Ramiz Qaytmazov: "Yaxşı mühafizəçi ilk növbədə beyni ilə işləyir" - Fotolar
Özəl təhlükəsizlik şirkətinin direktoru Ramiz
Qaytmazov ilə müsahibəni təqdim edirik.
- Neçə müddətdir ki təhlükəsizlik xidmətləri sahəsində
işləyirsiniz. Bu müddət ərzində bu sahədə hansı dəyişikliklər olub?
- Təhlükəsizlik sahəsində öz karyerama ən çətin
dövrlərdə - 90-cı illərdə Rusiyada başlamışam. Bir neçə il Moskvada və
Tolyattidə ÖTT-da işləmişəm, sonra isə Bakıya qayıdaraq, bizneslə məşğul
olmuşam. Lakin təxminən 7 il bundan əvvəl təhlükəsizlik xidmətləri sahəsinə
qayıtmaq qərarına gəldim və o vaxtdan bəri GESCO şirkətində işləyirəm: 5 il
layihələrdən birinin rəhbəri idim, sonra isə şirkətin direktor müavini oldum və
artıq bir ildən çoxdur ki, direktor vəzifəsindəyəm. 90-cı illərin əvvəlləri ilə
müqayisədə indi bu sahədə işlər, sözsüz ki, daha sakitdir – indi həm insanları,
həm də özəl təhlükəsizlik təşkilatlarını qoruyan qanun işləyir, işdə bizə kömək
edən yeni texnologiyalar yaranıb. GESCO şirkətinə gəldikdə isə, bu şirkət artıq
15 ildir ki, Azərbaycan bazarında fəaliyyət göstərir. Bu müddət ərzində biz öz
mövqeyimizi əhəmiyyətli dərəcədə qüvvətləndirmiş və müştərilərimizin sayını
artırmışıq. Bu gün bir çox neft-qaz şirkətləri, universitetlər, iki böyük səfirlik
– Çin və Türkiyə səfirlikləri ilə əməkdaşlıq edirik, ticarət sektorunun – ticarət
mərkəzlərinin, böyük mağazaların və s. təhlükəsizliyini fəal surətdə mənimsəyirik.Eyni zamanda, biz işçilərimizin iş şərtlərini
yaxşılaşdırırıq, beynəlxalq standartları tətbiq edirik, ISO 9001: 2015, ISO
14001: 2015 və OHSAS 18001:2007 standartları üzrə sertifikasiyadan keçmişik.
Mühafizəçilərimizin beynəlxalq normalara müvafiq olaraq əmək və istirahət
rejiminə əməl etmələrini təmin edirik. Bu yanaşma sayəsində, xidmətlərimizin keyfiyyəti
bir çox digər təhlükəsizlik təşkilatları ilə müqayisədə çox yüksəkdir. Bu
standartlara əməl etməyən və daha ucuz xidmətlər təklif edən şirkətlər vardır.
Lakin ucuz olmaq heç də yaxşı olmaq deyildir. Bizim müştərilərimiz bunu çox gözəl
anlayır.
- Müştərilərinizin əksəriyyəti – neft-qaz
sektorunun şirkətləri və fərqli universitetlərdir. Bu sahələrdə təhlükəsizlik
işinin xüsusiyyətləri hansılardır? Bu sahələrdə mühafizəçilərin işə hazırlığı nə
ilə fərqlənir?
- Fərqli
obyektlərdə mühafizəçilərin işi kardinal fərqlərə malik deyildir – istənilən
obyektdə yanğın, hücum ola bilər və mühafizəçilər bu kimi hadisələrə qarşı
çıxmağı bacarmalıdırlar. Lakin mühafizəçilərin geyimi və radioqəbulediciləri məkandan
asılı olaraq fərqlənir. Misal üçün, neft-qaz obyektlərində onların geyimi
yanmayan materialdan olmalıdır. Bundan başqa, neft obyektləri strateji obyektlərdir.
Orada işləyən mühafizəçilər üçün bu obyektlər barəsində hər hansı məlumatların
üçüncü şəxslərə verilməsi, iş yerində selfi çəkilməsi, iş vaxtı siqaret çəkmələri
tam qadağan olunur. Təhsil müəssisələrinin mühafizəçiləri üçün iş şərtləri nisbətən
yüngüldür – misal üçün, onlar iş günlərində xüsusi ayrılmış yerlərdə siqaret çəkə
bilərlər. Lakin təhsil müəssisələrində insanlarla ünsiyyət qurmaq, münaqişəli vəziyyətləri
aradan qaldırmaq bacarığı çox vacibdir. Orada işləyən mühafizəçilər tələbələri ələ
almalı, onların etimadını qazanmağa çalışmalıdır ki, bu da gələcəkdə hansısa
münaqişəli vəziyyətlərin qarşısını almağa kömək edir. Buna görə də, mühafizəçiləri
təhsil müəssisələrinə hazırlayan zaman, psixologiyaya böyük diqqət veririk,
neft sahəsində isə - yanğından mühafizə hazırlığı üzrə məşqlərə, yanmadan
qorunmaq üçün ehtiyat tədbirlərinə daha çox diqqət ayırırıq. Çünki universitetlərdə
baş verən yanğınla, neft obyektlərində olan yanğınlar mürəkkəblik xüsusiyyətinə
görə fərqlənir.
- Yaxşı mühafizəçi ilk növbədə hansı keyfiyyətlərə
malik olmalıdır?
- İlk növbədə onun beyni olmalıdır. Müəyyən anda
lazımi qərar qəbul etmək iqtidarında olmalıdır. Biz hər zaman xüsusi
vurğulayırıq ki, mühafizəçi yalnız əzələləri ilə deyil, eyni zamanda başı ilə
işləməyi bacarmalıdır. O, yaxşı fiziki formada olmalıdır. Dürüst və məsuliyyətli
olmalıdır. Və öz işini sevməlidir.
