Mirzə Şəfi Vazeh Berlinin Humboldt Universitetində
Müəllimi ona Şərq
poeziyasının sirlərini öyrətdi, məşhur olub varlanmasına öz töhfəsini
verdi, o da müəlliminə xilaf çıxmadı,
onu alman oxucusuna təqdim edərək
Avropada tanıtdı. Söhbət görkəmli
Azərbaycan şairi Mirzə Şəfi Vazehdən və onun alman tələbəsi Fridrix fon Bodenştedtdən gedir.
Noyabr ayının
1-də Xalq Bankın, "Q Gallery Berlin”nin və Azərbaycanın Almaniyadakı
Səfirliyinin birgə təşkil etdiyi, dünyanın ən nüfuzlu təhsil ocaqlarından biri
- Humboldt Universitetində keçirilən konfrans "Xalq Əmanəti” layihəsi
çərçivəsində yeni dərc olunan, Mirzə
Şəfi Vazehin "Bütün əsərləri”nin elmi ictimaiyyətə təqdimatına həsr olunub.
Humboldt Universitetinin professoru Eva Maria Aux çıxışında Mirzə Şəfi Vazehin yaradıcılığından,
özünəməxsus poeziyasından danışdı. Vazeh yaradıcılığına rəğbət nümayiş etdirən
alman professor, 3 dildə dərc olunan
yeni kitabı Mirzə Şəfi Vazehə layiq olduğu
ehtiram, eyni zamanda onun oxucularına
qiymətli hədiyyə kimi təqdim etdi. Universitetin əsasən Şərq ölkələri
istiqamətində çalışan müəllim və tələbələrinin toplandığı konfransda həm
məzmun, həm də tərtibat baxımından nəfis kitabın təqdimatını yaddaqalan hadisə
kimi dəyərləndirdi: "Mənim fikrimcə, bu
təkcə xoş bir gün kimi deyil, həm də vacib bir hadisə kimi yadda qalacaq.
Alman-Azərbaycan mədəniyyətlərarası əlaqələrin möhkəmlənməsinin növbəti
nümunəsini Mirzə Şəfi Vazeh və Fridrix fon Bodentştedt vəhdətində görürük.
Məncə bu ən uğurlu nümunələrdəndir. Mirzə Şəfi Vazehin kitabının 145 dəfə alman
dilində çap olunması faktının özü artıq
heç bir şərhə yer saxlamır”.
Azərbaycnlı dilçi alim, professor Fəxrəddin
Veysəlli isə öz çıxışında auditoriya üçün Mirzə Şəfi
Vazeh yaradıcılığının maraqlı nüanslarını izah elədi. Vazeh yaradıcılığının Azərbaycan-alman
mədəniyyətləri arasında uğurlu körpü
rolu oynadığını vurğulayan Fəxrəddin Veysəlli
bu işdə Fridrix fon Bodenştedtin
də xüsusi rolunu qeyd elədi. Yeri gəlmişkən, eyni fikirlərini
alman alimlərdən də eşitdik.
Almaniyanın nüfuzlu tarixçi alimlərindən biri,
professor Udo Ştaynbax: "Mirzə
Şəfi Vazehin yenidən və belə gözəl şəkildə alman dilində dərc olunması məni çox
sevindirdi. Maraqlısı odur ki, Almaniyada Vazehin şeirlərini çox adam sevə-sevə
oxuyur, amma müəllifi kifayət qədər tanımırlar. Mirzə Şəfi Vazeh və
Bodenştedtin yaradıcı əlaqələrindən və bunun hər iki xalqa verdiyi gözəl
tohfələrdən də kifayət qədər məlumatları
yoxdur. Düşünürəm ki, bu kitab və onun universitetdə təqdimatı bu
boşluğu doldurmaqda yardımçı olacaq”.
Şübhəsiz ki,
söhbət Mirzə Şəfi Vazehin kitabından, onun şeirlərindən gedirsə, deməli
təqdimat həm də ədəbi-bədii müstəvidə də olmalı idi. Təşkilatçılar da bunu
gözəl bilirdilər və həmin hissəni Berlin "Q Gallery Berlin” incəsənət
mərkəzində qonaqlara təqdim elədilər. "Xalq Əmanəti” layihəsinin rəhbəri Rafiq
Həşimov kitabın böyük bir kollektivin 5 ildən artıq bir müddətdə çəkdiyi
zəhmətin bəhrəsi olaraq ərsəyə gəlməsi barədə məlumat verdi. O, ədibin 225
illiyinə təsadüf edən kitabın layihə çərçivəsində artıq 18-ci nəşr olduğunu
dedi və öncəki işlərin nümayiş etdirildiyi stendi qonaqlara təqdim elədi.
Mirzə Şəfi
Vazeh yaradıcılığından bəhs edən natiqlərin çıxışlarından sonra isə növbə poeziya və musiqinin idi. Rafiq Həşimov və alman aktrisa Kristiana
Foqt şairin əsərlərini Azərbaycan və alman dillərində səsləndirdilər. Vazeh poeziyasını özündə əks etdirən musiqi
parçaları da qonaqların xoşuna gəldi.
Kristiana Foqt, aktrisa: "Maraqlıdır ki, Vazehin şeirləri mənə Höteni
xatırlatdı. Ona görə də sirli şərq ədibinin əsərlərini ilk dəfədən həvəslə və
asanlıqla səsləndirdim. Düzü dil, üslub, ritm baxımından mənə bu qədər yaxın
olacağını düşünməzdim. Şeirlər ruhumu bütünlüklə vəcdə gətirdi. Etiraf edim ki,
bu mənim üçün gözlənilməz oldu". Çox gözəl
ab-havada keçən gecənin yekununda isə yeni nəşrin alman, Azərbaycan və rus
dillərində olan nüsxələri, eyni zamanda Xalq Bankın "Xalq Əmanəti” layihəsinin
digər kitabları hədiyyə olaraq qonaqlara təqdim edildi.