“Təhsil islahatları bu il də davam etdiriləcək”
Təhsil
Nazirliyində keçirilən tədbirdə 2019-cu ilin yekunlarına nəzər salındı, 2020-ci
ilin hədəfləri açıqlandı
"Təhsil Nazirliyi il ərzində bir neçə dəfə ilin yekunlarını müzakirə edir. Təqvim ili ilə tədris ili üst-üstə düşmədiyindən, təhsil sahəsində baş verən yeniliklərin il ərzində hesabatını bir neçə dəfə təqdim edirik. 2019-cu ilin yekunları, təhsil sahəsində aparılan islahatlarla bağlı da çoxsaylı tədbirlər keçirilib». Təhsil Nazirliyində keçirilən mətbuat konfransında 2019-cu ilin yekunlarına nəzər salındı, 2020-ci ilin hədəflərindən danışıldı.
Təhsil müəssisələrinin vəziyyəti, infrastrukturu, şagirdlərin təhsil alması ilə bağlı məsələlərə toxunan təhsil naziri Ceyhun Bayramov qeyd etdi ki, 2019-cu ildə təhsil sahəsində bir sıra islahatlar həyata keçirilib: "2019-cu ildə Təhsil Nazirliyinin hədəflərinə uyğun olaraq 84 yeni məktəb tikilib və ya əsaslı təmir edilib. Bu istiqamət Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın diqqət mərkəzindədir. 2019-cu ildə onlarla yeni məktəb binası Mehriban Əliyevanın birbaşa qayğısı sayəsində tikilərək istifadəyə verilib və beləliklə, 2019-cu ildə 100-dən çox məktəb binası istifadəyə verilib. Bu il də Dövlət Proqramlarında yeni məktəb binalarının tikintisi və əsaslı təmiri nəzərdə tutulub. 2020-ci ildə görüləcək işlər keçən il görülən işlərə həcmcə bərabər və ya artıq ola bilər». Nazir məktəblərdə yüksək şagird sıxlığı ilə bağlı məsələyə toxunaraq ölkə üzrə 4500-ə yaxın məktəbin olduğunu qeyd etdi: «Ölkədə əhalinin sayı hər il artır və orta hesabla, şagirdlərin sayı da hər il təxminən 50 min nəfər artır. Təbii ki, əhali artımı müxtəlif ərazilərdə eyni templə baş vermir. Əhalinin miqrasiya prosesi də baş verir. Bunun nəticəsidir ki, bir sıra yaşayış məntəqələrində yüksək şagird sıxlığı mövcuddur».
Şagirdlər üçün xüsusi avtobuslar
Tələbə yataqxanalarının mövcudluğu
Nazir qeyd etdi ki, ali məktəblərimiz üçün vacib olan faktorlardan biri əcnəbi tələbələrin cəlb edilməsi məsələsi olduğundan, tələbə yataqxanalarının mövcudluğu əsas şərtlərdən biridir: "Neft və Sənaye Akademiyasının, Lənkəran Dövlət Universitetinin tələbə yataqxanası kompleksləri istifadəyə verilib. O cümlədən, Gəncədə 800 yerlik yataqxana kompleksi növbəti aylarda başa çatacaq. Sumqayıtda məcburi köçkünlər köçürüləndən sonra yaxın vaxtlarda 250 nəfərlik yataqxananın əsaslı təmirinə start veriləcək. O cümlədən, Bakı Dövlət Universitetinin yataqxanasının təmir işləri yekunlaşmaq üzrədir. Təhsil Nazirliyi «Asiya İnkişaf Bankı» ilə tələbə yataqxanalarını daha da inkişaf etdirmək istiqamətində xüsusi layihə hazırlayıb. Məqsəd özəl sektoru cəlb etməklə yataqxanaların tikintisini həyata keçirməkdir”.
C.Bayramov bildirdi ki, diaqnostik qiymətləndirmədən keçən psixoloqların əməyinin stimullaşdırılması üçün təkliflər hazırlanacaq: «Ötən ilin dekabr ayında Azərbaycanda fəaliyyətdə olan 2700-ə yaxın psixoloqun diaqnostik qiymətləndirilməsi keçirilib. Təhsil Nazirliyi tərəfindən Nazirlər Kabinetinə məktəblərdə psixoloji xidmətin təşkili ilə bağlı yeni qaydalar təqdim edilib. Psixoloqların əməkhaqqısı diaqnostik qiymətləndirmədən keçən müəllimlərdən fərqli şəkildə müəyyən edilir. Bu gün psixoloqların və bir sıra digər kateqoriyadan olan təhsil işçilərinin əməkhaqqısı müvafiq tarif cədvəli ilə tənzimlənir. 2019-cu ildə bilavasitə diaqnostik qiymətləndirmə ilə bağlantı olmadan psixoloqların maaşları 2 dəfədən bir qədər az artırılıb”.
