Bakı 22°C
Avropa İttifaqı Belarusa qarşı sanksiyaların müddətini uzatdı
Avropa İttifaqı ötən gün Belarusa qarşı sanksiyaların bir il
müddətinə uzadılması barədə qərar qəbul edib. Sanksiyalar silah satışı, bank
aktivlərinin dondurulması, eləcə də, 1999-2000-ci illərdə müxalifət
fəallarının, biznesmen və jurnalistlərin yoxa çıxması və həbsində əli olan
şəxslərin Avropa ölkələrinə girişlərinə qoyulan qadağaları nəzərdə tutur.
Maraqlıdır ki, əksər ekspertlər və müşahidəçilər hesab edirdilər ki, Qərb
Rusiya ilə münasibətləri gərgin olan Belarusa qarşı sanksiyaları aradan
qaldıracaq. Belə ki, Avropa ilə sürətlə yaxınlaşma siyasəti yürüdən Belarus
prezidenti Aleksandr Lukaşenko bu yaxınlarda hətta Avropa İttifaqı və Birləşmiş
Ştatlar da daxil 80 dövlətin vətəndaşlarına ölkədə vizasız olaraq 5 gün qalmaq
imkanı verən fərman imzalayıb. "Xarici vətəndaşlar üçün Belarusa vizasız giriş
və çıxış qaydası haqqında” fərman qüvvəyə də minib. Xəbər verilir ki, bu
hüquqdan ölkəyə yalnız Minsk hava limanından gələnlər istifadə edə biləcəklər.
Yeni
qaydalar xarici vətəndaşlara Belarusda vizasız olaraq yalnız 5 gün qalmaq
hüququ verir. Lukaşenkonun mətbuat xidməti bildirib ki, vizasız rejim ölkəyə
biznesmənlərin və turistlərin cəlb olunmasına xidmət edəcək. Məlumatda deyilir
ki, yeni qaydalar Minskdən Rusiyaya uçmağı planlaşdıranlara şamil edilmir. Bundan
əvvəl Belarusa 1 illik viza avropalılara 150 avroya başa gəlirdi. 2017-ci ildən
vizanın qiyməti 60 avroya endirilib. Belarus hökuməti 2016-cı ildən başlayaraq
xaricilərə Polşa ilə Belarusu birləşdirən Avqustov kanalına, Qrodno şəhəri və
Qrodno vilayətinə baş çəkən xaricilərə vizasız gəliş hüququ vermişdi. Belarusa
vizasız səfər rejimindən Avropanın 39 ölkəsi, habelə Braziliya, İndoneziya, ABŞ
və Yaponiya vətəndaşları istifadə edə bilirlər. Vizasız gəliş-gediş qaydaları
qonaqlardan üstlərində günə 20 avro hesabından nağd pul olmasını tələb edir.
Heç kimə sirr
deyil ki, ABŞ və Avropa İttifaqı ölkələri son illərdə Belarus rəhbərliyinə olan
münasibətlərini radikal şəkildə dəyişiblər. Bundan əvvəl "Avropanın ən son
diktatoru” adlandırılan Lukaşenko bütün müxalifətçiləri həbsdən azad edib,
Ukraynanın şərqindəki münaqişədə isə vasitəçilik missiyasını öz üzərinə
götürüb. Hətta Ukrayna torpaqlarının Rusiya tərəfindən işğalına qarşı çıxıb. Bəs
Qərbin Minskin belə güzəştləri qarşılığında sanksiyaları uzatmaq barədə qərarı
nədən xəbər verir? Çox güman ki, bu addım Lukaşenkodan Qərbin tam əmin olmamasından
irəli gəlir. Qərbdə Belarus prezidentini qeyri-müəyyən, qərarlarını tez-tez
dəyişə bilən biri kimi nəzərdən keçirirlər. Onların qənaətincə, Belarusda
Rusiyaya rəğbət güclüdür. Belarus baş nazirinin müavini Vladimir Semaşko da
ötən gün bildirib ki, Belarus və Rusiya arasında qaz qiymətlərinin aşağı salınması haqqında
razılaşmanın əldə olunmasına az qalıb. O, Minskin əsas
məqsədinin qaz qiymətinin aşağı salınması olduğunu bildirib. Rusiya prezidenti
Vladimir Putin isə dünən bildirib ki, qonşu ölkələr arasında mübahisələrin olması təbii
şeydir: "Mübahisələr hər zaman var və mən əminəm ki, biz ən
çətin situasiyalardan da çıxış yolu tapacağıq. Mübahisələr təbii şeydir. Burada
hər ölkə öz maraqlarını müdafiə edir”.
Belarusdan söz
düşmüşkən, baş verənlərin fonunda ölkə boyu etirazlar səngimir. A.Lukaşenko
hakimiyyətinə qarşı çıxan etirazçılar Belarus prezidentinin hakimiyyətdən
getməsini tələb edirlər. Maraqlıdır ki, kifayət qədər ciddi kütlənin toplaşdığı
və "Belarusların qəzəb marşı” adlanan etiraz aksiyalarının təşkilatçısı yoxdur.
Bəzi analitiklər mart ayında Belarusda 2013-2014-cü il Ukrayna hadisələrinə
oxşar xalq hərəkatının başlayacağı ehtimalını irəli sürürlər. Baş verən etiraz
aksiyalarının arxasında Rusiyanın dayandığı da vurğulanır. Qərb ekspertləri
hesab edir ki, Lukaşenko baş qaldıran şəbəkəni zamanında zərərləşdirə bilməsə,
yazın sonuna qədər bu cür etirazlar xalq hərəkatına çevrilə bilər. Ancaq
əksəriyyət hesab edir ki, Lukaşenko bu şəbəkələri zamanında zərərsizləşdirəcək.
Azər
