AXC-Müsavat hakimiyyətinə qarşı xalq etirazı
28 may 1918-ci il tarixdə
müsəlıman Şərqində ilk dəfə elan edilən demokratik dövlətin – Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyətinin ömrü cəmi 23 ay çəkdi. 1920-ci ilin 28 aprel tarixində bolşevik
Rusiyası tərəfindən işğal olunan Azərbaycan bir də düz 71 il sonra
müstəqilliyini bərpa edə bildi.Lakin müstəqilliyimizin ilk
illəri heç də müsbət hadisələrlə yadda qalmayıb. Ermənistanın imperialist
güclərə arxalanaraq torpaqlarımızın bir hissəsini işğal etməsi, ölkə
daxilindəki hərc-mərclik, vəzifə davası, AXC-Müsavat hökumətinin səbatsız
idarəetməsi, vətəndaş müharibəsinin baş qaldırması Azərbaycanı yenidən
müstəqilliyini itirmək təhlükəsi ilə üz-üzə qoyub. Həmin illərin dövlətçilik və
Azərbaycan xalqı üçün ən təhlükəli hadisələrindən biri də 4 iyun 1993-cü il
tarixli Gəncə qiyamıdır. İki illik hakimiyyətləri dövründə AXC-Müsavat cütlüyü
Azərbaycanı dərin bir uçuruma sürükləyib, vətəndaş müharibəsi baş qaldırıb,
ölkənin müstəqilliyinin itirilməsi təhlükəsi yaranıb. Məhz belə bir ağır
vəziyyətdə Azərbaycan xalqının təkidli tələbi ilə ulu öndər Heydər Əliyev
yenidən siyasi hakimiyyətə gətirilib və onun fəaliyyəti nəticəsində ölkəmizdə
ictimai-siyasi sabitlik təmin olunub, müstəqilliyimiz əbədi, dönməz xarakter
alıb.
Yanlış ictimai rəy yaratmağa cəhd
Lakin əfsuslar olsun ki, vaxtilə siyasi hakimiyyətdə təmsil olunan,
hazırda isə müxalifətdə yer alan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi (AXCP) və Müsavat
partiyaları, həmçinin bu təşkilatların funksionerləri keçmişdə baş verənlərdən
ibrət götürə bilmirlər. Əksinə, AXCP sədri Əli Kərimli, Müsavat başqanı Arif
Hacılı, eləcə də onlarla birlikdə 1992-93-cü illərdə hökumətdə müəyyən
vəzifə-səlahiyyət sahibi olan bəzi şəxslər radikal çağırışlarla yenidən gündəmə
gəlməyə çalışır, yenidən hakimiyyətə iddialarını ortaya qoyurlar. Bu zaman
onlar keçmişdə olanları təhrif etməyə, sosial şəbəkə və nəzarətlərində olan
onlayn media vasitəsilə yanlış ictimai rəy formalaşdırmağa müxtəlif cəhdlər
edirlər. Utanmadan, öz ayıblarına kor olmadan AXC-Müsavat cütlüyünün o illərdə
buraxdığı yanlışlıqları pərdələməyə çalışır, hələ bir qədər də irəliyə gedərək,
xilaskarlıq missiyasından danışırlar.
Bir
dəfə iflas olunanlar heç vaxt bəraət qazanmırlar
Halbuki, reallıq tamam fərqlidir.Baş nazirin müavini, YAP-ın Sədr müavini
- İcra katibi Əli Əhmədov özünün "facebook” səhifəsində yazdığı kimi, 26 il
bundan əvvəl, 1993-cü ilin iyun ayının 4-də AXC-Müsavat hakimiyyətinə qarşı
xalq qiyamı baş verib. Nəticədə cəmi 13 ay hakimiyyətdə duruş gətirənlər xalqın
təpkisi ilə istefa verməyə məcbur olublar. Ə.Əhmədov bildirib ki, xalq qiyamı
sayəsində təzəcə bərpa olunmuş dövlət müstəqilliyinin üzərindəki başlıca
təhlükə - qeyri-demokratik və yarıtmaz hakimiyyət aradan qalxıb. Onun sözlərinə
görə, ulu öndər Heydər Əliyevin qayıdışı nəticəsində AXC-Müsavat cütlüyü hakimiyyətinin
yaratdığı xaos, anarxiya, dərəbəylik, ölkəni parçalayan separatizm ləğv edilib,
iqtisadi tənəzzül və total böhran cilovlanıb, ölkədə insanların həsrətlə
gözlədiyi sabitlik və əmin-amanlıq təmin edilib. Beləliklə də müstəqillik və
dövlətçilik tariximizin yeni mərhələsi başlayıb. Ə.Əhmədov xatırladıb ki,
Heydər Əliyevin və İlham Əliyevin titanik səyləri nəticəsində Azərbaycan
1993-cü ildə dağılmaqda olan dövlətdən bugünki güclü, qüdrətli, çiçəklənən
dövlətə çevrilib. Baş nazirin müavini qeyd edib ki, vaxtilə Azərbaycanı ağır
böhran, vətəndaş müharibəsi həddinə çatdıran keçmiş hakimiyyət təmsilçiləri
1993-cü ilin dəhşətlərinin xalqın yaddaşından silindiyinə ümid edərək, yenidən
baş qaldırıb şər-böhtan kampaniyası aparırlar. O vurğulayıb ki, bir kərə
yüksələn bayraq bir daha enmədiyi kimi, bir dəfə iflas olunanlar da heç vaxt
bəraət qazanmırlar.
