Şagirdləri ilə dost olan müəllim – Örnək
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə yüksək
nəticə əldə etdiyinə, gənc nəslin təlim-tərbiyəsi sahəsində səmərəli
fəaliyyətinə görə 2 fevral Gənclər Günündə Təhsil Nazirliyi tərəfindən təltif
edilib. Həmçinin 2018-ci ildə İnnovativ Müəllim Müsabiqəsində 2-ci yerə layiq
görülüb. Müsahibim Oğuz rayon Əsabəli Abdulhüseynov adına Sincan kənd tam orta
məktəbinin kimya müəllimi Cəmilə
Abidovadır.
Həmsöhbətim 1993-cü ildə Oğuz rayonunda anadan
olub. Orta təhsilini Oğuz rayon Emin Abdullayev adına 2 saylı məktəbdə alan
Cəmilə 2010-cu ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin "Kimya və biologiya
müəllimliyi” ixtisasına daxil olub. 2014-cü ildə bakalavr təhsilini bitirdikdən
sonra isə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində "Analitik kimya" ixtisası
üzrə magistr təhsili alıb. Magistr təhsilinin ikinci tədris ilində "Kaspi”
liseyində təcrübə keçib. Təhsilini bitirdikdən sonra isə 2016-cı və 2017-ci
tədris ili ərzində həmin liseydə çalışıb. Daha sonra doğulub boya-başa çatdığı
doğma rayonunun şagirdlərinin təlim-tərbiyəsində yaxından iştirak etmək
məqsədilə 2017-ci ildə müəllimlərin işə qəbulu imtahanında iştirak edir.
İmtahan və müsahibə mərhələsindən uğurla keçən Cəmilə Sincan kənd tam orta
məktəbində müəllimlik fəaliyyətinə başlayır.
-
Uşaqlıqdan müəllim olmaq istəmisiniz, ya qəbul olduqdan sonra ixtisasınızı
sevməyə başlamısınız?
- Bəli, uşaqlıqdan
müəllim olmaq istəmişəm. Təbii ki, kimya və biologiyaya olan marağım da bu
sahəni seçməyimə təsir etdi. Qəbul olduqdan sonra isə universitetdə təcrübə
müddətində müəllimliyin necə gözəl peşə olduğunu bir daha anladım və bu sahədə
çalışmaq istədiyimi hiss elədim.
- Bəzən
ixtisas seçimi zamanı valideynlər də işə qarışır, öz məsləhətlərini verir.
Sizin valideynlərinizin münasibəti necə oldu?
- Bu ixtisas mənim seçimimdir. Təbiət elmləri o
qədər gözəl və rəngarəngdir ki, bunu seçmək üçün kiminsə məsləhətindən əvvəl
yaşadığımız mühiti duymaq, dəyişikliklərin necə baş verdiyini hiss etmək
vacibdir.
- Sizin
üçün "müəllim” nə deməkdir? Yəni bu sözün sizin üçün nə məna kəsb etdiyini necə
izah edə bilərsiniz?
- Həyatda ən böyük xoşbəxtlik birinin uğura doğru
atdığı addımlarında, onun dünyagörüşünün formalaşmasında bələdçi olmaqdır. Buna görə də həyatda müəllimlikdən
gözəl sənət ola bilməz.
- Hər
peşənin çətinlikləri olur, sizin peşənin çətinliyi nədir? Qarşınıza çıxan
çətinlikləri, problemləri necə həll edirsiniz?
-
Uşaqlarla işləməyin ən çətin tərəfi onların dəyişkən xarakterə və fikirlərə
sahib olmalarıdır. Onlar maksimum dərəcədə diqqət və qayğı istəyirlər və fikirləşirlər
ki, müəllim hər şeyi bilməlidir. Onların suallarına cavab tapmaq üçün yenidən
tarix, ədəbiyyat kimi fənləri təkrar oxumağa başlamışam (gülür). Bəzən onlarla
xarici dildə belə danışırıq. Dərsdən sonra onlarla oyun oynadığım vaxtlar da
olub.