Təhsil naziri qeyd etdi ki, diaqnostik qiymətləndirmənin nəticəsi olaraq psixoloji xidmətin təşkili ilə bağlı təhlillər aparılacaq və bu kateqoriyadan olan insanların əməyinin stimullaşdırılması, həmin xidmətin təşkil edilməsi, onların sayının müəyyən edilməsi istiqamətində təkliflər hazırlanacaq: "Bildiyiniz kimi, əməkhaqqı artımı, əlavə ştatların açılması bir sıra qurumlarla razılaşdırma formasında həyata keçirilməlidir. Təhsil Nazirliyi tərəfindən bu istiqamətdə təşəbbüslər irəli sürüləcək”.
Hərtərəfli qiymətləndirmə
Müəllimlərin sertifikasiyası ilə bağlı yeni qaydaların növbəti aylarda təsdiq olunacağını qeyd edən təhsil naziri diqqətə çatdırdı ki, qaydalar təsdiq edildikdən sonra - 2020-ci ildən etibarən müəllimlərin sertifikasiya proseduruna başlamaq mümkün olacaq: "Təbii ki, bir il ərzində sistemdə olan bütün müəllimlərin hamısının sertifikasiyadan keçməsindən söhbət getmir. Proses mərhələli şəkildə həyata keçiriləcək. Əsas məqsəd hərtərəfli qiymətləndirmə aparmaqla hər bir müəllimin fərdi inkişafını təmin etmək, onu stimullaşdırmaqdır. Sertifikatlaşdırma proseduru nəticəsində müəllimlərin karyera inkişafı və bir sıra digər imtiyazların təqdim edilməsi zamanı sertifikasiyanın nəticələri nəzərə alınacaq. Sertifikasiya nəticəsində təqdim olunan göstəricilərə çatmayan müəllimlər üçün əlavə imkanlar yaradılacaq. Onlara həmin səviyyələrə çatmaq üçün təkrar olaraq, ixtisasartırma təlimlərindən keçmək təklif olunacaq”.
Mətbuat konfransında iştirak etdi
Təranə Məhərrəmova
"Təhsil Nazirliyi il ərzində bir neçə dəfə ilin yekunlarını müzakirə edir. Təqvim ili ilə tədris ili üst-üstə düşmədiyindən, təhsil sahəsində baş verən yeniliklərin il ərzində hesabatını bir neçə dəfə təqdim edirik. 2019-cu ilin yekunları, təhsil sahəsində aparılan islahatlarla bağlı da çoxsaylı tədbirlər keçirilib». Təhsil Nazirliyində keçirilən mətbuat konfransında 2019-cu ilin yekunlarına nəzər salındı, 2020-ci ilin hədəflərindən danışıldı.
Yüksək
şagird sıxlığı
Təhsil müəssisələrinin vəziyyəti, infrastrukturu, şagirdlərin təhsil alması ilə bağlı məsələlərə toxunan təhsil naziri Ceyhun Bayramov qeyd etdi ki, 2019-cu ildə təhsil sahəsində bir sıra islahatlar həyata keçirilib: "2019-cu ildə Təhsil Nazirliyinin hədəflərinə uyğun olaraq 84 yeni məktəb tikilib və ya əsaslı təmir edilib. Bu istiqamət Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın diqqət mərkəzindədir. 2019-cu ildə onlarla yeni məktəb binası Mehriban Əliyevanın birbaşa qayğısı sayəsində tikilərək istifadəyə verilib və beləliklə, 2019-cu ildə 100-dən çox məktəb binası istifadəyə verilib. Bu il də Dövlət Proqramlarında yeni məktəb binalarının tikintisi və əsaslı təmiri nəzərdə tutulub. 2020-ci ildə görüləcək işlər keçən il görülən işlərə həcmcə bərabər və ya artıq ola bilər». Nazir məktəblərdə yüksək şagird sıxlığı ilə bağlı məsələyə toxunaraq ölkə üzrə 4500-ə yaxın məktəbin olduğunu qeyd etdi: «Ölkədə əhalinin sayı hər il artır və orta hesabla, şagirdlərin sayı da hər il təxminən 50 min nəfər artır. Təbii ki, əhali artımı müxtəlif ərazilərdə eyni templə baş vermir. Əhalinin miqrasiya prosesi də baş verir. Bunun nəticəsidir ki, bir sıra yaşayış məntəqələrində yüksək şagird sıxlığı mövcuddur».
