Smart sayğacların mexaniki “ömrü” - SOSİAL PROBLEM
Ölkəmizdə "smart şəhər”, "smart kənd” layihələri
reallaşdırılarkən smart su sayğacının fəaliyyətini
təmin edə bilməmək və ya bunu istəməmək çox pis nümunədir
"Smart şəhər”,
"smart kənd”, smart işıq, su, qaz sayğacları və sair və ilaxır. Paytaxt Bakıda
kommunal sahədə smart sayğaclar üstünlük təşkil edir. İstər qaz, işıq, istərsə
də su sayğaclarının əksəri smart tiplidir. Bir müddət əvvələ qədər məhz həmin
sayğacların istifadəsi üçün geniş maarfiləndirmə işləri aparılırdı. Vətəndaşlar
smart sayğacların daha rahat olduğunu gördü. Amma bir müddət sonra bu sahədə
problemlər özünü göstərdi. Bu günlərdə vətəndaşların narazılığına səbəb olan məsələlərdən
biri də budur ki, smart su sayğaclarının batareyaları sıradan çıxır və bundan
abonentin xəbəri olmur. O vaxt xəbər tutur ki, ona mexaniki sayğac üçün bildiriş
gəlir. Abonentlər elə hesab edirlər ki, sayğaca yüklədikləri pul bitməyib,
lakin sonradan ona çek-bildiriş veriləndə böyük məbləğdə su sərfinin qeydini
görürlər.
2021-ci ildə tender olmayıb?
Qısa
araşdırma apardıqda məlum oldu ki, əvvəllər "Azərsu” ASC tərəfindən məhz
smart-kart tipli sayğaclarla bağlı lazımı vasitələr alınıb. Misal üçün, "Azərsu”
ASC smart-kart tipli, ön ödənişli su sayğacları üçün litium batareyaları və "Azərsu”
loqolu plombların satın alınması məqsədilə açıq tender elan edib. 2017-ci və
2018-ci illər üçün belə tenderlər keçirilib. Lakin 2021-ci il üçün belə bir
elana rast gəlinmədi. Smart-kart tipli
sayğaclarda yaranmış problem barədə "Azərsu” ASC məlumatlıdırmı və bu istiqamətdə
hansı işlər görülür?
"Bəli, məlumatlıyıq”
Mövzu ilə
bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında "Azərsu” ASC-nin Mətbuat xidmətinin rəhbəri
Anar Cəbrayıllı bildirdi ki, sayğaclarda batareyaların zəifləməsi, elektron
hissəsinin sıradan çıxması halları mövcuddur: "Bəli, biz bundan məlumatlıyıq.
Əvvəllər batareyaları dəyişdirmək üçün tenderlər keçirmişik. Yəni harada ki batareyaları
dəyişdirmək imkanı var, onu həyata keçiririk. Qeyd edim ki, smart sayğac iki
hissədən, həm mexaniki, həm də smart hissədən ibarətdir. Harada ki artıq smart
hissənin sıradan çıxması halı qeydə alınırsa, yəni smart hissə düzgün işləmirsə,
klapanı bağlanmırsa və ya hər hansı problem olursa, onda biz həmin sayğacların
mexaniki hissəsini hesabatlara keçiririk. Qeyd etdiyiniz kimi, belə olduqda vətəndaşlara
sayğacın mexaniki hissəsi üzərindən hesabatlar verilir. Belə deyək, hər ay
bizim nəzarətçi yaxınlaşır, çek, yəni bildiriş çap edir və vətəndaşlara təqdim
edir. Qeyd edim ki, 2021-ci ildə sayğac batareyalarının alınması ilə bağlı
tender keçirilməyib”.
"Sonradan dürüstləşmə aparılır”
A.Cəbrayıllı
abonentlərlə "Azərsu” ASC arasında müəyyən mübahisələrə səbəb olan məsələyə
aydınlıq gətirərək dedi ki, batareya zəifləyəndə, yaxud da ki, sayğacın smart
hissəsində hər hansı bir qüsur yarananda, sayğaca yüklənmiş vəsait bitdikdə klapan
bağlanmır: "Bəzi hallarda vətəndaşlar elə bilirlər ki, onların suyu qurtarmayıb,
kartlarına da pul yükləmirlər. Belə deyək, kartlarına 5 manat yükləyirlər, amma
15, 20 manatlıq su işlədirlər. Belə olduqda vətəndaş karta yüklədiyi pulun
miqdarından daha çox su istifadə edir. Buna görə də, sonra dürüstləşmə aparılır
və həmin vətəndaşa hesab-bildiriş verilir”.
"Azərsu” sayğacların işləməsini təmin etməlidir”
İqtisadçı
ekspert Eldəniz Əmirovbildirdi ki, quraşdırılmış sayğacların keyfiyyət göstəricilərinə "Azərsu” ASC
cavabdeh olmalıdır: "Bu sayğacların davamlı saz işləməsi üçün qulluq tələb
edilirsə, lazımi qulluq edilməlidir. Batareyası dəyişdirilməklə işlək hala gətirilirsə,
bu da edilməlidir. Çünki dünya smartlaşır. Belə dövrdə biz keyfiyyətsiz smart
sayğaclar işlədiriksə və onlar sıradan çıxan kimi mexaniki hesablamaya keçiriksə,
bu, sadəcə acınacaqlıdır. Bütün hallarda "Azərsu” əməkdaşları sayğacları vaxtaşırı
nəzarətdə saxlamalı və işləməsini təmin etməlidirlər”.
"Vətəndaş tam olaraq prosesdən məlumatlandırılmalıdır”
E.Əmirov
qeyd etdi ki, əgər hansısa səbəbdən smart sayğacın fəaliyyəti dayanarsa, bərpası
mümkünsüz olarsa, yenisi ilə əvəz edilməlidir: "Təkrar olaraq altından xətt çəkərək
vurğulamaq istəyirəm ki, ölkəmiz "smart şəhər”, "smart kənd” layihələrini
reallaşdırır. Belə olan halda smart
sayğacın fəaliyyətini təmin edə bilməmək və ya bunu istəməmək çox pis nümunədir.
Əgər yeni
smart sayğacla təminat bərpa edilənə qədər müvəqqəti olaraq mexaniki rejimin tətbiq
edilməsinə ehtiyac varsa, o zamanvətəndaş tam olaraq prosesdən məlumatlandırılmalı
və sərfiyyat göstəricilərinin hər iki tərəfin iştirakı ilə qeydiyyatı
aparılmalıdır. Amma bu, müddətsiz xarakter almamalıdır”.
Bəxtiyar Məmmədli