Özümüzü necə motivasiya edək? - Gənclərə məsləhət
Bəzi
insanlar pessimist ruhlu olur. Buna ətrafda baş verən hadisələr, ailə-məişət
problemləri, insanlarla arasındakı münasibətlər və ya elə havanın özü də səbəb
ola bilər. Bu zaman insanlar mənfi istiqamətdə düşünməyə, özlərini həvəsdən
salmağa meyilli olurlar. Hətta bacara biləcəkləri işi belə görməkdən imtina
edirlər. Sanki kiminsə onları motivasiya etməsini gözləyirlər. Amma belə
olmamalıdır. İnsan gərək özü-özünün motivatoru olsun. Özünə, gücünə güvənsin, düşüncələrini
idarə edə bilsin, daim özünü müsbət fikirlərlə motivasiya etsin. Bəs
düşüncələrimizi pozitivə necə yönəldək? Bu, insanın özündən nə dərəcədə
asılıdır? Bu suallar ətrafında psixoloqla söhbətləşdik.
Psixoloq Aidə Səlim deyir
ki, düşüncələrimizi dəyişməyi bacarmaq, həyatımızı dəyişmək üçün atılan ilk
addımlardan biridir: "Digər sözlə desək, həyatda hər şey həqiqətən də beyində
düşüncələrlə başlayır. Gün ərzində pozitiv olmaq istəyiriksə, bizi xoşbəxt edən
işlərlə məşğul olmalı, bizə gərginlik gətirən işlərdən uzaq durmalıyıq. Adətən
insanlar "pozitiv düşüncə” deyəndə, sadəcə olaraq, hər şeyin yaxşı tərəfini
görməyi nəzərdə tuturlar. Ancaq əslində, pozitiv düşüncə situasiyadan asılı
olmayaraq, vəziyyətə uyğun alternativlər tapa, problemin həllinə yönəlmiş,
rasional qərarlar verə və real vəziyyəti idarə edə bilməkdir”.
Psixoloqun sözlərinə görə, düşüncələrimizi pozitivə yönləndirmək
istəyiriksə, daha çox bizi nəyin xoşbəxt etdiyini müəyyənləşdirməli, bu 3 suala
cavab tapmalıyıq: "nəyi oxuyuruq?”, "nəyi dinləyirik?”, "nəyi izləyirik?” Çünki
gündəlik həyatımızda vərdiş halına gətirdiklərimiz bizim düşüncələrimizə,
pozitiv olub-olmamağımıza bilavasitə təsir göstərir. Adi bir örnəklə, istisna
halları nəzərə almasaq, deyə bilərik ki, hər gün ancaq həzin musiqiləri
dinləyən birinin təbii ki, düşüncələrini müsbətə çevirmək çətin olar”.
A.Səlim bildirdi ki, ümumilikdə pozitiv düşüncəyə yalnız onu vərdiş
halına gətirməklə nail ola bilərik: "Məsələn, iş masamızda və ya otağımızda
bizə müsbət təsir edən cümlələr yazılmış kağızlar, şəkillər asa bilərik. Günə
bir neçə idman hərəkəti, açıq havada yürüş etməklə başlayaraq da bunu edə
bilərik. Çünki daimi olaraq hərəkətsiz qalmaq, heç bir dəyişiklik etmədən,
sadəcə bir yerdə olmaq da insanı neqativə kökləyir. Neqativ düşüncələr ağlınıza
gəldikdə isə, səsli şəkildə özünüzə pozitiv cümlələr söyləyin. Yəni "Əks
aynalama metodu”ndan istifadə edin. Pozitiv düşüncəyə sahib olmaq birbaşa
olaraq fərdin özündən asılıdır. Həyatımızdakı hadisələri ətraf mühitlə birgə
biz özümüz formalaşdırırıq. Bu hadisələr isə bizim emosiyalarımızı əks etdirir.
Bir həqiqəti yadda saxlamaq lazımdır ki, əhatəmizdəki dünya bizim öz
əksimizdir. Biz özümüzə qarşı necəyiksə, ətraf da elə olacaq”.
