“Xalq artistlərinin qucağında böyümüşəm” - Debüt
Teatr
böyük bir məbəddir. Burada çalışmaq hər nə qədər əyləncəli və asan görünsə də, işə
gələndə heç də elə deyil. Bu gün teatra üz tutan gənclər isə onun
çətinliklərini duyar-duymaz, daha asan yolla tanınmağa və filmlərə, seriallara
çəkilməyə can atırlar.
Bu günkü
"Debüt” rubrikamızın qonağı Mirsənan Kazımlı isə teatrda böyüyüb. Özünü dərk
edəndən səhnənin onun üçün əvəzedilməz bir yer olduğunu deyir.
Uşaq
yaşlarından Gənc Tamaşaçılar və Akademik Milli Dram teatrlarında çalışıb.
Hazırda Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində "Teatr və
kino aktyorluğu” ixtisası üzrə təhsil alır. Əməkdar artist Nicat Kazımovun
oğludur.
O,
teatrda Cənnət Səlimovanın quruluşunda "Məkkəyə gedən yol” tamaşasında Əhməd,
"Şeyx Sənan”da çocuk, Natalya Başevanın quruluşunda hazırlanan "Şelkunçik”də üç
obraz, Bəhram Osmanovun "Gəncə qapıları”nda Səlim, Nicat Kazımovun "Xeyir və
şər” tamaşasında vəzir, Fikrət Məlikovun "Dəli yığıncağı”nda Fazil Məhəmməd ibn
Yaqub Küleyni və bir çox başqa rolları canlandırıb.
- Aktyor ailəsində doğulmaq və uşaqlıqdan
teatrda olmaq necə bir hissdir?
- Çox
gözəl. Atam həm aktyor, həm də rejissor, xalam Sevinc Mehrəliyeva və onun həyat
yoldaşı Vüsal Mehrəliyev aktyordurlar. Məndən əvvəl ailəmizdə artıq 3 nəfər aktyor
var idi. Uşaq yaşlarımdan, hətta 40-ım çıxmamışdan teatrda böyümüşəm. Atam məni
işi ilə əlaqədar olaraq Akademik Milli Dram Teatrına aparırdı. 9 yaşımdan Gənc Tamaşaçılar
Teatrında işləmişəm. Mən uşaq olanda valideynlərim çalışırdılar. Elə günlər
olub ki, atamın məni qoymağa yeri olmayıb, özü ilə teatra aparıb. Tamaşanın
məşqinə başlayanda, kənarda olan aktrisalar məni oynadırdılar. İndiki xalq
artistlərinin qucağında böyümüşəm, onlar məni böyüdüblər desəm, yəqin ki,
yanılmaram.
- İlk rolunuzu xatırlayırsınız?
- İlk
rolum Cənnət Səlimovanın rejissorluğu altında "Məkkəyə gedən yol” tamaşasında əsas
qəhrəman olub. Daha sonra "Şelkunçik”, "Şeyx Sənan” və "Müsyö Jordan Dərviş
Məstəli şah” kimi tamaşalarda obrazlar canlandırmışam. 4 il Akademik Milli Dram
Teatrında çalışmışam. Gənc Tamaşaçılar Teatrı ilə paralel iki il "Azdrama”da işlədim
və daha sonra oradan da ayrıldım.
- Səbəb nə idi?
- O zaman
sənədlərimi Türkiyə üçün hazırlayırdım. Daha çox zamana ehtiyacım var idi.
- Atanıza aktyor olmaq istəyinizi dedikdə, necə
qarşıladı? Adətən sənət adamları övladlarının onların sənəti ilə məşğul
olmasını istəmirlər.
- Çox
pis qarşıladı. Onun bu günə qədər çəkdiyi əziyyətlərin şahidi olmuşam və bütün
bunların müqabilində mənim də aktyor olmaq istəyimi eşidəndə, qəti şəkildə
etiraz etdi. Dedi ki, istəmirəm mənim çəkdiyim bu əziyyətləri sən də çəkəsən. Bu
sənəti seçəndə bilirdim ki, gələcəkdə məni həmin məşəqqətli günlər gözləyir.
