaq imkanları genişdir.
- Uşaqlıqdan xatırladığım bir
məqam var. Deyirdilər ki, televiziya radionun auditoriyasını tamamilə əlindən
alacaq. Televiziyada gedən filmlər kinoteatrları qapadacaq, teletamaşalar
teatrların sonuna çıxacaq. Ancaq bu belə olmadı. Hər bir sənət ocağı öz yerini
qorumağa müvəffəq olub. Radio da auditoriyasının parçalanmasına baxmayaraq, öz
nüfuzunu saxlamağa çalışır və rəqabətdə öz texniki imkanlarına görə daha böyük
üstünlüyə malikdir. Televiziyada vizuallığa, görüntüyə üstünlük verilir,
radioda isə səs əsas amildir. Səmimi ünsiyyət, səviyyəli və ürəkaçan danışıq mütləqdir. Radioya həmişə "sehrli
qutu” kimi yanaşırlar ki, görəsən danışanın siması necədir, yaşı neçə olar,
cavandırmı və s. Televiziyanın seyrçisi
bunu düşünmür, çünki görür. Radioda dinləyici danışanın səsini eşidir və
təxəyyülündə o səsin portretini yaradır. Radio ilə informasiya çox tez yayılır.
Yəni texniki üstünlüyü ondadır ki, onu istənilən məkanda dinləmək mümkündür.
İndiki dövrdə isə mobilləşib... O ki qaldı özəl və internet radiolarına,
onlarla müqayisədə Azərbaycan radiosu respublika miqyasında bütün elektron informasiya vasitələri üçün bir
örnəkdir, radiojurnalistika məktəbidir.
Azərbaycan radiosunda zəngin proqramlar hazırlanır və auditoriyanın
bütün yaş qruplarını əhatə edir. Burada təqdim edilən hər bir verilişin öz
dinləyicisi var.
- Rəqabət dövründə Azərbaycan
radiosunun yeri və rolu nədən ibarətdir?
- Milli radioda peşəkarlar
çalışır. Burada "Xəbərlər”, "Səhər və musiqi verilişləri”, "Xalq yaradıcılığı”,
"Uşaq verilişləri”, "Ədəbiyyat və incəsənət”
redaksiyaları fəaliyyət göstərir.
Son 10 ay ərzində 20-yə yaxın yeni layihə efirə təqdim etmişik. Müəyyən
verilişlərimiz var ki, onlara yenidən baxılıb və yeni formatda işlənir. Milli radioda uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər,
həm də orta və yaşlı nəsil üçün istənilən mövzuda verilişlər hazırlanır. Ay ərzində 350-dən çox orijinal veriliş efirə
verilir. Bundan başqa radionun səs fondunda 300 mindən artıq səs yazısı
toplanıb. "Qızıl Fond”da görkəmli sənətkarlarımızın ifasında muğamlar, bəstəkar
mahnıları, müxtəlif opera və tamaşalardan nadir parçalar qorunub saxlanılır.
Bugünkü gündə həmin səslər lentlərdə qalmaq şərti ilə elektron daşıyıcılara
köçürülür. "Qızıl Fond”dan bizim korifeylərimizin səsləri, əsərləri, radio
söhbətləri yeri gəldikcə tez-tez efirə təqdim olunur. Fond verilişlərimizə
həmişə maraq olub və indinin özündə də böyük tələbat var. Klassik
verilişlərimiz çoxdur. Bizim bu il 50 illik yubileyi qeyd edilən "Bulaq”
verilişimiz var. Azərbaycan radiosunda əbədiləşən verilişlərdən biridir.
"Bulağ”ın hər efir sayı "Qızıl Fond”da düşür.
"Axşam görüşləri” verilişinin də 40-dan artıq yaşı var. Hörmətli
akademik Rəfael Hüseynlinin müəllifi olduğu bu veriliş çox məşhurdur. Bu
verilişin də bütün efir sayları fond nümunəsidir. 1994-cü ildən yayımlanan
"Ovqat”ın da adını xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Üzdə təbəssüm yaradan,
əhval-ruhiyyənin yüksəlməsinə təsiri olan verilişdir. Radioda vaxtilə şöhrət
qazanmış və bu gün də uğurla davam edən verilişlərin sayı çoxdur.
