Tələbələrimin əksəriyyətinin qız olması məni kədərləndirir
– Qarabağlı
bəzən ailələr qız övladlarının sənətdə olmasını, səhnəyə çıxmasını elə də
asanlıqla qəbul etmirlər. Sizin ailədə necə oldu?
– Bizim ailə də mənim
sənətdə olmağımı qəbul etmirdi. Amma mən yenə də Pionerlər evinə gedir, musiqi
tədbirlərində iştirak edirdim. Orta məktəbi bitirdiyim zaman Asəf Zeynallı
adına musiqi məktəbinə daxil olmaq istəyirdim. Valideynlərim buna razı
deyildilər. Ona görə də mən Energetika Texnikumuna qəbul oldum. Təhsil aldığım
müddətdə keçirilən özfəaliyyət dərnəklərinə gedir, keçirilən tədbirlərdə
iştirak edirdim. 1989-cu ildə texnikumlararası keçirilən musiqi müsabiqəsində
birinci yer tutdum. O zaman Lidiya Rəsulova Təhsil Nazirliyində işləyirdi. O,
məni Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbinə istiqamətləndirdi və bu da həyatımda
mühüm rol oynadı. Musiqi məktəbində Nəriman Əliyevin sinfində təhsil aldım.
İstedad elə bir şeydir ki, mütləq özünü büruzə verir. O vaxt sənədlərimi Asəf
Zeynallı adına musiqi kollecinə hazırlayanda qardaşım fikrimi yayındırmaq, məni
qəbul imtahanlarından uzaqlaşdırmaq üçün Ukraynaya apardı, dedi ki, sən
oxumayacaqsan. Ukraynadan qayıdanda dedilər ki, qəbul imtahanları hələ də davam
edir. Ona görə sənədlərimi hazırlayıb imtahana getdim. Sonra ailəm qəbul
olunduğumu bildi və bununla razılaşdılar. Bu gün valideynlər özləri
övladlarının əlindən tutub musiqi məktəblərinə aparırlar. Onların səsi olmasa
belə, bu sənətdə, məşhur olmaqlarını, maddi gəlir əldə etməklərini istəyirlər.
Təəssüflər olsun ki, illər öncə belə deyildi. Həyatımda atdığım hər addım çətin
olub. Ümumiyyətlə, hər şeyin çətini gözəl olur. Alın yazısına inanıram,
taleyimdə xanəndə olmaq varmış.
– Hər bir xanım sənətçinin ən böyük arzusu
səhnədə "Leyli”rolunu ifa etməkdir. Gənc yaşlarından "Leyli” ni oynamısınız.
Leylilik sizə nə öyrətdi?
– Asəf Zeynallı adına
musiqi məktəbini bitirdikdən sonra təyinatla Opera və Balet teatrına gəlmişəm.
O zaman iyirmi bir yaşım var idi. Gəncliyin özü bir iddiadır. Gənc insan dərin
düşünə bilmir. İnsan püxtələşdikcə, müdrikləşdikcə, o hissləri, duyğuları
yetişdikcə məsuliyyətini dərk edir. Mən deyirdim ki, Leyli obrazının öhdəsindən
gələcəyəm. Hiss edəndən, dərk edəndən sonra o rolun çətinliyini anladım. İndi
danışıram, tüklərim biz-biz olur. Uzun illər bu rolu ifa etmişəm, ancaq sanki o
tamaşanın ağırlığını dərk etməyərək ifa etmişəm. Bu hisslər məndə zamanla,
yavaş-yavaş yaranıb. Ona görə də deyirəm ki, xanəndənin şaqraq, geniş
diapazonlu səsi ola bilər, ancaq rolun ağırlığını hiss etmək illərin işidir. "Leyli
və Məcnun”da ilk ifa etdiyim tamaşanın kasetini heç bilmirəm hara gizlətmişəm.
İllərdir ona baxa bilmirəm, çünki, o rolumu qəbul etmirəm. O zaman tamaşaçılar
mənim ifamda "Leyli”ni qəbul etdilər. Tamaşanın uğurunu televiziya da
işıqlandırdı, mətbuat da yazdı. Sənətkar sənətin dərinliyini zamanla dərk edir.