Polkovnikin
mənsub olduğu hakimiyyəti devirməsi
Milli
Məclisin deputatı, politoloq Hikmət Babaoğlu da "Kaspi” qəzetinə
açıqlamasında bildirib ki, 4 iyun 1993-cü il yaxın siyasi keçmişimizin ən
gərgin tarixi hadisəsi ilə yadda qalıb. O qeyd edib ki, həmin gün Azərbaycan
hakimiyyətində həm hakimiyyət böhranı yaşanıb, həm də ölkədə vətəndaş
müharibəsinin başlanğıcı müşahidə edilib: "İrrasional qüvvələrin hakimiyyətdə
olması funksional hakimiyyət institutlarının formalaşmasına imkan vermirdi. O
dövrün mürəkkəb ictimai-siyasi prosesləri kontekstində idarəetmənin düzgün
əsaslarda həyata keçirilməməsi böhrana gətirib çıxarmışdı. Bir tərəfdən
Azərbaycan torpaqları işğal edilirdi, bir tərəfdən də ölkədə vətəndaş
müharibəsi başlayırdı. Bu isə onsuz da çətin olan vəziyyəti bir qədər də
ağırlaşdırırdı. Əslində hadisələrin bu cür inkişafının səbəbkarı və günahkarı o
dövrün AXC-Müsavat hakimiyyət cütlüyü idi. Çünki 4 iyun hadisələrində Surət
Hüseynov ad-soyadlı polkovnikin qiyamı hakimiyyətdaxili böhran idi. Surət
Hüseynov AXC-Müsavat cütlüyünün hakimiyyəti dövründə baş nazirin müavini
vəzifəsində çalışırdı, eyni zamanda Azərbaycan Prezidentinin Dağlıq Qarabağ
üzrə fövqəladə və səlahiyyətli nümayəndəsi idi. Bununla yanaşı, həm də həmin
hakimiyyət Surət Hüseynova Milli Qəhrəman adı vermişdi. Yəni, özünün hakimiyyət
iyearxiyasında yetişdirdiyi bir şəxs – polkovnik məhz mənsub olduğu hakimiyyəti
devirirdi. Bu, həmin tarixin, dövrün nə qədər ziddiyyətli olduğunu ortaya
qoyur”.
Yeni
nəsillər reallıqları olduğu kimi bilməlidir
Deputat H.Babaoğlu bildirib ki,
bu kritik tarixi hadisə Azərbaycan mətbuatının əsas mövzusu olmalıdır: "Çünki
bu tarixi indi də yanlış şəkildə Azərbaycan cəmiyyətinə təqdim etmək istəyən
marginal qruplar var. Misal üçün, Əli Kərimli həmin tarixlə bağlı sosial şəbəkədə
status yazıb və tarixi faktları təhrif edib. Eyni zamanda digər marginal
qruplar da tarixi faktları təhrif etməklə cəmiyyətə çatdırmağa çalışırlar.
Surət Hüseynov AXC-Müsavat cütlüyü hakimiyyəti üzvlərini dar ağacından asacağı
ilə hədələyirdi. AXC-Müsavat hakimiyyəti rəhbərliyinin ulu öndər Heydər
Əliyevin arxasınca Naxçıvana xüsusi təyyarə göndərməsi, onu təkidlə Bakıya
dəvət etməsi də bununla əlaqəli idi. Ancaq ulu öndər Heydər Əliyev Bakıya
gələrək bütövlükdə Azərbaycan xalqını və dövlətçiliyini xilas etdi. Ona görə də
yeni nəsillər reallıqları olduğu kimi bilməlidir. Bu tarixin ibrət dərslərini
biz indi də unutmamalıyıq. Əsla və əsla o dövrün siyasi hakimiyyətindən miras
qalan "ənənələrə” qayıtmaq olmaz”.
Rufik
İSMAYILOV