Son vaxtlar daha bir fərqliliyimiz var. 3 dəqiqə, 5 dəqiqə ərzində
informativ, qısa lakonik, amma insana müəyyən bir informasiyanı çatdıran
verilişlər efirə təqdim olunur. Məsələn
"Niyə belə deyirik” rubrikası səslənir. Təzəlikcə qədim çalğı
alətlərimizlə bağlı, müəyyən abidələrimizlə bağlı 3 dəqiqəlik təzə rubrikalarımız, informativ
süjetlərimiz gün ərzində 3 və ya 4 dəfə ayrı-ayrı saatlarda yayımlanır.
- Proqram səbətində ciddi
dəyişikliklər olunub. "Praym taym”larda - insanların radioya daha çox qulaq asdığı saatlarda canlı efirlərə
üstünlük verilir.
- Ana radionun əsas sütunu "Xəbərlər”dir. Biz xəbər buraxılışlarını təzə formatda təqdim
edirik. Beş dəqiqəlik xəbər bülletenlərinin vaxtı genişlənib, 10 dəqiqəyə
çatdırılıb. Əsas üstünlüklərdən biri də odur ki, artıq müəyyən sinxronları da
efirə təqdim edirik. Bu amil xəbəri daha da dolğun edir, bir növ
konkretləşdirir. İnformativ mətn sanki tamamlanır. Analitik verilişlərimiz var.
"Dünya bu gün” verilişi hər həftənin dördüncü günü bir saat ərzində yayımlanır.
Günün aktual məsələsi şərh olunur. Prioritet olan vacib siyasi hadisələrə işıq
salınır. Televiziya ilə sıx əməkdaşlıq edirik. Televiziyada gedən
ictimai-siyasi verilişlərinin bəziləri, ən aktualı, günün ictimai-siyasi
mənzərəsi ekranda olduğu kimi efirdə də öz əksini tapsın deyə, zəruri hallarda
radioda emal edilərək, dinləyicilərə təqdim olunur. Bəzən vacib məqamlarda
televiziyaya bağlanırıq.Yaxşı layihələrimizdən biri "Gəl Səhərim” musiqili-informasiya
proqramıdır. Son vaxtlar biz onun formatını dəyişib daha unikal formada
yayımlayırıq. Televiziyanın "Səhər” proqramı ilə ortaq yayımlar təşkil edirik.
Beş dəqiqə ərzində bu yayım baş tutur. Həmin vaxt radioda aktual mövzular
müzakirə olunur. 8. 45 və 8. 50 radələrində televiziya və radio aparıcıları
salamlaşır və radionun qonağı təqdim olunur. Məqsəd tamaşaçının diqqətini
radioya yönəltməkdir. Tamaşaçı auditoriyası bilsin ki, "Azərbaycan radiosu -105 fm” fəaliyyət
göstərir. Televiziyaya kütlə baxır, nəzərləri bir neçə dəqiqəlik radioya cəlb
etmək baxımından bu, mühüm önəm daşıyır.