Üzeyir Hacıbəylinin "Leyli və Məcnun”unu hər dinlədikdə elə bilirsən yeni nəsə
var. Musiqi hər dövr üçün müasirdir. Ona görə də o, mənim üçün əvəzedilməzdir.
Leyli obrazı mənə sənətə könül verməyi, səhnədə necə hərəkət etmək lazım
olduğunu, tamaşaçıları, musiqinin dərinliyini, sevməyi, Leyli sevgisini
yaşamağı, o sevginin əzabını anlamağı öyrətdi. Mən "Leyli”dən çox şeylər
öyrəndim. – Deyirsiniz ki, yeddi ay Leyli obrazını oynamaq üçün məşq etdim. Baş
rejissorumuz məni o qədər ağladıb ki...
– Əvvəlcə düşünürdüm
ki, Leylinin ifası da, məşqləri də asan olacaq. Ancaq belə olmadı. Mənimlə hər
gün yeddi saat məşq edirdilər. Gah deyirdim oram, gah deyirdim buram ağrıyır,
yorulurdum, bezirdim. İlk zamanlar çox əziyyət çəkirdim. Səsim var idi, ancaq
öz-özlüyümdə bəzi mizanları qəbul etmirdim. Deyirdim, bunlar nə istəyir məndən,
niyə məni bu qədər yorurlar. Əslində ,istəyim var idi, rolu ifa etmək
istəyirdim, amma həm də bezirdim. Çətini yoluna düşənə qədərdir. Ondan sonra
sənəti bütün çətinliklərinə rəğmən sevirsən. – Ötən il "Leyli və Məcnun”tamaşasının 110 illiyi qeyd olundu. 110
ilin neçəsi sizin payınıza düşür?
– İfa etdiyim tamaşaların sayını bilmirəm. Ancaq 110 ilin 22 ili
mə-nim payıma düşür. Xarici ölkələrdən gələn rəsmi nümayəndələr dəfələrlə mənim
iştirak etdiyim "Leyli və Məcnun” tamaşasına gəlib baxıblar. Bu tamaşanı Fransada
YUNESKO-nun səhnəsində, Türkiyə, Özbəkistan, Qətərdə oynamışıq. Tamaşanın
musiqisi o qədər gözəl, o qədər zəngindir ki, sözlərini anlamadıqları halda
sevə-sevə dinləyirlər. Qətərin Mədəniyyət naziri ölkəmizdə səfərdə olanda bizim
tamaşanı o qədər çox bəyənmişdi ki, bu tamaşanı Qətər tamaşaçılarına təqdim
etmək üçün bizi Qətərə dəvət etmişdi. – Ötən il Opera və Balet Teatrının səhnəsindən uzaqlaşdınız. O səhnə
üçün darıxmırsınız?
– Hər zaman deyirdim
ki, müəyyən yaşıma gələndən sonra o səhnədən səhnəsindən gedəcəyəm. Gördüyüm
şeylərdən dərs alan, nəticə çıxaran insanam. Zamanında, mənim dövrümdə Leylini
elə insanlar oynayırdı ki, mən o rolu onun yaşına, başına yaraşdırmırdım. Elə
şeylər var ki, mən onları nə özümdə, nə də başqasında qəbul etmirəm. Gün
gələcək, deyəcəyəm ki, artıq xanəndə kimi səhnəyə çıxmayacağam. Bir şeyi tutub,
onun aşiqi olub, onun üçün ölən bir insan deyiləm. – Ötən il verdiyiniz solo konsertinizdə tamaşaçıların qarşısına
fərqli bir ampluada çıxdınız. Bu dəyişikliyin səbəbi nə idi?
– Özümü sənətdə başqa-başqa məqamlarda sınamaq istəyirəm. Bir
şeydən tez bezən insanam. Bir fonoqram yazdırıram, üç dəfə oxuyuram, dördüncü
dəfədə mən o mahnıdan sıxılıram, başqa bir mahnı oxumaq istəyirəm. Ətrafımdakı
musiqiçilər deyirlər ki, bunu sən oxumusan, sən də tamaşaçılara tanıtmalısan.