- Bəs könlünü, razılığını necə aldınız?
- İki
il atamla mübarizə apardım. O deyirdi ki, sənə icazə verməyəcəm aktyor olasan. Mən
isə inad edirdim. İki il mübarizədən sonra atam mənə dedi ki, aktyor olmağına
bir şərtlə razılıq verərəm. Türkiyədə təhsil alsan və orda qalıb işləsən.
- Bəs niyə Azərbaycanda təhsil aldınız?
- Türkiyəyə
imtahan verdikdə, paralel olaraq Azərbaycanda da verdim. Burda artıq qəbul olmuşdum.
3 gün idi ki, dərsə gedirdim. Türkiyəyə getdim, sənədlərimi verdim və oradan 5 universitetdən
təklif aldım. Ancaq onlardan imtina etdim.
- İncəsənət ailəsində doğulan uşaqlar
rejissorluğa daha çox can atırlar və iştirakçısı olduğu səhnədə idarəçiliyin
onlarda olmasını istəyirlər. Belə olan halda, siz nə üçün rejissor deyil, məhz
aktyor olmaq istədiniz?
- Heç
zaman düşünməmişəm ki, gələcəkdə tamaşa hazırlayaram və yaxud da kimisə idarə
edərəm. Uşaq vaxtı tamaşalara gəlib baxırdım, həvəslənirdim, oynayırdım.
Aktyorluğa həvəs məndə məhz uşaq yaşlarımdan yarandı. Əgər mən rejissor olmaq
istəsəydim, Türkiyədə qazandığım 5 universitetin birində oxuyardım. Türkiyənin
ən yaxşı və prestijli universitetlərindən ikisinə – İstanbul və İzmir universitetlərinin
rejissorluq ixtisasına qəbul olmuşdum və mənim orada işləmə imkanlarım da
olacaqdı.
Onu
da əlavə edim ki, rejissor idarəedici deyil. Rejissor aktyora nizam verir, ona
necə oynayacağını göstərir. Obrazın içini isə aktyor özü doldurmalıdır. Aktyor
özü bir müəllif olmalıdır.
- Aktyorluq sənətində sizi nə cəzb etdi – alqışlar,
sevgi, məşhurluq?..
- Sən
aylarla əziyyət çəkirsən, saatyarım səhnəyə çıxırsan və sonda gələn alqış nəyə desən
dəyər. Mən bu sənəti pərəstişkarlara və tanınmağa, məşhurluğa görə seçmədim. Bu
sənətə "qurdumu öldürmək” üçün gəldim. Həyatda deyə və edə bilmədiklərimi etmək
üçün aktyorluq sənətini seçdim.
- "Deyə və edə bilmədiklərim” deyəndə, nəyi
nəzərdə tutursunuz?
- Misal
üçün, bir qız olur və ona sevgini etiraf edə bilmirsən, yaxud da onunla bir yerdə
ola bilmirsən. Ancaq səhnədə hansısa bir tamaşada sən artıq qarşı tərəfi onun simasında
görürsən. Əslində, mənə görə aktyor sənəti bir xəstəlikdir. Sən bu sənətə xəstəliyə
tutulub gəlirsən. Normal düşüncəli bir insan gəlib aktyor olmaz. Çünki normal düşüncəli
insan anlayır ki, onu qarşıda hansı çətinliklər gözləyir.
- Siz bu çətinlikləri ailədə görərək
gəlmisiniz. Ancaq bu sənəti yenicə seçən digər gənclər efirdən, şou
proqramlarından aktyorların həyatına baxır və hesab edirlər ki, onlar cah-cəlal
içində yaşayırlar.
- Teatra
gedən yolda İncəsənət Universitetini oxumaq mütləqdir. O, artıq universitetdən başa
düşməlidir ki, qarşıda hansı problemlər var. Bəziləri universitetə böyük həvəslə
gəlib, birinci kursdan anlayır ki, bu sənət onluq deyil.