- Kimya
çətin fəndir, hər şagird kimyaya həvəs göstərmir. Bilmək olar, siz fənninizi
şagirdlərinizə necə sevdirirsiniz?
- Şagirdlərimi
kimyaya həvəsləndirmək üçün yarışlar keçirir, tədris etdiyim mövzulara aid
maraqlı məlumat verirəm. Və mümkün olduğu qədər təcrübələrdən, müasir təlim
texnologiyalarından istifadə etməyə çalışıram. Əlbəttə, bu təcrübələr
məişətimizi əhatə edəcək qədər mümkün olur. Kimya əyani şəkildə daha asan
öyrənilir. Əyani vasitələr olmadıqda, müəyyən çətinliklər yaranır. Bunu aradan
qaldırmaq üçün məişətdə işlətdiyimiz və yaxud asanlıqla əldə edə biləcəyimiz
maddələrdən istifadə edirəm. Hətta bu işdə şagirdlərim də mənə kömək edir. Belə
ki, səkkizinci sinif şagirdim keçən il elektroliz mövzusunu keçdiyimiz zaman
bunu əvəz edəcək qurğu hazırlamışdı və biz bunun sayəsində elektrolit və qeyri-elektrolitləri
əyani surətdə ayırmışdıq.
-
Ümumiyyətlə, müəllim həm özünü, həm də fənnini şagirdlərə necə sevdirməlidir?
- Şagirdlərlə səmimi, mehriban davranmaq kifayətdir
ki, onlar səni sevsin. Buna müəyyən qədər nail olduğumu deyə bilərəm. Hər
şagird bir şəxsiyyətdir. Onlar müəllimdən nə görsələr, eşitsələr, onu da beyinlərinə
yazırlar. Bu isə onların gələcək xarakterinin, müəllim haqqında fikirlərinin
formalaşmasına səbəb olur. Düşünürəm ki, təhqir edən, təzyiq göstərən müəllimi
heç bir şagird sevməz. Peşəkar, tələbkar olduğu qədər də müəllim, sirdaş, dost
olmağı bacarmalıdır.
- Bəzən
uşaqlar öz düşüncələrində müəllimləri iki yerə ayırır. Onlar üçün kimisi yaxşı
müəllim olur, kimi pis müəllim. Sizcə, müəllimin yaxşısı-pisi olur?
- Əslində,
bu suala cavab vermək çox çətindir. Məncə, pis müəllim yoxdur. Yəni müəllim pis
ola bilməz. Bu suala ən gözəl cavabı şagirdlər verə bilər.
- Bakıda
qalıb işləmək yerinə, yenidən doğma rayonunuza qayıtdınız. Bilmək olar, bunun
səbəbi nədir?
- Bəli, Bakıda da qalıb işləyə bilərdim, amma
düşündüm ki, Bakıda onsuz da kifayət qədər müəllim var. Bölgələrimizdə
şagirdlərə dərs deyəcək müəllimlərə daha çox ehtiyac duyulur. Ona görə qərara
gəldim ki, müəllimlərin işə qəbulu imtahanında iştirak edim. İmtahandan 57 bal
topladım və bu balla şəhər məktəblərini seçə biləcəyim halda, sırf yaşadığım
rayonda şagirdlərin təlim-tərbiyəsində yaxından iştirak etmək istədim.
- Dərs
dediyiniz kənddə təhsilə olan münasibət necədir?
- Bəlkə də tək mənim dərs dediyim kənddə deyil, bütün
ucqar kəndlərin problemi odur ki, valideynlərin çoxu təhsilin mahiyyətini tam
anlamırlar. Övladlarının təhsilindən çox onların kənd işlərinə meyilli olmasını
istəyirlər. Əlbəttə, bunu hamıya aid etmək olmaz. Övladlarının təhsilinə böyük
önəm verən, onların dərsləri ilə maraqlanan valideynlər də var.
- Kəndə
işləməyə gedərkən sizi hansı çətinliklərin gözlədiyini təsəvvür edirdinizmi?