Şagirdlər üçün xüsusi avtobuslar
Nazir bildirdi ki, Bakının Xəzər rayonunun Binə
qəsəbəsində, Kənd Binəqədidə, Sulutəpə, Xırdalan şəhərində, Abşeron rayonunun
Masazır və Saray qəsəbələrində məktəb inşası üçün əlavə torpaq sahələri
ayrılacaq, yaxud orada yerləşən məktəblərdə əlavə korpusların ayrılması
nəzərdən keçiriləcək. Bu il də bu istiqamətdə bir sıra layihələr həyata
keçiriləcək: "Yeni tədris ilində Binə qəsəbəsində 1600 yerlik məktəb binası
şagirdlərin ixtiyarına veriləcək. Eləcə də, Xırdalanda 3 nömrəli məktəbin 1400
yerlik yeni korpusu yeni tədris ilində hazır olacaq. Sumqayıtdakı 1 nömrəli
məktəbin yenidən qurulması işi isə bu ilin I rübündə yekunlaşacaq”.Nazirin
sözlərinə əsasən, valideynlərlə keçirilən görüşlərdə məktəblər üçün
avtobusların təşkil edilməsi ilə bağlı müzakirələr aparılıb. Məktəblilər üçün avtobusların
təşkilindən ötrü Təhsil Nazirliyinin işçi qrupu Bakı Nəqliyyat Agentliyi ilə bu
istiqamətdə işlər həyata keçirir: "Birgə səylərimiz sayəsində 2020-ci ilin
sentyabrında yeni tədris ilinin başlanmasına qədər Bakı şəhərində şagird sayı sıx
olan ərazilərdəki məktəblər üçün avtobusların təşkil edilməsinə nail
olacağımızı düşünürəm. Bu işin əhatə dairəsi tədricən genişlənəcək. Təbii ki, bu,
birinci mərhələdə bütün məktəbləri əhatə etməyəcək. Ancaq hesab edirik ki, bu,
çox faydalı başlanğıc ola bilər”.
Yeni
formatda dərsliklər
Nazir təmayül siniflərinin sayının artırılacağı
istiqamətində işlər görüləcəyini də qeyd etdi. Belə ki, istedadlı şagirdlərin
aşkar edilməsi istiqamətində bu, uğurlu layihədir: "Şagirdlərin beynəlxalq
səviyyədə uğurları artır. Keçən il beynəlxalq yarışlarda 5 fəndən 4-ü üzrə 40
medal qazanılıb. Şagirdləri bu istiqamətdə motivasiya etmək üçün ali təhsil
müəssisələrinə müsabiqədənkənar qəbul prosesi həyata keçirilir. Keçən il 3
şagird ali təhsil müəssisələrinə bu istiqamətdə qəbul olunub. 2019-cu ildə
ödənişsiz əsaslarla qəbul olunanların sayı 66 faiz artıb: Hər iki tələbədən
birinin dövlət hesabına oxuması göstəricisinə yaxınlaşırıq. Bu il bu
göstəriciyə nail olacağıq”.
Nazir
dərsliklər məsələsinə toxunaraq bildirdi ki, mövcud dərslikləri elektron
formatda çap etməklə, əlavə materiallarla zənginləşdirməklə, video görüntülərin
daxil edilməsi ilə 256 elektron dərsliyi zənginləşdirilib: "Bunun nəticəsi
olaraq 2019-cu ildə dərsliklərə baxış sayı
ümumilikdə 20 milyondan artıq olub. Bu istiqamətdə 2020-ci ildə də
işlərimizi davam etdirəcəyik. Həmçinin yeni formatda bir sıra dərsliklər
hazırlanır. Ən azı bir il ərzində ölkənin 100 məktəbində istifadə edilən, özünü
doğruldan və istifadəsi bütün ölkə ərazisində həyata keçirilən dərsliklərdən
söhbət gedir. Yeni modellə hazırlanan dərsliklər birinci siniflər üçün nəzərdə
tutulur. Bəzi dərsliklər üçün bir, bəzi dərsliklər üçün iki il sınaq müddəti
nəzərdə tutulub. Müəllimlərdən daxil olan rəylər nəzərə alınır və həmin
dərsliklər təkmilləşdirilir. Beynəlxalq təcrübəyə görə təhsilin məzmunu daim
yenilənir və təkmilləşir. 2020-ci ildə təkmilləşdirilmiş standartlar tətbiq
edliləcək”.