Həmin an səhər tezdən evdən çıxan, televiziya önündən ayrılan tamaşaçı
mövzunun ardını radioda dinləmək imkanı əldə edir və artıq məlumatlanır ki, ana
radioda günün hansı aktual mövzusundan söhbət gedir.Digər bir layihəmiz, "Retromaniya” verilişi retro musiqisinə aludə
olan insanlar üçün hazırlanır və həftədə bir dəfə efirə gedir. Əsasən
çalışırıq ki, 70, 80 , 90 və 2000-ci
illərin əvvəllərində məşhur olan mahnıları səsləndirək. Keçmişi xatırlamaq,
xatirələri oyatmaq məqsədi ilə ötən illərin xarici və yerli estrada
musiqilərinə yer veririk. Yerli estrada ifaçılarını efirə dəvət edirik. Yeri
gəlmişkən, bu yaxınlarda radionun qonağı Sərxan Sərxan olub. Kütlənin yaddaşında
silinməz izlər buraxan müğənnilər, qruplar efirə qonaq gəlir, canlı şəkildə ifa
edir və keçmişi məmnunluqla anırlar.Maarifləndirici verilişlərimizin də sayı çoxdur. "Qadın səsi”
verilişində aktual məsələlər qoyulur, gender bərabərliyi, qadınları düşündürən,
narahat edən problemlərdən söhbət açılır, qadın millət vəkilləri verilişin
qonağı olur. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin nümayəndələrini dəvət edirik. Bu gün
Azərbaycanın bölgələrində qadınlarla bağlı müəyyən problemlər yaşanır. Bu kimi məsələləri verilişlərdə qabartmağa və
müəyyən mənada həllinə kömək etməyə calışırıq."Soruşun cavab verək” verilişi Əmək və Əhalinin sosial müdafiəsi
nazirliyi ilə birgə işlənir. Verilişdə sosial məsələlər qabardılır, bu sahəyə
aid mövcud qanunvericilik izah olunur, dövlətin
gördüyü işlərdən bəhs edilir, yeniliklər diqqətə çatdırılır. Çünki
Azərbaycan dövləti əhalinin sosial rifahının gücləndirilməsi üçün adekvat
addımlar atır və biz də bu sahədə məlumatın, informasiyanın genişləndirilməsinə
çalışırıq ki, hər kəs məlumatlı olsun. Çox interaktiv verilişdir. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi
Nazirliyindən qonaqlar gəlir. Canlı efirə dinləyicilər həm telefonla, həm də
votsap vasitəsi ilə qoşulur, suallarını rahat şəkildə verə bilirlər.Digər verilişlərimizdən biri də "Həzin söhbətlər”dir. Musiqili
verilişdir, axşam vaxtı, səsküylü saatlardan bir qədər sonra efirə təqdim
olunur.Yeni verilişlərdən "Kadrarxası” çox maraqlı söhbətlər üzərində qurulur. 40-45 dəqiqəlik verilişdir, ancaq söhbət o
qədər maraqlı olur ki, zamanın necə keçdiyini hiss etmirsən. Birnəfəsə qulaq
asılır, dinlənilir. Verilişin adından da
bilmək olur ki, kadr arxasındakı məqamlardan danışılır. Azərbaycan filmlərinin
çəkilişi zamanı baş verən olaylardan bəhs olunur. Çəkiliş pavilyonlarında iştirak edən aktyorlar, sənətkarlar efirdə
qonaq olur, təəssüratlarını bölüşürlər. Bu yaxınlarda xalq artisti Hacı İsmayılov
radioda qonaq olub. Onun duzlu-məzəli söhbəti, xatirələri film tarixini
araşdıranlar üçün səs xəzinəsindən dəyərli
bir radiopublisistika nümunəsidir. Verilişdə adı çəkilən şedevr filmlərimizdən qısa fraqmentlər, parçalar da səslənir, istər-istəməz, kino göz
önündə canlanır.Azərbaycan radiosunda "Uşaq verilişləri” redaksiyasında uşaqlar
üçün də maarifləndirici və maraqlı verilişlər hazırlanır. Ayda 14-ə yaxın orijinal veriliş ərsəyə gəlir.
Redaksiyanın yeni layihələrindən biri də "Şirin yuxular” verilişidir ki, həm
televiziya, həm də radio variantı təqdim
olunur. 5-10 dəqiqə müddətində Xalq artisti, Azərbaycan radiosunun unikal səsi
olan diktorlarından biri, İradə Ələkbərqızı balacalar üçün nağıl danışır. İradə
xanımın çox spesifik səsi var. Bu
nağılların həm də tərbiyəvi əhəmiyyəti böyükdür.
- Rəşad müəllim, bəs efir
vəsiqəsi almayan verilişlər varmı, hələ ki, layihə şəklindədir və üzərində iş gedir?
