Bakı 14°C
Strateji müttəfiq, yoxsa əbədi düşmən?
Paşinyan Tbilisi
səfəri zamanı Gürcüstanın ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olan şəxslərin qəbri
önünə əklil qoydu. Görəsən, Paşinyan həmin insanların qanının tökülməsində
soydaşlarının da əlinin olduğunu bilirmi?
Ermənistanın baş
naziri Nikol Paşinyan strateji müttəfiq adlandırdığı Gürcüstana ötən həftə
qəfil səfər etdi. Hökumətin iclasında Türkiyə ilə münasibətlərin bərpa edilə
biləcəyini elan etməsinin ardınca hamının təəccübünə səbəb olaraq Tbilisiyə
yollandı. Yenə də protokol xətrinə Tbilisini strateji müttəfiq və dost ölkə
adlandırıb, iki ölkənin qonşu olmaqla yanaşı, tarixi dostluq münasibətlərinə malik
olduğunu bəyan edib. Lakin əslində hər iki tərəf də bilir ki, mövcud durum
necədir. Bəllidir ki, Cənubi Qafqazın bu iki dövləti arasında problem 1918-ci
ildən bəri mövcuddur. Ermənistan həmişə
Gürcüstan dövlətinə və xalqına qarşı satqınlıq edib və bunu yaxın tarix də
sübut edir. Gürcü ekspertlərin qeyd etdiyi kimi, Ermənistan beynəlxalq
səviyyədə hər zaman Gürcüstana qarşı mövqe sərgiləyib.
O gürcülərin qatili ermənilərdir
Səfərdə ən yadda
qalan hal Paşinyanın Gürcüstanın ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olan şəxslərin
qəbri önünə əklil qoymasıdır. Görəsən, Paşinyan həmin insanların qanının
tökülməsində soydaşlarının da əli olduğunu bilirmi? Əlbəttə, bilir. Gürcülər də
bilir. Onlara qarşı amansızlığı ilə seçilən erməni hərbçilərini yaddan çıxartmayıblar.
Onların qəddarlığı və vəhşiliyi barədə xeyli faktlar və sübutlar ortadadır.
İndi də Paşinyan həmin abidənin önündə əklil qoyur, soydaşlarına görə utanc
hissi belə keçirmir.
Ermənistan ümid edirdi ki...
Nəzərəçarpacaq hal
həm də odur ki, Nikol Paşinyanın idarəçiliyi dövründə iki ölkə arasında
münasibətlərdə problemsiz günlər 44 günlük müharibəyə qədər çəkdi. O zaman
erməni hakimiyyəti ümid edirdi ki, Gürcüstan müharibədə bitərəf qalacaq,
ermənilərin sıx yaşadığı yerlərdən Ermənistana yardım aparılmasına göz yumacaq.
Lakin belə olmadı. Ermənistan hakimiyyəti ümid edirdi ki, rəsmi Tbilisi
Cavahetiyanın ermənilər yaşayan bölgəsinin əhalisinin ayağa qalxacağından
ehtiyat edəcək. Lakin gürcülər erməni təxribatına uymadı. Gürcüstanın erməni
sakinləri iddia edirdilər ki, guya, cəbhədə döyüşən soydaşlarına isti paltar,
ərzaq və zəruri vasitələr göndərmək istəyirlər. Lakin əldə olunan məlumata görə,
bu "yardım” silah və sursatdan ibarət
olub. Həmin yük maşınlarının da qarşısı gürcü sərhədçiləri tərəfindən kəsildi.
Gürcülər unutqan deyil
Erməni tərəfi o
zaman rəsmi Tbilisini Türkiyə aviasiyasına şərait yaratmaqda da ittiham etdi.
