Bakı 14°C
Yaxşılığa xor baxan qonşular - TƏHLİL
Rusiya
sülhməramlılarının müvəqqəti nəzarətində olan ərazilərə giriş-çıxışdakı nəzarətsizliyə
son qoyulmalıdır
Azərbaycan
Silahlı Qüvvələri 44 günlük Vətən Müharibəsində Ermənistan ordusunu darmadağın
edib. Bununla 27 illik işğala son qoyulub, torpaqlarımız yağı tapdağından azad
edilib. Müzəffər Ali baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında əldə edilən
bu uğur dostlarımızı sevindirib.
Humanizmi düzgün başa düşməyənlər
Şanlı Qələbə sayəsində 30 ilə yaxındır nəzarətsiz
qalan Azərbaycan-İran, Azərbaycan-Ermənistan sərhədləri də sərhədçilərimiz tərəfindən
nəzarətə götürülüb. Beynəlxalq hüquqa və qanunlara görə, bu sərhədlərdən keçməklə
Azərbaycan ərazisinə daxil olmaq istəyən hər bir şəxs rəsmi Bakı ilə
hesablaşmalı, ölkə qanunvericiliyinin tələblərinə riayət etməlidir. Bu prinsip
və qaydalara rəğmən, Azərbaycan böyük humanistlik nümayiş etdirib. Ermənistanla
sülh müqaviləsi imzalanana, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası tam başa
çatana qədər Gorus-Qafan yolunun Azərbaycandan keçən hissəsi ilə Ermənistan və
İran vətəndaşlarının gediş-gəlişini sadələşdirib. Lakin bu humanizmi düzgün
başa düşməyən İran və Ermənistan tərəfi bəzi sui-istifadə hallarına yol verib.
İrandan və Ermənistandan Azərbaycanın Xankəndi yaşayış məntəqəsindəki
separatçılara naməlum yüklərin daşınması həyata keçirilib. İrana məxsus yük
avtomobillərinin rusiyalı sülhməramlıların postundan keçməklə Xankəndinə
giriş-çıxışı intensivləşib.
Səfirə sərt formada etiraz
Rəsmi Bakı əvvəlcə diplomatik kanallar vasitəsilə
Tehrana öz narazılığını üstüörtülü formada çatdırıb. Cənub qonşumuzun
laqeydliyini görən Azərbaycan tərəfi İranın ölkəmizdəki səfirini Xarici İşlər
Nazirliyinə də dəvət edib. Ona rəsmi Bakının etiraz notası təqdim olunub.
Sentyabrın 13-də və 16-da isə Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident
Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev
İranın fövqəladə və səlahiyyətli səfiriSeyid Abbas Musəviilə
görüşüb. Görüş zamanı ikitərəfli münasibətlərin cari vəziyyəti və gələcəyi, həmçinin
maraq kəsb edən digər məsələlər müzakirə olunub. Təbii ki, Azərbaycanın
narazılığı hər iki halda növbəti dəfə səfirə çatdırılıb. Paralel olaraq hərbçilərimiz
Gorus-Qafan yolunun Azərbaycandan keçən hissəsini ciddi nəzarətə götürüb, İran
yük avtomobillərinin buradan keçidi məhdudlaşdırılıb.
Xəyanətkar şakər
Belə hadisələr fonunda xarici dairələrin təsiri
altında olan bəzi şəxslər Azərbaycanın cənub regionunda – İranla sərhəd ərazilərdə
yaşayan talışların guya hüquqlarının pozulması barədə beynəlxalq ictimai rəydə
yanlış təsəvvür formalaşdırmağa başlayıblar. Ümumilikdə cənub regionunda əhalinin
sayı 1 milyonu keçmədiyi halda, iddia olunub ki, guya Azərbaycanın Lerik, Lənkəran,
Masallı, Yardımlı və Astara yaşayış məntəqələrində 1 milyon 500 minə yaxın
talış var, onların yazmaq və oxumaq, öz dillərində danışmaq hüquqları pozulur.
