Bakı 14°C
Qapıya gəlib pul istəyən MKTB əməkdaşlarına nə deyək?
Bu
günlərdə redaksiyamıza bir məsələ ilə bağlı şikayət daxil olub. Belə ki,
şikayətçi Mənzil Kommunal Təsərrüfat Birliyinin (MKTB) nümayəndəsinin ona qəbz
təqdim edərək, mənzil fondu üzrə yaşayış sahəsindən istifadə haqqına, məişət
tullantılarının yığılması və daşınması, o cümlədən digər xidmətlərin
göstərilməsi üzrə haqlarla bağlı ödəniş etməsini istəyib. Vətəndaş bu ödənişi
elektron qaydada etmək istədiyini söyləsə də, həmin şəxs bunun mümkün
olmadığını bildirib. Bəs görəsən qurum işçilərinin təqdim etdiyi bu qəbz nə
dərəcədə etibarlıdır? Ümumiyyətlə, onlara edilən ödəniş hara xərclənir? Bu,
qanunla düzgündürmü?
Vəkillər Kollegiyasının üzvü, hüquqşünas Xəyal
Bəşirov deyir ki,
əslində göstərilən xidmətlərlə bağlı vətəndaşlardan pul tələb etmək qanuna
ziddir: "Çünki qanuna əsasən, onların gördüyü işi bələdiyyələr həyata
keçirməlidir. Yeni tikilən binalarda mənzil istismar idarələri müqavilə
bağlayır. Köhnə binalarda isə "JEK”-lər fəaliyyət göstərir. Təəssüflər olsun
ki, onların fəaliyyəti də sual
altındadır. Bu sahədə konkret tənzimlənmə yoxdur. Yəqin ki, yaxın vaxtlarda bu
idarələr ləğv olunacaq. Sakinlərdən yığılan pul heç bir qanuni əsasla
tənzimlənmir və nəyə xərcləndiyi məlum deyil. Əslində, bu idarələr icra
hakimiyyətlərinin tərkibində fəaliyyət göstərdiklərinə görə, pul onların
balansına köçürülməlidir. Bu ödəmələri elektron şəkildə etmək mümkün deyil. Çünki
onlar elektron qaydada ödəniş qəbul etmirlər. Nağd şəkildə ödənilən məbləğin
rəsmi ödəniş sənədi təqdim edilməlidir. Əgər bu ödəniş qanunidirsə, onun
elektron forması da mövcud olmalıdır”.
İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənovbildirdi ki, əslində, yığılan bu vəsait binanın saxlanılması üçün lazım olan
xərclərə yönəldilməlidir: "Amma bunun nə dərəcədə yerinə yetirildiyi sual
altındadır. Dövlətin nəzdində olan binalarda fəaliyyət göstərən mənzil-istismar
idarələrində tariflər dövlət tərəfindən müəyyənləşdirilir. Belə binalarda
xidmətin keyfiyyəti də qaneedici deyil. Adətən belə binalardan yığılan
vəsaitlərin rəsmi uçotu aparılmır. Vətəndaşlar rəsmi qəbzlərlə təmin olunmayıb.
Ona görə də, bu, qeyri-qanuni iqtisadiyyatın predmetinə çevrilib. Yığılan
vəsaitlərin hesabatlılığı da olmur. Əslində sakinlərdən yığılan bu pul binalara
müvafiq xidmətlərin edilməsi üçün nəzərdə tutulur. Özəl sektor tərəfindən inşa
edilən çoxmənzilli binalarda xidmətlərin strukturu dəyişir. Buna baxmayaraq,
yığılan xidmət haqları ilə bağlı rəsmi qeydiyyatın aparılması və hesabatların
verilməsi məcburidir. Amma adətən mənzil-istismar idarələri bu öhdəliklərini
yerinə yetirmir. Digər problem isə odur ki, mənzil-istismar idarələrinin ləğvi
ilə bağlı qanun qəbul edilib. Amma hələlik bu qanunun real tətbiqi mümkün
olmayıb. Çünki alternativ mexanizm tam olaraq hazırlanıb istifadəyə verilməyib.
Ona görə də, sakinlər arasında böyük narazılıqlar var. Mənzil-istismar
idarələri hazırda qeyri-qanuni fəaliyyət göstərən qurum hesab olunur”.
Əmlak məsələləri üzrə ekspert Nüsrət İbrahimlibildirdi ki, "JEK” adlanan mənzil-istismar
idarələri binaların təmizlik və digər işlərinə nəzarət edir: "Bu pul, məhz o
məqsədlə yığılır. Amma ev pulu bələdiyyələr tərəfindən yığılır. Hər bir
çoxmənzilli yaşayış binası qanunla özünü idarə edən qurum yaratmalıdır. Yaxud
da həmin məhəllədəki bütün binalar yığışıb birlikdə bir qurum yaratmalıdır. Yəni
qanunun tələbi budur. Ümumilikdə götürdükdə isə "JEK” işçiləri binanın
həyətinin təmizliyinə nəzarət edirlər. Bu pul məhz o məqsədlə yığılır”.
Hüquqşünas Ellada Bayramovabildirdi ki, yaxın müddətdə "JEK”lərin səlahiyyətlərinin "ASAN xidmət”ə təhvil
verilməsi gözlənilir: "Heç bir "JEK” işçisinin vətəndaşdan pul almağa ixtiyarı
yoxdur. Bu, qeyri-qanuni bir şeydir və uzun illərdir ki, belə də davam edir. Bu
problem insanların öz hüquqlarını bilməməyindən irəli gəlir. Əksəriyyət, qapıya
gəlib deyə, pul istəyənlərə ödəniş edir. Bu pulun hara xərcləndiyi də məlum
deyil. Əgər qanunidirsə, ödənişlər elektron qaydada həyata keçirilməlidir. Və əgər
mən pul ödəyirəmsə, bunun rəsmi hesabatı olmalıdır. Ümumiyyətlə, bu pulun hara
xərcləndiyi vətəndaşlara bildirilməlidir. Qapını döyüb sizdən ev pulu, zibil
pulu tələb edirlərsə, bunun heç bir qanuni əsası yoxdur. Həmin şəxsə, buna
ixtiyarının olmadığını demək lazımdır”.
Şəbnəm
