Ukrayna-Rusiya gərginliyi yenidən gücləndi
Ukrayna ilə bağlı nüfuzlu beyin mərkəzlərinin
proqnozları özünü doğrultdu. Həmin proqnozlarda xüsusi vurğulanırdı ki, 2017-ci
il Ukrayna üçün yaxşı heç nə vəd etmir və yeni ABŞ administrasiyası üçün Kiyev
prioritet olmayacaq. Elə yeni administrasiya, konkret olaraq Donald Tramp da
bunu deyirdi. Beləliklə, Ukraynada hərbi əməliyyatlar bütün gücü ilə start
götürüb.
Yayılan məlumatlara görə, Donetsk separatçılarının
qüvvələri Rusiya ordusu ilə birlikdə Avdeyevka qəsəbəsini intensiv atəşə tutur.
Dünən səhər saatlarında qəsəbəyə 4 "Qrad” qurğusundan 160 raket buraxılıb,
ciddi dağıntılar var. Ukrayna tərəfi bildirir ki, Rusiya atəşin
dayandırılmasına dair müraciətlərə reaksiya vermir və hazırda da
artilleriya-raket zərbələri davam edir. Ukrayna ordusunun antiterror
əməliyyatları üzrə qərargahının bildirdiyinə görə, separatçılar Avdeyevka
rayonunda dəfələrlə həmlə ediblər, lakin Ukrayna hərbçiləri onları geri oturda
bilib. Donbas separatçıları Ukrayna ordusunun itkiləri barədə məlumat yayıb.
Məlumatda son iki günlük savaş ərzində 80 ukraynalı əsgərin öldüyü, 70 əsgərin
isə yaralandığı iddia edilir. Donbas separatçılarının operativ komanda
mərkəzinin rəhbəri Eduard Basurin bu rəqəmlərin Ukrayna Baş Qərargah rəisi
Viktor Mujenkonun hesabatında əksini tapdığını bildirib. Basurin iddia edib ki,
onların "kəşfiyyatı” bu məlumatı əldə edib. "Bizdə olan təsdiqlənmiş məlumata
görə, Selidovo şəhər morqunda 29, Krasnoarmeysk şəhər morqunda 41 meyit, Çasov
Yare hərbi hospitalında 60 yaralı, "Novıy trud” hospitalında 8 meyit və 14
yaralı var”, - Basurin deyib.
Qeyd edək ki, Ukrayna ötən gün rəsmi olaraq qarşı
tərəfin itkilərini açıqlayıb. Ukrayna ordusunun məlumatına görə, savaşda
100-dən çox separatçı öldürülüb ki, bunlardan 60-a qədəri rus əsgəridir.
Onların meyitləri Donetskin Kalinin rayon morqundadır.
"Ukrayna hərbçiləri Avdeyevka rayonu istiqamətində
rusiyayönlü separatçıların hücumunu dəf edib”. Bu sözləri öz Feysbuk
səhifəsində Donetsk Hərbi-mülki Administrasiyasının rəhbəri Pavel Jebrivski
paylaşıb. "Əvvəlcə onlar özləri atəşkəs istədilər, amma 10 dəqiqə sonra hücuma
keçdilər. Bu barədə mənə 72-ci briqadanın komandiri məlumat verdi.
Hərbçilərimiz hücumun qarşısını aldılar. Bir neçə döyüşçü öldürülüb, onlar
arasında "Konsul” ləqəbi ilə məşhur olan terrorçu da var”, – deyə o bildirib.
"Donbasda vəziyyətin gərginləşməsi ondan xəbər
verir ki, Ukrayna hakimiyyətinin Minsk razılaşmasına əməl etmək niyyəti yoxdur”.
Bu sözləri isə Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib. Onun
sözlərinə görə, rəsmi Kiyev düşünülmüş şəkildə bu razılaşmanın reallaşmasına
qarşı çıxış edir. O, əlavə edib ki, Moskva razılaşmanın təminatçı tərəflərindən
biri kimi çıxış edir və bu səbəbdən də Ukraynaya qarşı təzyiqləri gücləndirməyə
çağırıb.
Yeri gəlmişkən, işğal altında olan şərq
vilayətlərində başlanan döyüşlər Ukrayna prezidenti Petro Poroşenkonu
Almaniyaya səfərini yarımçıq qoyaraq ölkəsinə qayıtmağa məcbur edib. P.Poroşenkonun
mətbuat katibi Avdeyevka ətrafında durumun ağır olduğunu, humanitar fəlakət
həddinə çatdığını deyib. Almaniya kansleri Angela Merkellə görüşündə P.Poroşenko
deyib ki, Minsk razılaşmasına əməl olunmasa, Qərb Rusiyaya sanksiyalarını
artırmalıdır. Merkellə Poroşenkonun görüşündə əsas məsələ həm də Ukraynaının
Donbası öz ərazisi hesab edəcəyi ilə bağlı olub. P.Poroşenko Ukrayna
münaqişəsini Almaniyanın xarici işlər naziri Siqmar Qabriellə də müzakirə edib.
Beləliklə, Avdeyevkada baş verən qarşıdurma son
aylar ərzində baş verən ən ciddi gərginlikdir. Bəs görəsən, bu nə ilə bağlıdır?