Tələbə yataqxanalarının mövcudluğu
Nazir qeyd etdi ki, ali məktəblərimiz üçün vacib olan faktorlardan biri əcnəbi tələbələrin cəlb edilməsi məsələsi olduğundan, tələbə yataqxanalarının mövcudluğu əsas şərtlərdən biridir: "Neft və Sənaye Akademiyasının, Lənkəran Dövlət Universitetinin tələbə yataqxanası kompleksləri istifadəyə verilib. O cümlədən, Gəncədə 800 yerlik yataqxana kompleksi növbəti aylarda başa çatacaq. Sumqayıtda məcburi köçkünlər köçürüləndən sonra yaxın vaxtlarda 250 nəfərlik yataqxananın əsaslı təmirinə start veriləcək. O cümlədən, Bakı Dövlət Universitetinin yataqxanasının təmir işləri yekunlaşmaq üzrədir. Təhsil Nazirliyi «Asiya İnkişaf Bankı» ilə tələbə yataqxanalarını daha da inkişaf etdirmək istiqamətində xüsusi layihə hazırlayıb. Məqsəd özəl sektoru cəlb etməklə yataqxanaların tikintisini həyata keçirməkdir”.
Psixoloji
xidmətin təşkili
C.Bayramov bildirdi ki, diaqnostik qiymətləndirmədən keçən psixoloqların əməyinin stimullaşdırılması üçün təkliflər hazırlanacaq: «Ötən ilin dekabr ayında Azərbaycanda fəaliyyətdə olan 2700-ə yaxın psixoloqun diaqnostik qiymətləndirilməsi keçirilib. Təhsil Nazirliyi tərəfindən Nazirlər Kabinetinə məktəblərdə psixoloji xidmətin təşkili ilə bağlı yeni qaydalar təqdim edilib. Psixoloqların əməkhaqqısı diaqnostik qiymətləndirmədən keçən müəllimlərdən fərqli şəkildə müəyyən edilir. Bu gün psixoloqların və bir sıra digər kateqoriyadan olan təhsil işçilərinin əməkhaqqısı müvafiq tarif cədvəli ilə tənzimlənir. 2019-cu ildə bilavasitə diaqnostik qiymətləndirmə ilə bağlantı olmadan psixoloqların maaşları 2 dəfədən bir qədər az artırılıb”.
Təhsil naziri qeyd etdi ki, diaqnostik qiymətləndirmənin nəticəsi olaraq psixoloji xidmətin təşkili ilə bağlı təhlillər aparılacaq və bu kateqoriyadan olan insanların əməyinin stimullaşdırılması, həmin xidmətin təşkil edilməsi, onların sayının müəyyən edilməsi istiqamətində təkliflər hazırlanacaq: "Bildiyiniz kimi, əməkhaqqı artımı, əlavə ştatların açılması bir sıra qurumlarla razılaşdırma formasında həyata keçirilməlidir. Təhsil Nazirliyi tərəfindən bu istiqamətdə təşəbbüslər irəli sürüləcək”.
Hərtərəfli qiymətləndirmə
Müəllimlərin sertifikasiyası ilə bağlı yeni qaydaların növbəti aylarda təsdiq olunacağını qeyd edən təhsil naziri diqqətə çatdırdı ki, qaydalar təsdiq edildikdən sonra - 2020-ci ildən etibarən müəllimlərin sertifikasiya proseduruna başlamaq mümkün olacaq: "Təbii ki, bir il ərzində sistemdə olan bütün müəllimlərin hamısının sertifikasiyadan keçməsindən söhbət getmir. Proses mərhələli şəkildə həyata keçiriləcək. Əsas məqsəd hərtərəfli qiymətləndirmə aparmaqla hər bir müəllimin fərdi inkişafını təmin etmək, onu stimullaşdırmaqdır. Sertifikatlaşdırma proseduru nəticəsində müəllimlərin karyera inkişafı və bir sıra digər imtiyazların təqdim edilməsi zamanı sertifikasiyanın nəticələri nəzərə alınacaq. Sertifikasiya nəticəsində təqdim olunan göstəricilərə çatmayan müəllimlər üçün əlavə imkanlar yaradılacaq. Onlara həmin səviyyələrə çatmaq üçün təkrar olaraq, ixtisasartırma təlimlərindən keçmək təklif olunacaq”.