- Azərbaycanda təhlükəsizlik xidmətləri bazarında rəqabət
hansı səviyyədədir?
- Rəqabət var. Bizim ölkədə təhlükəsizlik xidmətlərini
təqdim edən bir çox şirkət vardır. Biz anlayırıq ki, əgər öz işimizi ən yüksək
səviyyədə yerinə yetirməsək, bazarı itirəcək və sınıq bir çökəklikdə qalacağıq.
Buna görə də işə qəbul zamanı sərt seçimlər edirik, yeni texnologiyalar tətbiq
edirik, daim işçilərimizin fiziki formalarını saxlayırıq, professional keyfiyyətlərini
inkişaf etdiririk, müxtəlif təlimlərlə onların ixtisaslarını artırırıq və gecə
- gündüz onların işinə nəzarət edirik. İşin lazımi səviyyədə yerinə
yetirildiyinə əmin olmaq üçün həftədə 2-3 dəfə günün və gecənin fərqli
saatlarında mühafizə olunan obyektlərin hər birində xüsusi yoxlamalarımız olur.
Üç ayda bir dəfə mühafizəçilərimizin fiziki hazırlığını yoxlayırıq, yarım ildə
bir dəfə isə bütün işçilərimiz üçün fiziki hazırlıq üzrə imtahanlar keçiririk.
- Bu gün, ənənəvi
olaraq kişi ixtisası kimi qəbul olunan ixtisaslar, habelə təhlükəsizlik xidmətləri
də get-gedə daha çox qadınlar tərəfindən mənimsənilir. Şirkətinizdə qadın
mühafizəçilər vardırmı? Onların işi nə ilə fərqlənir? Təhlükəsizlik biznesində
elə bir sahə vardırmı ki, qadınlar bu sahənin öhdəsindən daha yaxşı gəlir?
- Şirkətimizdə qadın işçilər də vardır. Qadın
kollektivinin çox olduğu obyektlərdə mütləq qadın-mühafizəçilər olmalıdır.
Kişi-mühafizəçilər qadınları yoxlamamalı, qadınlar üçün nəzərdə tutulmuş məkanlara,
misal üçün soyunma otağına, daxil olmamalıdırlar. Lakin əgər, hər-hansı bir
qadının mühafizə olunan obyektə hansısa qadağan olunmuş əşyanı gətirməsi ilə
bağlı şübhə yaranarsa, və ya qadın soyunma otağında nəsə baş verərsə, yoxlama
aparmaq lazımdır. Bundan başqa, bəzi hallarda qadınlar kişilərlə müqayisədə
işin öhdəsindən daha yaxşı gəlirlər – psixoloji nöqteyi-nəzərindən onlar
insanlarla daha yaxşı dil tapa bilir və insanlara daha düzgün yanaşa bilirlər.Qadın-mühafizəçilərin hazırlığı kişi-mühafizəçilərin
hazırlığı ilə eynidir. Onlar da, həmçinin, yaxşı fiziki hazırlığa malik olmalı,
düşünə bilməli və insanlarla işləməyi bacarmalıdırlar.
- Hazırda bir çox sahələrdə insanı süni intellekt əvəz
edir. Eyni zamanda, təhlükəsizlik sahəsində də girişə avtomatik nəzarət sistemləri,
hərəkət sayğacları ilə video kameralar, fərqli skaynerlər və s. get-gedə daha
çox məşhurlaşır. Necə düşünürsünüz, bu, təhlükəsizlik agentliklərinin xidmətlərinə
olan tələbatın azalmasına səbəb ola bilərmi?
- Hesab etmirəm ki, kameralar və ya hansısa digər cansız əşyalar insanı əvəz edə bilər. İnsan faktoru əvəzolunmazdır.
Əgər müşahidə kamerası varsa, həmin kameradan videolara nəzarət edən və
vaxtında hansısa təhlükəni hiss edən və fövqəladə vəziyyətin qarşısını ala bilən
bir insan olmalıdır. Kamera lazım olan anda polis və ya təcili yardım çağıra
bilməz. Əksinə, müasir texnologiya bizə işimizdə çox kömək olur. Hər bir otaqda
yanğına vaxtında reaksiya verməsi üçün bir mühafizəçi oturda bilmərik, xüsusi
yanğına qarşı olan sayğaclar anında siqnal almağa və operativ reaksiya göstərməyə
kömək olur.
- Bir çox
digər dövlətlərlə müqayisədə Azərbaycanda ÖTT işçilərinin səlahiyyətləri çox
deyildir. Misal üçün, onların silah gəzdirmək icazəsi yoxdur. Necə düşünürsünüz
bu səlahiyyətləri genişləndirmək üçün hansısa qanunverici təşəbbüslər
lazımdırmı?
- Haqlısınız. Azərbaycanda özəl şirkətlərdə silah
daşımaq icazəsi yoxdur. Bizdə hətta rezin dəyənəklər tətbiq etməyə də icazə verilmir.
Mühafizə olunan obyektə hücum zamanı bizim işçilərimiz yalnız yalın əllərlə
hücumu dayandıra bilir. Bu, müəyyən səviyyədə bizim imkanlarımızı məhdudlaşdırır
və misal üçün banklar və inkassator şirkətləri ilə əməkdaşlıq qurmağımıza mane
olur. Onları hökumət orqanları mühafizə edirlər. Əgər bizə yivsiz silahlar və
ya heç olmazsa dəyənəklərə, elektrik şokedici cihazlara və qaz balonları işlətməyə
icazə versələr, bu, fəaliyyət sahəmizi genişləndirməyə imkan verər.
Elena Kosolapova