- Bəli, belə layihələrimiz də
çoxdur. Avtomobillərlə bağlı veriliş
üzərində fikirləşirik. Düzdür, digər radiolarda bu verilişlər mövcuddur. Biz
isə fərqli ampluadan mövzuya
yanaşmalıyıq, elə performas yaratmalıyıq ki, dinləyicilərin marağını
tamamilə özünə çəkə bilsin. Sıradan bir
veriliş olmamalıdır. Özəl, fərqli proqramla auditoriyaya daxil olmalıyıq.
- Artıq verilişin adı
bəllidir, yoxsa hələ sirdir?
- Adını hələlik deməyək, ancaq aparıcılar seçilib.
- Nəzərə alsaq ki, radionu
ictimai nəqliyyatda, ticarət obyektlərində, dayanıqlı vəziyyətlərdə çalışan,
xüsusən də avtomobillərdə dinləyən
insanlar indi daha çoxdur, deməli, belə bir verilişin yaranması tələbatdan
doğur və şübhəsiz ki, mövzu maraqlı olarsa, reytinq qazanması da şəksizdir.
- Məhz buna görə həmin proqramın saat 18-19 radələrində efirdə
yayımını düşünürük. Yəni bu, bir reallıqdır ki, paytaxtımızın həmin vaxtı avtomobillərin sıxlığı ilə müşahidə
olunur. Belə məqamlarda radio sürücülərin, sərnişinlərin qulaq yoldaşıdır.
Fürsətdən istifadə edib, belə vaxtlarda
diqqət çəkici proqramla eşidilməyimiz, maarifləndirici söhbətlər
effektli ola bilər. Əminəm ki, düşündüyümüz layihə Azərbaycan radiosunun özəl bir proqramı kimi
uğurlu olacaq və dinləyicilərin böyük üstünlüyünü qazanacaq.İdmanla bağlı verilişlərimiz də yetərincədir. "Ekstra taym"
verilişinə qonaqlar dəvət edilir, mütəxəssislər gəlir, mövzular canlı şəkildə
müzakirə olunur, həmçinin dinləyicilər
də söhbətə qoşulur. Son bir neçə
ay ərzində artan tendensiya ilə deyə bilərik ki, elektron kütləvi informasiya
vasitələri, saytlar ən son idman xəbərlərini Azərbaycan radiosuna istinadən də
yayımlayırlar. Müşahidə edirik ki, bu verilişdə səslənən bütün idman növləri
ilə bağlı qaynar, isti xəbərlər informatorların diqqətini çəkdiyindən tez bir
zamanda müxtəlif saytlarda yerləşdirilir.
- Azərbaycan Beynəlxalq
Radiosunun da fəaliyyətinə qısaca toxunardınız.
- Beynəlxalq radioda 9 dildə verilişlər hazırlanır. Azərbaycan
dilindən başqa, rus, fars, türk, ərəb, erməni, gürcü, ləzgi, talış, kürd
dillərində ərsəyə gətirilən proqramlar gündəlik olaraq qısa və orta dalğalarda
eşidilir, həmçinin internetlə yayımlanır. Burada da illərinin təcrübəsinə yiyələnən
sənətkarlar, veteran jurnalistlərimiz çoxdur. Lakin bununla yanaşı, kollektivin cavanlaşdırılmasına, yeni gənc
kadrların radioya cəlb edilməsinə də səy göstərilir. Buranın özəlliyi odur ki,
ayrı-ayrı dilləri mükəmməl bilən mütəxəssislər işləyir, yaşlı və gənc nəsil
bərabər çalışır. Azərbaycanın beynəlxalq miqyasda tanıdılması, dünəni, bu günü,
ictimai-siyasi proseslərinin işıqlandırılması, mədəni, milli, mənəvi
dəyərlərimizin təbliğ olunması, ölkəmizin yaxından tanıdılması istiqamətində
maraqlı və məzmunlu verilişlər hazırlanır. Burada çalışan yaşlı nəslin radioya
böyük töhfəsi var. Gənclərə ustad biliklərin öyrədilməsində rolu böyükdür.
