Özbəkistan seçkiyə hazırlaşır
Oktyabrın 24-də ölkədə prezident seçkiləri keçiriləcək
Oktyabrın
24-də Özbəkistanda prezident seçkiləri keçiriləcək. Prezident postuna 5 namizəd var.
Özbəkistan Liberal-Demokrat Partiyasından hazırkı
Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin, "Milli Dirçəliş Demokratik” Partiyasından
Əlişir Kadırovun, Ekoloji Partiyadan Narzulla Oblomuradovun, "Ədalət”
Sosial-Demokrat Partiyasından Baxrom Abduxalimovun və Xalq Demokratik
Partiyasından Maqsuda Borisovanın namizədliyi qeydə alınıb. Özbəkistan
qanunlarına görə, yalnız siyasi partiyaların liderləri və nümayəndələri
Prezident seçkilərində iştirak edə bilər.
İslahatları
qiymətləndirmə
Ekspertlər
hesab edir ki, ölkədə keçiriləcək növbəti Prezident seçkiləri, əslində, hazırkı
dövlət başçısı Şavkat Mirziyoyevin başladığı islahatları "qiymətləndirmə”
baxımından əhəmiyyətli olacaq. Belə ki, insanlar hazırkı Prezidentin beş il əvvəl
seçdiyi kursa münasibətlərini ifadə edəcəklər.
Özbəkistan Parlamentinin birinci vitse-spikeri
Sadık Safaev hələ təbliğat
kampaniyasına start veriləndə TASS-a açıqlamasında qeyd edib ki, bu gün Özbəkistan
inkişafında dönüş nöqtəsidir və bu şəraitdə seçkilərin hakimiyyət və cəmiyyət
arasında etimadı gücləndirməsi çox vacibdir. Safayev bu seçkilərin beynəlxalq
ictimaiyyət, respublikanın yaxın və uzaq xaricdəki tərəfdaşları, dünya ictimai
rəyini formalaşdıran təşkilatlar tərəfindən tanınacağına inanır: "Bu, Özbəkistanın
imici və beynəlxalq reytinqləri üçün çox vacibdir”.
MSK-nın məlumatına
görə, prezident seçkilərində 50 ölkədən və onlarla beynəlxalq təşkilatdan
müşahidəçilərin gələcəyi gözlənilir. Qurumun mətbuat xidməti xəbər verir ki,
Özbəkistanda ilkin məlumatlara görə, 21,2 milyondan çox seçici qeydə alınıb, 10
min 760 seçki məntəqəsi təşkil edilib. Vətəndaşlar 55 stasionar seçki məntəqəsi
və 316 mobil məntəqə açıq olmaqla, 49 ölkədə səs verə biləcəklər.
İqtidarla xalq arasında rabitə
Özbəkistanda
keçirilən Prezident seçkilərinin sərhəd ölkələr və Azərbaycan üçün hansı əhəmiyyəti
var? Siyasi şərhçi İlqar Vəlizadə
seçkiləri ölkə üçün xüsusən indiki həssas vaxtda mühüm hadisə adlandırır: "Hazırda Özbəkistanın
ətrafında çox mühüm proseslər gedir.
Bilirik ki, Əfqanıstandakı hakimiyyət dəyişikliyi regiona mənfi təsir
göstərir. Eyni zamanda, Qırğızıstan və Tacikistanla baş verən son olayları nəzərə
alaraq Özbəkistanın Şərq qonşuları arasında münasibətləri ürəkaçan deyil. Bütün
bunlar, sırf Özbəkistana təsir göstərə bilən proseslərdir. Belə vəziyyətdə Özbəkistanın
təhlükəsizliyini qorumaq, davamlı inkişafı təmin etmək və reallaşan layihələrin
perspektivi baxımından yerli iqtidardan çox şey asılıdır”. Politoloq hesab edir
ki, hər hansı sürpriz olmayacaq. Belə ki, bu dönəmdə seçkilər yeni iqtidara
insanların inamının göstəricisi ola bilər: "Çünki son illər Özbəkistanın xarici
siyasəti tənzimlənmiş, yüksək səviyyədə aparılan siyasətdir. Eyni zamanda,
daxili siyasəti praqmatik qurulub və insanların tələblərinə uyğun yönəldilib.
Son illər ərzində Özbəkistanda prezidentin "Qəbul otaqları” adlı bir layihə həyata
keçirilir. Hər bir insan bura yaxınlaşaraq öz istəklərini deyə bilər. Keçirilən
islahatlarda onların müraciətləri nəzərə alınır. Bu da iqtidarla xalq arasında
rabitə yaradır”. İ.Vəlizadə qeyd edir ki, ölkədə biznesin inkişafı yeni iş yerlərinin
açılmasına gətirib çıxarıb: "Bu, sahibkarların öz mənfətlərini çoxaltmasına səbəb
olub. Asiya İnkişaf Bankı ilə uğurlu layihələr həyata keçirilir. Əhalinin ilbəil
artımı da sosial-iqtisadi məsələlərin həllini gündəmdə saxlayır. Özbəkistan son
illər qonşu ölkələrlə yaxşı münasibətlər quraraq tranzit ölkəyə çevrilib. Özbəkistandan
gedən yüklər müxtəlif istiqamətlərə yönəlir, eyni zamanda, Azərbaycan, Türkmənistan,
Türkiyə və Gürcüstan vasitəsilə Avropaya çatdırılır”.
Azərbaycan-Özbəkistan münasibətləri
Politoloq
son vaxtlar Azərbaycanla Özbəkistan əlaqələrinin xeyli inkişaf etdiyini deyir:
"Özbəkistan son vaxtlar türkdilli ölkələrin formatına müsbət töhfə verir. Özbəkistan
Azərbaycanda keçirilən Sammitdə türkdilli ölkələrin tam üzvü olub. Bu baxımdan,
bizə yaxın ölkədə baş verənlər prosesləri bizim üçün də əhəmiyyətli edir.
Münasibətlərin yaxşı səviyyədə olması və inkişaf etməsi imkan yaradır ki, Özbəkistan
nəinki Azərbaycanla, eyni zamanda Türkiyə ilə də münasibətləri yaxşılaşdırsın və
inkişaf etdirsin. Son vaxtlar Özbəkistanın Türkiyə ikitərəfli ticarət dövriyyəsi
3 milyarda yaxınlaşır. Azərbaycanla ticarət dövriyyəsi sürətlə artır. Bu da ölkəmizdəki
biznes sahiblərinə imkan verir ki, fəaliyyətlərini genişləndirsinlər”.
Politoloqun fikrincə, proseslərin gedişi bütün hallarda Özbəkistan cəmiyyətinin
xeyrinədir: "Hesab edirəm ki, özbək xalqı oktyabrın 24-də seçkilərə gələndə bu
faktorları da nəzərə alacaq və seçimləri doğru olacaq. İnsanlar iqtidara
inanır, onun arxasınca gedir. Bu, öz təsdiqini ayın 24-də bir daha tapacaq”.
Qeyd
edək ki, hazırkı dövlət başçısı Şavkat Mirziyoyev ölkənin ilk prezidenti İslam
Kərimovun ölümündən sonra - 2016-cı ilin dekabrında (88,61
faiz səslə) Özbəkistan prezidenti seçilib.
Təranə Məhərrəmova