Yalançının yaddaşı olmur
Azərbaycanda yalançıya,
yalançılığa aid kifayət qədər atalar sözləri var. İllərin, əsrlərin sınağından
çıxmış bu atalar sözləri yalan danışan, buna meyl göstərən insanların psixoloji
portretini, aqibətini qısa və konkret şəkildə ortaya qoyur. Belə atalar
sözlərindən biri də, "Yalançının yaddaşı olmur” el misalıdır.
Bu məsəli o
kəslərə şamil edirlər ki, onlar nə danışdıqlarını, harada danışdıqlarını
bilməz, xatırlamazlar. Buna səbəb isə onların danışdıqlarının həqiqətdən uzaq
olmasıdır. Belə adamlar özlərini gözə soxmaq, yaxud istənilən məqamda hansısa
məqsəd naminə, o cümlədən kimlərəsə xoş gəlmək üçün uydurduğu bir "həqiqəti”
söyləyər, "biləndərlik”lərini nümayiş etdirməyə çalışarlar. Lakin müəyyən vaxt
keçdikdən sonra tamamilə başqa bir situasiyada əvvəlki fikirlərini təkzib
edəcək yeni bir mövqe ortaya qoyar, onu "həqiqət” kimi ətrafındakılara sırımağa
cəhd edərlər.
Qeyd edilən
atalar sözünü və onun şamil olunduğu insanları heç də təsadüfdən xatırlatmadım.
Bu el məsəlinin müdrikliyini müasir dövrümüzdə radikal müxalifət
funksionerlərinin timsalında dəfələrlə müşahidə etmişik, bu gün də etməkdəyik.
Misal üçün, bir neçə gün bundan öncə AXCP sədri Əli Kərimli sosial şəbəkə üzərindən
canlı yayımda müsahibə verərkən bir sıra ziddiyyətli fikirlər səsləndirib.
Azərbaycanda indiyə qədər keçirilən bütün seçkilərdə biabırçı şəkildə məğlub
olan, yaxud xalqın ona etimad göstərməyəcəyini əvvəldən bildiyi üçün "boykot”
adı altında seçkidən yayınan Ə.Kərimli sosial şəbəkənin imkanından yararlanaraq
öz yalanlarını tirajlamağa başlayıb. O bildirib ki, 2013-cü ildə Azərbaycanda
20 nəfərə yaxın siyasi məhbus var idisə, hazırda bu rəqəm 160-dır.
Təbii olaraq AXCP
sədrinin bu fikirləri sosial şəbəkələrdə ciddi etiraz doğurub. Çoxları ona yaxın
çevrənin beş il öncə hazırladığı siyahıları paylaşıb, yaxud da Ə.Kərimlinin
2013-cü ilin prezident seçkiləri öncəsi etdiyi çıxışdan sitat gətiriblər. Nümayiş
etdirilən faktlardan açıq şəkildə görünüb ki, beş il bundan əvvəlin prezident
seçkiləri öncəsi Ə.Kərimlinin də daxil olduğu Milli Şuranın seçki
kampaniyasında təbliğat vasitəsi kimi ən çox istifadə edilən üsullardan biri "siyasi
məhbuslar” məsələsidir. Həmin vaxt Ə.Kərimli və ətrafındakılar ölkədə "siyasi
məhbus” sayının çox olduğunu hər addımbaşı nümayiş etdirmək üçün
dəridən-qabıqdan çıxıblar. Bu məqsədlə hazırlanan "siyahılar”a hətta 142
nəfərin adını da salıblar. Bu yerdə onu da xatırlatmaq yerinə düşər ki,
radikalların təmsil olunduğu düşərgə üzvləri tərəfindən 2013-cü ildə bir neçə "siyasi
məhbus siyahısı” ictimaiyyətə təqdim edilib. Həmin "siyahılar”da adları qeyd
edilən şəxslərin sayı Ə.Kərimlinin bir neçə gün əvvəl dilə gətirdiyi 20
rəqəmindən dəfələrlə çoxdur. Sosial şəbəkə istifadəçiləri tərəfindən ifşa
olunan, yalanı üzə çıxarılan Ə.Kərimlinin bu davranışı "Facebookda” geniş
müzakirəyə çıxarılıb. Bir çoxları AXCP sədrinə sual ünvanlayaraq, ondan nə üçün
2013-cü ildə səsləndirdiyi fikirləri indi xatırlamamasını soruşub. Cavabsız
qalan bu suallara verilən ən tutarlı cavab isə "yalançının yaddaşı olmur”
atalar sözüdür.
Yazıya əlavə
olaraq onu da xatırladaq ki, demokratik prinsiplərin inkişaf etdiyi Qərb
ölkələrində belə, siyasi məhbus kriteriyası yoxdur. Yəni, inkişaf etmiş heç bir
Avropa ölkəsində, hətta ABŞ-ın özündə siyasi məhbus anlayışının tərifi, xüsusi
çərçivəsi, bunu tənzimləyən qanun-qayda yoxdur. Bu səbəbdən istənilən cəmiyyətdə
az-çox tanınan kimlərəsə, xüsusən də ictimai statusundan, yaxud vəzifəsindən sui-istifadə
edərək konkret cinayət əməlinə yol vermiş, buna görə məsuliyyətə cəlb olunmuş
şəxs və ya şəxslərə "siyasi məhbus” yarlığı yapışdırmaq absurddur. Əgər bir
şəxs özünə qarşı hər hansı qanunsuzluğun yol verildiyini, hüquqlarının
pozulduğunu, barəsində düzgün araşdırılma aparılmadığını, ədalətsiz qərar çıxarıldığını
hesab edirsə, bununla mübarizə üçün məhkəmələr var.
Bütün
demokratik ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda məhkəmə qaydasında hər bir kəs öz
hüquqlarının müdafiəsinə qalxa bilər. Bu, hər bir Azərbaycan vətəndaşının konstitusion
hüququdur. Hətta özünü müxalifətçi, siyasi fəal, blogger və sair kimi təqdim
edən şəxs də aşağı məhkəmə instansiyasının onun barəsində çıxardığı qərardan
şikayət edə bilər. Qanunla o, hüquqlarını qorumaq üçün Apelyasiya, Ali və
Konstitusiya məhkəmələrinə, həmçinin Avropa Məhkəməsinə müraciət edə bilər.
Əgər həmin vətəndaş aşağı məhkəmə instansiyasının onun barəsində çıxardığı
qərarla razılaşırsa, belə şəxsin günahsız olduğunu necə iddia etmək olar?
Doğurdan
da, o özünü günahsız hesab etsəydi, məntiqlə barəsində çıxarılan qərardan
şikayət edər, sona qədər mübarizə aparar, adına ləkə gəlməsinə yol verməzdi.
Amma biz bir çox hallarda bunu müşahidə etmirik. Bu səbəbdən də müxalifətçi adı
altında ictimai asayişin, sabitliyin pozulmasına yönəlik əməllərə yol verən,
başqasını təhqir edən, onun işgüzar nüfuzuna xələl gətirən, yaxud hansısa
cinayət əməli törədən və buna görə məhkəmə qaydası ilə müəyyən edilən cəzanı
qəbul edən şəxslər barəsində "siyasi məhbus” ifadəsini işlətmək obyektivlikdən
çox uzaqdır.
Alpər TURAN