Müasir gənclik onlardan əxz olunacaq, görüb-götürüləcək bir çox nüansları
öyrənir, milli varlığımızı dünyaya tanıtmaq kimi çox məsul bir işin öhdəsindən
ləyaqətlə gəlməyə çalışır və deyərdim ki, öz işlərini uğurla icra edir, yüksək
səviyyədə buna müvəffəq olurlar.
Azərbaycan dilində yayımlanan "Vətən” verilişinin əhatə dairəsi, auditoriyası
genişdir. Xaricdə yaşayan soydaşlarımız
dəfələrlə bildirirlər ki, radio vasitəsilə ana dilinin özəlliklərini qorumağa
müvəffəq ola biliblər.
- Rəşad müəllim, hiss edirəm
ki, get-gedə radioya daha çox bağlanırsınız. Baxmayaraq ki, siz jurnalistikaya
televiziyadan gəlibsiniz, ancaq radio sizi daha çox cəlb edir. Radionun
özünəməxsus yaradıcılıq ampluası var, burada çalışmaq maraqlıdır deyəsən?
- Mən radionu əvvəldən
sevmişəm. Bu mühitdə çalışdıqca, o dərinliyə endikcə, səslər aləmində olduqca
bura sevgim təbii ki, daha da çoxalır. Yaradıcılıq sferasının mürəkkəbliyinə
vardıqca, radionun özəl mühitini qavradıqca, bir sözlə radioda keçən günlərim
buranın daha da əzəmətli olduğunu xəbər verir. Azərbaycan radiosunun çox gözəl
kollektivi var. Ənənəsi olan yaradıcılıq aləmidir. Mən bəlkə də min birinci
dəfədir ki, bunu təkrarlayıram. Burda təsadüfi insanlar yoxdur. Radio
əməkdaşları ilə gündəlik, həftəlik planlaşmalar aparırıq, dəyirmi masada 7-8
nəfər baş redaktor oturur, mən baxıram ki, hərəsi bir professordur, hərəsi bir
alimdir, öz işinin peşəkarıdır. Ömürlərini Azərbaycan radiosunun inkişafına
həsr edən adamlar var ki, onların yaradıcılığı bir məktəbdir. Bəzi əməkdaşlar
canlı ensiklopediyadırlar. Belə insanların qədrini bilmək lazımdır və illər
keçəndən sonra onların yeri görünəcək. Radionun veteran jurnalistlərinə həmişə
dəyər verir və onlara böyük ehtiram göstəririk.
- Belə insanlarla çalışmaq həm
rəhbərliyin qarşısında bir məsuliyyət qoyur, həm də idarəçilik üçün bir stimul
verir.
- Sözsüz, qısaca, bura böyük
sənət dünyasıdır və ölkəmizdə yeganə
radiojurnalistika məktəbidir.
- Sözünüzə qüvvət, ana
radionun ən böyük üstünlüyü ondadır ki,
radiojurnalistika burda güclü inkişaf edib. Səs, söz, musiqi tamlığı hər hansı
radio söhbətini bütövləşdirir. Bir efir məhsulu üçün bütün kollektiv, yaradıcı
heyət cəlb edilir. Sözə qarşılıq musiqi parçası tapılır, fikir dinləyiciyə hər
üç elementin vəhdəti sayəsində çatdırılır. Məhz əsərin qayəsi o zaman açılır. Yeri gələn anda təqdim edilən səs rəngarəngliyi,
kinofilmlərdən parçalar, tamaşalardan hissələr, yaxud digər istənilən mövzuda
səslənən ayrı-ayrı effektlər, radioda sənətkarlığın inkişafı, radio
sənətinin təşəkkülü baxımından əhəmiyyətli yaradıcılıq proseslərindən hesab
edilir. Müxtəlif səs palitrası sanki
dinləyicini ovsunlayır.