Son bir neçə ayda baş verən hadisələrin xronologiyasına nəzər salsaq,
talışlarla bağlı süni narahatlığın haradan və nədən qaynaqlandığı hər kəsə gün
kimi aydın olur. Maraqlıdır, belə bir vəziyyətdə Azərbaycan qonşu İranla
münasibətləri hansı formada qurmalı, cənub qonşumuzla necə rəftar etməlidir?
Ümumiyyətlə, İran nədən narahatdır və nə istəyir?
Rusiyalı sülhməramlıların əsas missiyası
Mövzu ilə bağlı fikirlərini "Kaspi” qəzetinə bölüşənsabiq xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov deyib ki, Azərbaycan ilk növbədə
sərhəd məsələsini həll etməli, xüsusən də Laçın dəhlizi vasitəsilə giriş-çıxışa
nəzarəti tam ələ almalıdır. Onun sözlərinə görə, bu məsələ beynəlxalq hüquq çərçivəsində
həllini tapmalıdır: "Bundan irəli gələrək müvafiq icra qurumları öz vəzifələrini
yerinə yetirməlidir. Rusiyalı sülhməramlıların Qarabağa gəlməsinin məqsədi və əsas
vəzifəsi ondan ibarətdir ki, onlar təhlükəsizliyi təmin etsinlər. Amma sərhədin
müəyyənləşməsi, bundan irəli gələn vəzifələrin icrası beynəlxalq hüquqa əsasən
Azərbaycanın müvafiq qurumu tərəfindən həyata keçirilməlidir. Hadisələrə bu
aspektdən yanaşsaq, reallıq ortadadır. Bu gün İran, sabah isə başqa bir xarici
ölkə vətəndaşının avtomobili Qarabağa daxil ola bilər. Bunun üçün məsələni beynəlxalq
hüquqa uyğun olaraq, köklü şəkildə həll etməliyik”.
Milli birlik və həmrəylik
Azərbaycanda yaşayan talışlarla bağlı son günlər
internet resurslarda yayılan separatçı fikirlərə gəlincə, T.Zülfüqarov bildirib
ki, 44 günlük Vətən Müharibəsində əldə etdiyimiz Qələbənin əsas faktorlarından
biri Azərbaycandakı milli birlik olub. Milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq
Azərbaycan vətəndaşı olan bütün insanlar Vətənin müdafiəsinə qalxdı. Hər kəs
özünə borc bildi ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda gedən bu savaşa
qatılsın. Onlar arasından 3 minə yaxın vətəndaşımız şəhid oldu. Bu fakt siyasi
baxımdan olduqca əhəmiyyətlidir. Bu kimi reallıqlar fonunda biz onu da görürük
ki, bəziləri xaricdən Azərbaycanda separatçılığa, bölücülüyə hesablanmış fikirləri
ictimailəşdirirlər. Azərbaycan daxilindən bu kimi zərərli fikirlərə dəstək verən
"vətənpərvər” və "millətçilərin” başlıca hədəfi ölkəmizin, xalqımızın milli
birliyini pozmaqdır”.
Separatizmə qarşı ciddi mübarizə aparmalı
Sabiq nazir söyləyib ki, indiyə qədər də Azərbaycana
xaricdən belə həmlələr olub və bundan sonra da olacaq: "Biz bunlara daim
hazırıq. Konkret olaraq hər hansı xarici ölkənin məhz bu istiqamətdə fəaliyyətini
Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanları ifşa edə, qarşısını ala bilər. Konkret
olaraq talış qardaş-bacılarımızın hüquqları ilə bağlı son dövrlər bəzi dairələr
tərəfindən ictimailəşdirilən qeyri-obyektiv fikirlərə gəlincə, bunu Azərbaycanda
yaşayan digər millətlərə qarşı da edə bilərlər. Bu kimi hallara cavab olaraq
biz milli birliyimizi, həmrəyliyimizi daim qorumalı, daha da möhkəmləndirməliyik.
Separatçı çağırışlara, təxribatlara qarşı qanunun imkan verdiyi həddə mübarizə
aparmalı, sərt formada mövqeyimizi nümayiş etdirməliyik”.
Rufik İSMAYILOV