Vətəndaş
müraciətlərinə ciddi reaksiya
C.Bayramov 2019-cu ildə korrupsiya faktlarına görə
6 rayonun təhsil şöbəsi rəhbərinin əmək müqaviləsinə xitam verildiyini
bildirdi. Belə ki, 10 rayon təhsil şöbəsinin əməkdaşına, 3 ərazi maliyyə-hesablaşma
mərkəzinin rəhbərinə inzibati tədbirlər tətbiq edilib: "Bir sıra təhsil
müəssisələrində ciddi faktların olması nəticəsində 7 halda materiallar hüquq-mühafizə
orqanlarına hüquqi qiymət verilməsi üçün təqdim edilib. Ötən il 10 məktəb
rəhbəri, direktor və direktor müavininin müqaviləsinə xitam verilib və onlar
işdən kənarlaşdırılıb. Müqavilələrinin müddəti başa çatan 80 nəfər məktəb
rəhbəri davamlı olaraq aşağı nəticələr göstərdiyi və idarəetmədə bir sıra
pozuntulara yol verdikləri üçün növbəti dəfə müqavilələrinin uzadılmaması
barədə qərar qəbul edilib. Korrupsiya ilə bağlı vətəndaş müraciətlərinə ciddi
reaksiya verilir. Əfsus ki, bu istiqamətdə hələ də pozuntularla rastlaşırıq.
2020-ci ildə də belə hallar olacaqsa, Təhsil Nazirliyi tərəfindən buna sərt
formada ciddi reaksiya veriləcək”. Qanunvericiliyə əsasən məktəbli forması və
yaxud məktəb ləvazimatlarının qiymətlərinin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi
nəzərdə tutulmayıb. Onlar tələb-təklif əsasında təyin edilir”.
Nazir məktəbli formalarının və dərs
ləvazimatlarının qiymətləri ilə bağlı məsələyə də münasibət bildirdi:
"Qanunvericiliyə əsasən məktəbli forması və yaxud məktəb ləvazimatlarının
qiymətlərinin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi nəzərdə tutulmayıb. Onlar
tələb-təklif əsasında təyin edilir. Belə ki, qiymətlərin müəyyən edilməsi
keyfiyyət və forma ilə əlaqədar olaraq, istehsalçılardan asılıdır: "Məktəbli
formalarının qiymətinin yüksək olmamağı tövsiyə edilir. Bir sıra istehsalçılar
buna riayət edir. Bizdə olan məlumata görə, istehsalçıların özü də qiymətlərin
aşağı olmasında maraqlıdır. Çünki qiymət münasib olarsa, formalar da satılar”.
Nazir qeyd etdi ki, ötən il xeyli sayda sosial paket həyata keçirilib. Eyni
zamanda tələbələrin təqaüdləri artıb ki, bu da 110 min tələbəni əhatə edib. Təqaüd
alan tələbələrin sayının artırılmasına da nail olunub. Türkiyədə baş verən
zəlzələ ilə əlaqədar 102 azərbaycanlı tələbənin bu ölkədən avtobuslarla
Naxçıvan Muxtar Respublikasına, oradan da xüsusi aviareyslə Azərbaycana
gətirildiyini deyən nazir bildirdi ki, zəlzələdən sonra təxliyə edilən
tələbələrimizlə bağlı məsələ dövlət başçısının xüsusi nəzarətindədir. "Hazırda
geri qaytarılan tələbələr tətildədirlər. Sonrakı mərhələdə tələbələrin
dərslərində hansısa fasilələrin yaranacağı ilə bağlı suallara müəyyən vaxtdan
sonra dəqiq cavab veriləcək. Eyni zamanda, yenə də universitetlər tərəfindən
təqdim olunan imkanlar, orada olan şərait, tələbələrin istəyi və seçimi ilə
bağlı bir sıra məqamlar nəzərə alınmaqla, növbəti addımlar atılacaq”.Mətbuat konfransında iştirak etdi
Təranə Məhərrəmova