- Onun üçün də güclü rejissor qrupu olmalıdır və radiomuzun bu
sarıdan bəxti həmişə gətirib. Yüksək peşəkarlığa malik olan, əla dərəcəli
rejissorlarımız səslə sözün bağlılığını gözəl ehtiva edirlər. Yüzlərlə
verilişlərdən misallar çəkmək olar. Hansı sözdən sonra hansı musiqinin
işlənməsini, hansı epizodun
yerləşdirilməsini gözəl şəkildə bacarırlar. Yazılan mətnə bir neçə istiqamətdən,
müxtəlif rakurslardan baxılır. Qısaca desək, bir verilişin üzərində bir neçə
yaradıcı şəxs çalışır. Redaktorla yanaşı, rejissor, aparıcı, musiqi tərtibatçısı, operator, məsul şəxs
qismində bütöv yaradıcı heyət məsuliyyət daşıyır. Artıq mən neçə ildir ki, bu
sahədə çalışıram, ancaq yenə də hər gün yeni nəsə öyrənirəm. O qədər maraqlı və
mürəkkəb sahədir ki... Radiojurnalistika
günü-gündən inkişaf edir, yeni forma və çalarlar yaranır, format dəyişikliyi
baş verir, yeni-yeni performaslar
meydana çıxır, yaradıcılıq axtarışları genişlənir. Ana Radio ölkəmizdə
bir ilkdir və bünövrəsi, ənənəsi olan məktəbdir.
- Azərbaycan radiosunun tarixi
nailiyyətlərindən danışarkən ən böyük xidməti dilimizin saflığına çalışması,
ədəbi dilin inkişafı istiqamətində
gördüyü işlərdir. Məxsusi olaraq qeyd edilir ki, Azərbaycan milli radiosunda
ana dilinə xüsusi hörmət və ehtiramla yanaşılır. Yüksək səviyyəli danışığı ilə
seçilən və nümunə olan elit radio hesab
edilir. Araşdırmalar zamanı məlum olur ki, hətta televiziyalara, özəl radiolara, bütün elektron kütləvi informasiya
vasitələrinə örnək hesab edilir.
- Azərbaycan dilinin qorunmasında Azərbaycan radiosunun unikal səsə
malik diktorların əməyi təqdirə layiqdir. Qeyri-adi səsi olan, informasiyanı
özününküləşdirib təqdim etməyi bacara bilən diktorlarımız efirdə çalışır.
Onların AzTV-nin akademiyasında ustad dərsləri təşkil edilir. Gənclərə danışıq
dilinin xüsusiyyətlərini, natiqlik sənətinin incəliklərini tədris edirlər.
Efirə təzə gələn gənclərlə mütəmadi məşğul olurlar. Hətta aktyorlar, səhnə insanları belə onlardan, ana radionun
diktorlarından çox şey öyrənirlər, ədəbi danışıq qaydalarını, sözlərinin
deyiliş formalarını, heca vurğularının necə işlənməsini mənimsəyirlər.
- Rəşad müəllim, keyfiyyəti
daha da artırmaq üçün Bədii Şura yaradıldı.
- Bəli, bu yaxınlarda radioda
da Bədii Şura yaradıldı. Bədii Şurada təmsil olunan ziyalıların üzərinə böyük
məsuliyyət düşür. Adından da göründüyü
kimi Bədii Şura efirə hazırlanan verilişlərin bədii tərtibatı, musiqi düzümü
ilə bağlı məsələləri nəzarətə götürüb. Məqsəd milli və klassik musiqinin geniş
təbliğ olunması, bayağı musiqinin
qarşısının alınmasıdır. Adı ilə məzmunu uyğun gəlməyən verilişlərin tematikası araşdırılır. Elə verilişlər var
ki, ad və məzmun cəhətdən də bir-birinin eynidir, onların ixtisarı, daha
maraqlı olanın seçimi və mükəmməlliyi üçün səy göstərilir. "Ədəbiyyat və
incəsənət” və "Xalq yaradıcılığı”
redaksiyasının verilişlərinin mövzu yaxınlığı
var və oxşar proqramlar təqdim edirlər. Bədii Şura bu məsələyə də diqqətlə yanaşacaq. Təqdim
edilən hər bir efir məhsulunun özünəməxsusluğu olmalıdır.