Lakin gürcü tərəfi də unutqan deyil. 2008-ci ildə Rusiya-Gürcüstan müharibəsi
zamanı ermənilərin tutduğu mövqe onların yaddaşından silinməyib. Bəllidir ki, o
zaman gürcülərin yanında duran, onlara dəstək verən tək-tük ölkələr arasında Azərbaycan
vardı. Təzyiq və hədələrə baxmayaraq, qonşusuna hərtərəfli yardım göstərməkdə
davam etdi. Erməni tərəfi də bütün bunları nəzərə alaraq 44 günlük müharibə
zamanı rəsmi səviyyədə gürcülərə hər hansı bir etiraz etmədi, hər halda, bunu
görmədik. Çox güman ki, belə bir etiraz da olmadı. Nikol Paşinyan çox gözəl
anlayır ki, Gürcüstan onu ətraf aləmlə bağlayan yeganə xətdir. Tbilisi ilə
münasibətlərin pisləşməsi onun maraqlarına uyğun deyil. Bunun əksinə olaraq
sosial şəbəkələrdə əsl informasiya müharibəsi getdi. Qarşılıqlı ittihamlar ən
kritik həddə çatdı. Gürcülər açıq şəkildə ermənilərin avqust müharibəsi zamanı
tutduqları mövqeni xatırlatdılar.
Hələ uzun müddət
Gürcüstandan asılılığını saxlayacaq
Gürcü ekspert
dairələrində Nikol Paşinyanın Tbilisi səfəri diqqətdən kənarda qalmayıb.
Beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert, GİPA universitetinin professoru Tornike
Şaraşenidze hesab edir ki, Nikolun səfəri bir daha sübut etdi ki, müharibədə
acı məğlubiyyətə düçar olan Ermənistan hələ də ağır vəziyyətdədir və ona
qonşuları ilə münasibətləri yaxşılaşdırmaq hava-su kimi gərəkdir. Ekspert
xatırladır ki, müharibədən sonra praktiki olaraq təntənə ilə elan olundu ki,
Rusiya ilə Ermənistanı, eləcə də Ermənistanı Türkiyə və Azərbaycanla
birləşdirəcək yeni nəqliyyat dəhlizləri açılacaq: "Lakin onun qənaətincə, hələ
ki, bu planlar xüsusi perspektivə malik deyil. Bundan əlavə, müharibədən sonra
sərhəd xəttində vəziyyət gərgin olaraq qalır, tez-tez atəş səsləri eşidilir.
Belə bir durumda nəinki dəhlizlərin açılmasından, hətta ikitərəfli
normallaşmadan danışmaq tezdir. Buradan da bu qənaətə gəlmək olar ki,
Ermənistan hələ uzun müddət Gürcüstandan asılılığını saxlayacaq və bu asılılıq
tək nəqliyyat-tranzit məsələlərini əhatə etməyəcək”.
"Əgər ermənilər özlərini "ağıllı” aparmasalar...”
Ekspert qeyd edib
ki, müharibədəki məğlubiyyətdən sonra Ermənistan Rusiyadan daha da asılı
vəziyyətə düşüb: "Əgər ermənilər özlərini müəyyən mənada "ağıllı” aparmasalar,
Azərbaycan başlatdığı işi sona çatdıracaq. Belə vəziyyətdə, hətta Qərbdə hörmət
olunan Paşinyan üçün yeganə çıxış yolu öz ərazisində Rusiyanın yeni bir
bazasını açmaq olacaq. Moskvadan belə bir asılılıq erməniləri elə də qane
etmir. Bu, məcburi bir gedişdir. Yerevan vaxtilə Avropa İttifaqı ilə assosiativ
üzvlük sazişi imzalamaq üçün çox səy göstərdi. Lakin kritik anda Rusiya rəsmi
Yerevana qəti addım atmağa imkan vermədi. Belə bir vəziyyətdə ermənilərin yeganə
ümid yeri yenə də Gürcüstan olur. Ermənilər onu Qərbə çıxış yolu kimi görür.
Aydındır ki, Yerevan erməni diasporunun köməyi ilə Qərblə birbaşa əlaqələrə
malikdir. Lakin coğrafi nöqteyi-nəzərindən Qərb uzaqdadır və regionda daha çox
Gürcüstan ilə təmsil olunur”.
Azər NURİYEV