- Siz İncəsənət Universitetinə daxil olanda artıq
aktyor kimi çalışırdınız. Universitet sizə nə öyrətdi?
- Universitet
mənə çox şey öyrətdi. Bəli, universitetə daxil olana kimi teatrda çalışırdım, amma
kor-koranə şəkildə işləyirdim. Universitetə girəndə bilirdim ki, səhnə ilə necə
davranmaq lazımdır. Ancaq bunun xırdalıqlarını, aktyor texnikasını bilmirdim. Bunları
mənə universitet öyrətdi.
- Aktyorluq sənətinin sirlərini atanızdan öyrənirsiniz,
yoxsa müəllimlərinizdən?
- Hər
ikisindən. Atam tamaşa hazırlayanda mən orada obraz canlandırıramsa, orda öyrənirəm.
Ancaq atamla ayrıca oturub söhbət etmirəm, məni xüsusi hazırlaşdırmır. Atamla evdə
də məşq etmirik. O şəraiti mən yaratmıram. Özüm çalışaraq, praktikada hər şeyi
öyrənirəm. Universitet də mənə çox şey qazandırıb. Mən orada qrup halında işləməyi
öyrəndim.
- Səsiniz eyni ilə atanızın səsinə oxşayır. Hətta
sizinlə telefonda danışanda zənn etdim ki, Nicat müəllimlə danışırıq.
- Əslində,
səsimizi çox oxşadırlar. Bir-iki dəfə tanıdığım adamlara zarafat edərək, atamın
telefonunu mən götürüb cavab vermişəm, fərqinə belə varmayıblar (gülürük).
- Nicat Kazımovun oğlu olmağınız hansısa bir
işdə köməyinizə çatıbmı?
- Çalışıram
ki, heç bir işimdə atamın adı hallanmasın. İstəmirəm kənardan desinlər ki, atasının
hesabına qabağa gedir. İstəyirəm ki, öz gücümü toplayım, sözümü deyim, əgər inkişaf
edəcəyəmsə, öz hesabıma edim. Aktyorluq sənətinə gələndə ən böyük məqsədlərimdən
biri o idi ki, deməsinlər o, Nicat Kazımovun oğludur. Əksinə, desinlər ki, o, Mirsənan
Kazımovun atasıdır. Birinci növbədə atama özümü sübut etmək istəyirəm, daha sonra
insanlara.
- Gənclər aktyorluğa teatrdan deyil, serialdan
gəlməyə can atırlar. Deyirlər ki, teatr pullu sənət deyil, burda əziyyət çəkməyə
dəyməz.
- Əslidə
bu, bədbəxtçilikdir. Universitetdə oxuyan tələbələrin 80 faizi məşhur olmaq məqsədi
ilə gəlirlər ki, seriala çəkilsinlər, simaları tanınsın. Teatr onları bir o qədər
də maraqlandırmır. Serial elədir ki, bir-iki il çəkilir, sonra dayanır. Serial
bitdi və sən heç kimə lazım deyilsən. Ancaq teatrda daim yeni tamaşalarda oynayırsan,
dayanmadan inkişaf edirsən. Seriala, filmə çəkilirsənsə, ordan topladığın təcrübəni
filmdə xərcləyirsən. Serialda üstünlüklər tapıb, onu teatra gətirə bilən bir
insan görməmişəm.
- Atanızdan da yaxşı aktyor olacağınızı
hesab edirsinizmi?
- Niyə
də yox...
- İddialısınız?
- İddiam
olmasa, bu sənətdə heç vaxt qabağa gedə bilmərəm. İddialı olmalısan ki, öz üzərində
işləyəsən. Əgər daxilində bu hikkə yoxdursa, heç bir inkişaf olmaz.
- Nicat Kazımov sizdə öz gəncliyini görübmü?
- Bəlkə
də görüb, ancaq görsə də deməz. Çox adam deyir ki, sənin indiki görünüşün Nicatın
gəncliyinə oxşayır.
Xəyalə
Rəis