- Ana radionun təbliği
istiqamətində hansı işlər görülür?
- Əməkdaşlarımız sosial
şəbəkələrdə çox fəaldır. Ana radionun
özünün "instaqram” səhifəsi də var. "105 FM Azərbaycan radiosu” adlanır. Burada səhər efirə gedəcək
verilişlərin anonsları səslənir. Canlı verilişlərinin qonaqları haqqında
məlumatlar əks olunur. Sosial şəbəkələrdə elanlar verilir ki, dinləyicilərin məlumatı olsun.
Söhbətə qoşulmaq istəyənlər ünün imkan yaransın ki, maraqlandığı sualları
təqdim edə bilsinlər.
- Rəşad müəllim, təzəlikcə
ölkəmizdə radio yayımında yüksək keyfiyyətli rəqəmsal keçidə nail olunub.
- Azərbaycanda ilk dəfə olaraq, 26 avqust 2019-cu il tarixindən
etibarən Bakı şəhəri və Abşeron yarımadası ərazisində Azərbaycan radiosu
rəqəmli test yayımına başlayıb. Hazırda
DAB+ standartlı rəqəmli radio FM diapazonunda analoq radio ilə paralel
yayımlanır. Məlumat üçün bildirim ki, ölkəmizdə DAB+ standartlı rəqəmli radio
yayımına başlanmasına dair məlumatlar Cenevrədə Avropa Yayım Birliyində
fəaliyyət göstərən, DAB standartlı rəqəmli radio yayımı üzrə dünyada ən nüfuzlu
təşkilat olan «WorldDAB» Forumunun məlumat bazasında və «www.worlddab.org»
rəsmi internet informasiya ehtiyatında yerləşdirilib. Belə ki, 30-a yaxın
ölkənin yer aldığı siyahıya Azərbaycanın da adı əlavə edilib.Rəqəmli radio yayımının üstünlüyü odur ki, bir tezlik zolağında informasiyaların video,
qrafik və mətn şəklində ötürülə bilməsinə imkan verir.Eyni zamanda, bu növ yayımın qəbuledicinin yerləşdiyi avtomobil, qatar və digər hərəkət edən
obyektlərin sürətindən asılı olmayaraq radiosiqnalın əhatə dairəsinin istənilən
nöqtəsində inamlı qəbul imkanı mövcuddur. Rəqəmli radionu məişət və
avtomobillərdə qəbul etmək üçün DAB+ standartını dəstəkləyən qəbuledicilər
tələb olunur. 2012-ci ildən sonra Avropada istehsal edilən avtomobillərdə DAB+
standartını dəstəkləyən radioqəbuledicilər mövcuddur. Onlara müvafiq proqram
təminatı yükləməklə rəqəmli radionu qəbul etmək mümkündür.
- Rəşad müəllim, sonda
Sizi və
doğma radiomuzun bütün kollektivini 6 noyabr radio işçilərinin peşə
bayramı münasibəti ilə təbrik edirəm və
yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
- Mən də fürsətdən istifadə
edərək radio günü münasibəti ilə kollektivimizin hər bir üzvünü, bütün
əməkdaşlarımızı, taleyini radioya bağlayan əmək veteranlarımızı, efir
dostlarımızı, özəl və internet radiolarında çalışan həmkarlarımızı, radionu yol
yoldaşı, qulaq sirdaşı bilən milyonlarla dinləyicilərimizi, ölkəmizdən kənarda
yaşayan, xaricdə məskən salan, radiodan Azərbaycan ətrini duyan soydaşlarımızı
təbrik edirəm. Radionun bayramı elin, obanın bayramıdır. Bayramınız mübarək
olsun əziz dinləyicilər.
Şəlalə Məhyəddinqızı