Sənət söhbətləri

Ta qədimlərdən başlayaraq insanlar öz gözəllik duyumlarını əvvəlcə cizgi, daha sonra isə rənglə ifadə etməyə başlayanda təbiətdə rast gəlinən rəngli piqmentlərin su ilə həll olunmasını üzə çıxarmışlar. Onlar bununla həm də sonradan "akvarel”(sulu boya) kimi tanınacaq rəngkarlıq texnikasının təsviri sənətdə tətbiqinin başlanğıcını qoymuş olublar.

Sonrakı illərdə bu texnikanın təşəkkülü və inkişafı, mövcud olduğu cəmiyyətlərin mədəni həyatındakı yeri də bir-birindən fərqli olmuşdur. Şərq əlyazmalarının yaranma tarixinin orta əsrlərin ortalarına təsadüf etdiyinin qarşılığında deməliyik ki, Azərbaycanda su ilə həll olunan rənglərin bu sahədə tətbiqi davamlı olmuşdur. Belə rəng texnikasının təsvirlərə şəffaflıq və təravətlilik bəxş etməsinin nəticəsidir ki, akvarel və tempera tərkibli rənglərlə çəkilmiş miniatürlərin yer aldığı əlyazmalar bu gün dünyanın ən məşhur muzeylərinin və nüfuzlu şəxsi kolleksiyalarının ən qiymətli eksponatı hesab olunmaqdadır.
Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasının direktoru Qalib Qasımovun moderatorluğu ilə keçirilən müzakirədə akvarel sənətinin tarixinə, Azərbaycan rəssamlarının zaman-zaman işləməyə üstünlük verdiyi bu texnikanın tətbiqinə, qədim ənənələrə malik sahənin inkişaf tendensiyalarına və ölkəmizdə keçirilən son akvarel sərgisinin əhəmiyyətinə toxunulmuşdur. O, çıxışında bu texnikaya son bir neçə ildə "Xətai” Sənət Mərkəzində xüsusi diqqət yetirildiyini vurğulamaqla burada akvarel müsabiqə və sərgilərinin keçirildiyini minnətdarlıqla xatırlamışdır. Q.Qasımov həm də önəmli qrafika texnikası olan akvarelin dirçəldilməsi istiqamətində müxtəlif təşəbbüslərin irəli sürüldüyünü, haqqında söz açılan sərginin akvarelçi rəssamları bir araya gətirmək baxımından mühüm olduğunu vurğulamışdır. Çıxışçı bugünkü müzakirələrin də elmi-təcrübi baxımından gələcək fəaliyyət üçün önəm daşıyacağına inamını ifadə etmişdir.
Sənətşünas Z.Əliyev də aparılan müzakirənin vacibliyini dilə gətirməklə onun nəticələrinin gələcək fəaliyyət üçün müsbət təsir qoyacağına ümid bəslədiyini ifadə etmişdir. O, sovet dönəmində ayrı-ayrı sərgi müzakirələrinin keçirilməsinin ənənə şəklini aldığını xatırlatmaqla, iştirakçısı olduğu bu diskussiyanın da sənətin inkişafına təsir göstərəcəyini vurğulamışdır. Z.Əliyev akvarel texnikasına olan marağın zəifləməsində onun tətbiq dairəsinin məhdudluğunun az rol oynamasını xüsusi qeyd etmişdir. Onun qənaətincə, respublikada indiki duyulası inşaat bumunun qarşılığında, o qədər də baha başa gəlməyən akvarel texnikalı lövhələrin yeni tikililərin interyerlərində vacib estetik element kimi daxil edilməsi, bu məsələnin əlaqədar qurumlar qarşısında qaldırılması vəziyyətdən çıxışın bir forması ola bilər. O əlavə etmişdir ki, müasir kitab nəşrlərində rəssam təxəyyülünün nəticəsi olan tərtibat və illüstrasiyaların sıradan çıxarılıb onların internetdən götürülmüş plagiat tərtibatlarla əvəzlənməsi bütün mənalarda xoşagəlməzdir. Bunun öz-özlüyündə akvarel texnikasının tətbiqinə və inkişafına maneə olduğunu qeyd etmişdir.
Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasının müəllimi, akvarelçi-rəssam Cəlal Ağayev də həmkarının dediklərinə dəstək verməklə bu texnikanın bədii-texniki imkanlarının çox geniş olduğunu qeyd etmiş, davamlı axtarışlarla bədii özünəməxsusluğun əldə olunmasının mümkünlüyünü söyləmişdir.
Əməkdar incəsənət xadimi, professor