Pis xatirələri necə unutmalı? - Gənclərə məsləhət
"Pis xatirəni silməyə çalışmaqdansa, unudulası
mövzunun üzərində dayanıb, onunla mübarizə aparmalıyıq”
Hər bir
insanın həyatında unutmaq istədiyi xatirələri olur. Xüsusilə yeniyetməlik və gənclik
illərində istər sevgi, istər iş, istər dost münasibətlərində tez-tez pis hadisələrlə
qarşılaşır, zərbə alırıq. Bəs belə vəziyyətə düşdükdə nə etməliyik? Pis xatirələri
necə unuda bilərik?
Psixoloq
Murad İsayev deyir ki, unutqanlıq, əslində, normal sağlam psixologiyası və
emosiyası olan insanlara məxsusdur: "Biz bəzən çətinliklərlə rastlaşanda
deyirik ki, bu hadisə mənim beynimdən çıxsın. Amma bu, sadə proses deyil.
Birinci növbədə qeyd etmək lazımdır ki, insan əslində problemləri, çətinlikləri,
sıxıntıları ilə var olub. Psixologiyada hansısa pis anı dəyişdirib çıxarmaq
mümkün olsaydı belə, insan beynində ciddi fəsadlar törədərdi. Yəni biz problemlərimizlə
də yaşamağı öyrənməliyik. Beynindən nəyisə silməyi istəmək iradəsizliyin göstəricisidir.
İradə zəifləyəndə insan da canı ağrımasın deyə, bu yollara baş vurur. İstər
sevgidə, istər iş həyatında, istərsə də rəfiqəsi ilə münasibət pozulanda bu
problem yaşanır və bunların hamısı eyni
ortaq nöqtədə birləşən emosiyalardır. Unutmaq istədiyimiz məsələləri aradan götürmək
yerinə, insan, eqosunu iradəsinə
maksimum şəkildə tabe etməlidir. Biz, sadəcə problem anında deyirik ki, iradəmiz
zəifləyir, məhsuldarlığımız aşağı düşür, marağımız itir və s. Ona görə də pis
xatirələri unutmaqdansa, unudulacaq mövzuların üzərində dayanıb, onunla mübarizə
aparmağa çalışmaq vacibdir. Psixologiya sahəsi geri çəkilməyi deyil, irəli getməyi,
adaptasiya olmağı tövsiyə edir. Əgər zəiflik göstərib geriyə addım atdınsa,
problem sənin üzərinə gələcək”.
Əgər insan özündən çox kimisə sevirsə...
Psixoloq
deyir ki, təkcə problem anında deyil, sakit vəziyyətdə hər birimiz iradəmizi
gücləndirmək, eqomuzu sakitləşdirmək üçün öz üzərimizdə işləməliyik.
Qidalanmağımıza, fiziki aktivliyimizə diqqət etməliyik: "Sosial həyatı zəif
olan, özünü təsdiq edəcək imkanları az olan və həyatını tamamilə bir insana,
bir əşyaya, bir işə bağlayan insanlarda tez-tez belə hallara rast gəlirik. Amma
onun əksini etsək, heç bir problem olmayan hallarda belə, güclü olmağa
çalışsaq, qalib gələcəyik. Problemlər bizi gücləndirir. Hər birimizdə sosial, təbii
psixoloji, intellektual enerji var. Bunların hamısını bir kənara qoyub yalnız
bir işlə məşğul olsaq, bir ideya arxasınca getsək, o zaman bizim dözümlülüyümüz
çox aşağı olacaq.
Sakit vəziyyətdə dözümlülüyümüzü qaldırmalıyıq. Bu, təkcə unutmağa kömək etmir,
həm də insanın güclü şəxsiyyət kimi formalaşmasına təkan verir. Tutaq ki, insan
pis vəziyyətdədir və çıxış yolunu tapa bilmir. Psixologiyada bir psixoterapiya
növü var ki, insan öz təfəkkürü, dərk etməsi, analizi ilə hərəkətlənməlidir. Əgər
həqiqi mənada ətrafımızda olan narahatlıqlardan uzaqlaşmırıqsa, passiv formaya
keçirik və məntiq, təfəkkür tamamilə emosiyanın ixtiyarına verilir. Bir müddət
emosiyadan uzaq dura bilsək, artıq məntiq və təfəkkür işləməyə başlayır. Biz bütün
günü kimisə unutmadığımızı beynimizə yeritsək, şəkillərinə baxsaq, xatırlamağa
çalışsaq, bunlar dəhşətli fəsadlar verəcək. Biz həmin insanı bütləşdirir,
ilahiləşdirir, totem halına gətiririk. Reallıqdan daha çox, ona qarşı bağlılıq
hissimiz artır. Bunlar olmasın deyə, hisslərimizi məntiq və təfəkkürlə idarə
etməyə çalışmalıyıq. Duyğular da lazımdır. Amma sırf bu formada davam edirsə,
ağır formada xəstəliklərə gətirib çıxarar. Sağlamlıqdan önəmli, həyatda heç nə
yoxdur. Əgər insan özündən çox kimisə sevirsə, burada artıq hisslər itib və məntiqlə
hərəkət edir. Hərəkətlənmək və dərk etməklə bu problemi aradan götürmək olar”.
Aygün Əziz