Deyirəm, bir şeyi çox oxuyanda içim qəbul etmir. 2000-ci ildən etibarən ilk
dəfə olaraq Qara Qarayev adına kamera orkestri ilə konsertlər vermişik. Onlarla
bərabər bizim silsilə konsertlərimiz oldu. Keçmişdə xalq, bəstəkar mahnıları
bəstəkar Ceyhun Allahverdiyev tərəfindən nota alındı. Yaponiyada, Moskvada,
Kiyevdə və bir çox başqa ölkələrdə konsertlərimiz oldu. Ötən il verdiyim
konsertdə klassik bəstəkar mahnılarını və aşıq mahnılarını ifa etmək istədim.
Ona görə də bu janrlara müraciət etdim. İnşallah, davamlı olacaq. Yenə də belə
bir konsert proqramı ilə çıxış etmək istəyirəm. 60-70-ci illərdə çox gözəl
mahnılarımız çox idi. O dövrün müğənniləri o mahnıların sayəsində tanınırdılar.
Təəssüf edirəm ki, o dövrdə yaşamamışam. Bu gün mahnı janrında bəstəkar qıtlığı
yaşanır.– Gənc
muğam ifaçılarından, tələbələrinizdən razısınızmı?
– Məni qane edən tələbələrim də var,
etməyənlər də. Xanəndə yükü çox çətin bir yükdür. Muğamlarımızı, ritmik
muğamlarımızı, kiçik həcmli muğamlarımızı tələbələr bilməlidirlər. Ona tab
gətirən tələbələr də var, tab gətirə bilməyənlər, fiziki cəhətdən enerjisi
çatmayan da. Bu gün hansısa müsabiqədə birinci yerin qalibi olan gənc şöhrət də
qazanır, insanlar tərəfindən də sevilir, ancaq o sənət ağırlığına tab gətirmir,
getdikcə kənara çəkilir. Tələbələrimin əksəriyyətinin qız olması məni
kədərləndirir. Ailə qururlar və sənətdən uzaqlaşırlar. Çox gözəl səsi olan
tələbələrim olub, onlara ümid etmişəm ki, sənət yolunu sona qədər davam
edəcəklər. Ancaq ailə çətinliyindən, ya nədənsə tab gətirə bilməyiblər. Tələbəm
Vüsalə Musayeva Ope-ra səhnəsində Leylini oynayıb. Bir tələbəm var, adını demək
istəmirəm, qoy sürpriz olsun, ona çox ümidim var. – Həyat yoldaşınız sizi səhnədə qısqanır, qadağalar qoyur?
– Cəmiyyət bizi yaxşı
tanıyır və hər kəsə qiymət verməyi bacarır. Özümə qoyduğum qadağalarım var.
Əyləncəli məkanlarda olanda sənət dostlarımın yanında yox, ailəmin yanında
otururam. Qızıma çox vaxt ayırıram, hər zaman onun yanında olmaq istəyirəm.
Qızım Bakı Dövlət Universitetinin üçüncü kurs tələbəsidir. Mən qastrol
səfərlərində olanda qızıma anam və bacım baxıb. Biz dövlətə xidmət edən insanlarıq.
Dövlət xətti ilə səfərlərə göndərilirik. Elə olub ki, qızımı qırx günlüyündə
qoyub xarici ölkəyə qastrola getmişəm. İndi düşünürəm kaş ki, qızımı körpəlikən
anasız qoyub getməzdim. Bəzən qızımı da səfərlərə özümlə aparırdım. Yoldaşımla
musiqi kollecində təhsil alarkən tanış
olmuşuq. O, mənim sənətdə olduğumu əvvəlcədən bilirdi. Başqa ailələrdə olduğu
kimi, bizim ailəmizin də öz prinsipləri var. Çalışırıq ki, o prinsiplərə riayət
edək. – Nəzakət Teymurova bu gün hansı arzularla yaşayır?
– Arzular o qədər böyükdür ki... Sabah nə
olacağını bilmirik. Sənətimlə, özümlə, ailəmlə, sevdiklərimlə bağlı arzularım
çoxdur. Allah sağlam can versin ki, sənət işlərimizin öhdəsindən gələ bilək.
İşləməyəndə elə bilirəm həyat mənim üçün dayanıb. İşləməyi, sənəti sevən bir
insanam. Ona görə də çalışıram elə edim ki, bu sənətdə izim qalsın. Allahdan
çox ömür istəmirəm, sağlam ömür istəyirəm. Söhbətləşdi: İntizar İsmayıl