- Bəli, kəndə işləməyə gedərkən məni nə
gözlədiyini, qarşılaşacağım çətinlikləri təsəvvür edirdim. Bunları nəzərə
alaraq, bu məktəbi seçmişdim. Düşünürəm ki, müəllim hər şəraitdə çalışmağı
bacarmalıdır.
-
Müəllimlik etdiyiniz dövrdə yadınızda qalan maraqlı bir hadisəni bizimlə bölüşə
bilərsiniz?
- Əslində, maraqlı hadisə olmayıb, amma sizinlə bir
şagirdimlə olan dialoqumu bölüşmək istəyirəm. Bir dəfə şagirdlərimdən biri
kənddən şəhərə oxumağa gedənlərin çox zaman geri qayıtmadığını, orada qalıb
işləməyi seçdiklərini dedi və mənim nə üçün kəndə qayıtdığımı soruşdu. Mən isə bu
suala "əgər hər kəs ali məktəbi bitirəndən sonra qayıdıb öz yaşadığı yer üçün
nələrsə etməsə, kəndlərdə işləməyə getməsə, o zaman bir müddətdən sonra kənddə
yalnız savadsız və cahil insanlar olar, yaşanmaz hala düşər” deyə cavab verdim.
Bundan sonra şagirdimin dərsə marağı daha da artdı. Və mənə "müəllim, fikir vermisiniz,
mən daha yaxşı oxumağa başlamışam” dedi. Sonra qayıtdı ki, sizin o sözləriniz
haqda çox fikirləşmişəm, mən də ali məktəbə qəbul olub, gəlib burda
çalışacağam. Kəndimizi daha da gözəlləşdirəcəyəm.
-
Cəmiyyətimizdə belə ucqar kəndlərə gedib dərs deyən müəllimlərə çox yaxşı,
müsbət münasibət olur. Həmin müəllimlər daha çox sevilir. Siz necə
düşünürsünüz, sizə münasibət necədir?
- Mənə kənddə çox yaxşı münasibət oldu. Həm şagirdlərin, həm
işlədiyim kollektivin münasibəti çox gözəldir. Onlardan yalnız xoş fikirlər
eşidirəm. Məncə, tək kənd camaatı deyil, insanların çoxu bunu gözəl qarşılayır.
Təhsil nazirimiz Ceyhun Bayramovun da bu sahədə əməyi danılmazdır. Ucqar
kəndlərdə işləyən müəllimlərə diqqəti, dəstəyi göz önündədir. Əlbəttə, "yüksək
bal toplamısan, yaxşı işdə işləyirdin, kəndə gəlmək axmaqlıqdır” kimi deyən
insanlar da az deyil.
- Həm
şəhərdə, həm kənddəki uşaqlara dərs deyən bir müəllim kimi, arada hansı
fərqləri müşahidə etmisiniz?
- Kənddə yaşayan uşaqlar müəyyən qədər kənd
işlərində valideynlərinə kömək edirlər, vaxtlarını həm işə, həm dərsə
bölüşdürməyə çalışırlar. Şəhərdə yaşayan şagirdlərin çoxu bu cəhətdən daha
şanslıdır. Bu danılmaz faktdır ki, kənd həyatı çətindir. Amma bir o qədər də
maraqlıdır. Onu da qeyd edim ki, tərbiyə və savad tərəfdən kənddəki şagirdlər
şəhərdəki şagirdlərimdən geri qalmır. Hətta deyərdim ki, kənddəkilər ailə
vəziyyətlərini nəzərə alaraq, ödənişsiz ali təhsil almaq üçün daha çox
çalışırlar.
- Bu
peşəni seçmək istəyən gənclərə məsləhətiniz ?
-
Müəllimlik gözəl peşədir və ürəyində bu peşəyə sevgi olan, uşaqları sevən
birisinizsə, müəllim olun. Bunu iş olaraq yox, sevərək edin. Bir şagirdin sizi
örnək götürməsindən, sizə oxşamaq istəməsindən gözəl heç nə ola bilməz.
Günel
Azadə