Ukrayna nəşrləri yazır ki, bu, ola bilsin, Birləşmiş Ştatlarda Trampın
hakimiyyətə gəlməsi ilə bağlıdır. Lakin başqa səbəb də ola bilər. Mümkündür ki,
bununla separatçılar Poroşenkonun Berlinə səfərinə mane olmaq istəyiblər.
İstənilən halda, bu insident separatçılar tərəfindən törədilən təxribat kimi
qiymətləndirilib. Rusiya isə vəziyyəti gərginləşdirməkdə Ukrayna tərəfini
ittiham etmək və onu Minsk razılaşmasını pozmaqda günahlandırmaq istəyir.
Bu arada, Rusiya tərəfi rəsmi Kiyevi "rels
müharibəsi” aparmaq cəhdində günahlandırıb. Qeyd edilib ki, separatçılar
istiqamətinə gedən dəmir yolu xətti sökülüb. Bunun kim tərəfindən edildiyi
bəlli deyil. Hazırda polis bununla bağlı araşdırma aparır. Rəsmi Kiyevin bu
addımı atanlara qarşı sərt tədbirlər görəcəyi barədə bəyanatına isə dərhal
cavab gəlib. Separatçılara qarşı mühasirə siyasətinin tərəfdarı olan qüvvələr
sosial şəbəkələrdə bildiriblər ki, əgər onlara qarşı sərt addımlar görülsə, Ukrayna
hakimiyyətinə qarşı partizan müharibəsi aparacaqlar. Onu da qeyd edək ki, hərbi
əməliyyatlara baxmayaraq, separatçıların idarə etdiyi Donbasla Ukrayna arasında
ticarət davam edir, lakin öz qaydaları ilə. Belə ki, Ukrayna tərəfi bu
regiondan kömür nəqlinə qadağa qoymayıb. Hələ dekabr ayında Ukrayna hökumətinin
nümayəndələri bəyan etmişdilər ki, Luqansk və Donetskdən kömür daxil olmasa,
Ukraynanı enerji böhranı gözləyə bilər. Rəsmi məlumatlara görə, Ukraynanın
istilik stansiyalarının normal işləməsi üçün nəzarətsiz ərazilərdən ildə 9
mln.ton kömür almaq gərəkdir. Məmurlar qeyd edirlər ki, kömür nəql edən və
çatdıran müəssisələr Ukraynada qeydiyyatdan keçib. Bu günlərdə Ukraynanın
müvəqqəti işğal olunan ərazilərlə bağlı naziri Vadim Çernış bildirib ki, Donbasda
Ukrayna "qeydiyyatlı” bir neçə şirkət var. Ukrayna Təhlükəsizlik Şurası da dəmir
yollarının mühasirəsini qanunsuz sayıb. Qeyd edilib ki, mühasirəni təşkil edən
qüvvələr öz hərəkətləri ilə nəinki qanuna, həm də dövlətin maraqlarına zərbə
vururlar. Lakin mühasirəni dəstəkləyənlər onlarla razı deyillər. Onlar Ukrayna
hökumətini separatçıları müdafiə etməkdə günahlandırırlar. Məsələn, Ukrayna Ali
Radasının deputatı, könüllülərin batalyonunun keçmiş rəhbəri Semyon Semeçenko
Ukrayna KİV-lərinə bildirib ki, "Rusiya bizim əraziləri işğal edib, müharibə
gedir. İnsanlara kömək etmək istəyirsinizsə, bu əraziləri azad edin. Bizin
məqsədimiz - müharibəni başa çatdırmaqdır. Bizim əsirləri azad etmək də başlıca
məsələdir”.
Yeri gəlmişkən, belə bir mürəkkəb vəziyyətdə sabiq
baş nazir Yuliya Timoşenko Birləşmiş Ştatlara səfər edib. Onun Vaşinqtonda
növbədənkənar seçkilər keçirilməsi barədə müzakirələr apardığı iddia edilir.
Lakin ukraynalı ekspertlər hesab edirlər ki, ABŞ hazırda Ukrayna məsələsini
prioritetlikdən çıxarıb. Rəsmi Vaşinqton hələ ki daxili məsələlərin həllinə
çalışır. Sadəcə, Timoşenko bu səfəri qabartmaqla ölkə daxilində öz piarını
qurmağa çalışır. Ukraynada sosial şəbəkələrdə belə bir xəbər yayılıb ki, ABŞ
Poroşenkonun yerində Timoşenkonu görür. Eləcə də, qeyd olunur ki, əvvəlki ABŞ
administrasiyası da Ukrayna hökuməti ilə ünsiyyətdən qaçmağa üstünlük verirdi.
Ən əsası isə, Poroşenko hökumətindən narazılığını açıq ifadə edirdi. Ötən ilin
sonunda BVF Ukraynaya vəd etdiyi 4 mlrd. kreditin cəmi 1 mlrd. dollarını verdi.
AŞPA isə Ukraynadaxili problemlərin ciddi olduğunu, korrupsiya ilə mübarizə və
islahatların ləngidildiyini vurğulayıb.
Azər NURİYEV