Müsahibimiz deyir ki, hər kəs özünü motivasiya etməyi bacarar: "İnsan
həqiqətən də dəyişmək, həyatındakı neqativlərdən xilas olmaq istəsə, ətrafı ona
mütləq kömək edəcək. Əgər kiminsə sevindiyini görürsünüzsə, bu o deməkdir ki,
beyninizdə artıq şüuraltı olaraq sevinc hissi var, ətraf mühit sizə tərəf gələn
xoşbəxtlik barəsində siqnal ötürür. Çünki bizi əhatə edən dünya öz daxili
dünyamızdır. İnsanın əhvalının yaxşı olmasına gəldikdə isə, həm psixoloji, həm
bioloji, həm də sosioloji faktorlar buna təsir edə bilər. Bu zaman həmin
insanın psixi cəhətdən sağlamlığından, kənar təsirlərə nə dərəcədə məruz
qalmağından da çox şey asılıdır. Deyərdim ki, insanın bu dünyadakı ən böyük
motivasiyası məhz özüdür.
İnsan özünü necə motivasiya edə bilər? İlk addım olaraq, həyatda nə
istədiyini bilmək lazımdır. Çünki hədəfiniz olmadan özünüzü motivə etmək bir az
çətin olacaqdır. Hədəflərinizi yazın, niyə məhz onu istədiyinizi tez-tez
xatırlayın. Biz nə üçün sevdiyimizi və istədiyimizi unutduğumuz zaman o işi
etməkdən yorulur, imtina edirik. Ona görə də hədəflərinizi və onları niyə
istədiyinizi tez-tez özünüzə xatırladın. Gündəlik görməli olduğunuz işlərin
siyahısını tutun, rejimli yaşayın. Ən kiçik uğurda belə özünüzü mükafatlandırın.
Məsələn, soruşmaq istərdim ki, ən son nə vaxt özünüzə nə isə hədiyyə etmisiniz?
Xatırlamırsınızsa, onu bu gün edin. Həftənin bir gününü sadəcə özünüzə
ayırmaqla da bu hədiyyəni edə bilərsiniz. Hədəfiniz nə olursa-olsun, ona çatmaq
üçün daha çox iki şeyə ehtiyacınız var: bu işə doğru hərəkətə keçmək və qərarlı
olmaq. Güzəran psixologiyasında deyildiyi kimi, "hərəkətdə bərəkət var”.
Psixoloq mühitin pozitiv düşüncəyə təsiri məsələsinə də toxundu:
"Hazırkı dövrdə ətraf mühitin insanların yaşam tərzinə təsiri həddən artıq
böyükdür. Sadəcə, bunu müsbətə doğru yönləndirmək lazımdır. Məsələn, sizdən hər
dəfə bir mövzuda kömək istəyirlər, bir gün artıq yorulursunuz. Ancaq əgər kimsə
sizdən kömək etməyinizi istəyirsə, bu o deməkdir ki, o insan ağlına gələn,
düşüncələrində olan bütün imkanlardan istifadə edib. Ətrafınızdakı problemləri
həll etməkdə insanlara yardım edə bilirsinizsə, deməli, siz həm də təcrübə
qazanırsınız. Və öz həyatınızda o problemin yaranmasının da bir növ qarşısını
alırsınız. Ətrafınızda nə qədər çox pozitiv ruhlu insanlar olarsa, bu sizə
müsbət təsir edəcək. Həyatınızda neqativ nə varsa, uzaqlaşdırın. Daima şikayət
edən, hər şeyə narazılığını bildirən, sizə mənfi enerji ötürən insanlardan,
sizi neqativə aparan mahnılardan kənar olun. Təmiz havada çox olun, yuxu
rejiminizə diqqət edin. Ən əsası, özünüzü olduğu kimi sevin və qəbul edin.
Həyatınıza pozitiv düşüncəni dəvət etməkdən çəkinməyin. Siz istəsəniz, o mütləq
gələcək”.
Günel Azadə