Paşinyan Rusiyaya meydan oxuyur?
Erməni
baş nazir bidirib ki, bundan sonra üçüncü növ ölkə olmayacaqlar
Nikol
Paşinyan, deyəsən, "forpost” damğasını ölkəsinin üzərindən götürmək niyyətindədir.
Bu təşəbbüsünün uğurla başa çatacağını isə proqnoz etmək çətindir. Baş nazir
parlamentdə çıxışı zamanı deyib ki, Ermənistan tam yeni xarici siyasət
konsepsiyası qurur və daha üçüncü növ ölkə statusu ilə barışmaq niyyətində
deyil. Paşinyan Ermənistanın, artıq özünü, fikri ilə hesablaşılmalı olan ölkə
kimi göstərəcəyini deyib. Onun sözlərinə görə, hakimiyyət xarici tərəfdaşlarına
hörmətlə yanaşır və onlardan da analoji münasibət gözləyir: "Biz döyülməməyimiz
üçün başımızı əlimizlə örtmək, ya da cavab zərbələri endirmək istədiyimizə görə
qərar qəbul etməliyik. Əlbəttə ki, biz konstruktiv və konfliktsiz münasibətlər
qurmaq istəyirik, amma mən ikinci variantı seçmişəm. Yerdə qalan hər şey
detallardır. Diplomatik korpus, hələlik yeni oyun qaydalarına tam adaptasiya
olmayıb və bütün əməkdaşların heç də hamısı yanaşmalarımı qəbul etməyiblər.
Amma diplomatların əhəmiyyətli hissəsi mənim mövqeyimi qəbul edir”. Nikol
çıxışı zamanı onu da deyib ki, Ermənistan hakimiyyətinin 2019-cu ildə həllini
tapmadığı problem, müstəqil məhkəmə sistemidir. Onun sözlərinə görə, hökumətin
idarə etmədiyi məhkəmə sisteminə ehtiyac var. O, həmçinin hakimiyyətin ən böyük
uğursuzluğunun xalqdan oğurlanan vəsaitləri geri qaytarmaq prosesini
reallaşdıra bilməməsi olduğunu deyib. Qeyd edək ki, Paşinyan, əslində, məhkəmə
hakimiyyətini nəzarət altına ala bilməməsindən narahatdır. Belə ki, o, məhkəmənin
siyasi hakimiyyətin maraqlarına uyğun olmayan qərarlarına bir çox hallarda
"xalq etirazlarının” təşkili və şantajlarla mane olur.
Yeri gəlmişkən,
Paşinyanın çıxışında əsas diqqət çəkən məqam ölkəsinin müstəqil dövlət kimi qələmə
vermək istəyidir. Bütün müzakirələr də bu yöndədir. Onun konkret hansı dövləti
nəzərdə tutduğunu açıqlamasa da, bəllidir ki, söhbət Rusiyadan gedir. Baş nazir
ad açıqlamasa da, ona yaxınlığı ilə seçilən "Sasna Çrer” Partiyasının sədri
Jirayr Səfilyan artıq açıq şəkildə Rusiyanı ittiham edib. Onun sözlərinə görə,
Kreml çalışır ki, Ermənistan hakimiyyətinə təzyiqlər edərək, ondan Qarabağ məsələsində
güzəşt alsın. O, həmçinin Kremlin Paşinyanı devirmək istədiyini və bu işdə
"beşinci kolon”dan istifadə etdiyini bildirib: "Qarabağ məsələsi, Ermənistanı
Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı son bataqlığı olaraq saxlamaq üçün
aktuallaşdırılıb”. Onun fikrncə, Qarabağ
məsələsində aktivlik həm də Rusiyanın Ermənistanda siyasi dəyişiklik istəməsi ilə
bağlıdır: "Biz bilirik ki, iki il öncə dəyişikliklərin məqsədi, ilk növbədə
hakimiyyətə Nikol kimi adamı gətirmək yox, Serj Sarkisyanı hakimiyyətdən
uzaqlaşdırmaq idi. Onların məqsədi Karen Karapetyanı baş nazir etmək idi. Bu
plan uğursuzluğa düçar oldu. Rusiya qarşısına məqsəd qoyub ki, Nikoldan canını
qurtarsın. Son günlər biz görürük ki, "beşinci kolon” Paşinyana qarşı hücuma
başlayıb və bunun nəticəsində Ermənistanda hakimiyyət dəyişikliyi baş verməlidir”.
Erməni cəmiyyəti,
eyni zamanda Nikol Paşinyanı Sergey Lavrovun Qarabağla bağlı danışıqlar stolu
üstündə olan plan barədə açıqlamasına şərh verməməkdə də ittiham edirlər. Məsələn,
erməni vəkil Vahe Yeprikyan öz "Facebook” səhifəsində yazıb ki, Nikol faktiki
olaraq həm Lavrova, həm özünə, həm də erməni ictimaiyyəti ilə səmimi olmaqla
bağlı Azərbaycanın çağırışlarına cavab vermədi”. O qeyd edib ki, Nikolun istefa
tələbi ətrafında birləşmiş vahid müxalifət, yaxın gələcəkdəki məhkəmə prosesi və
Robert Koçaryanın azad buraxılması, böyük sürət toplamış dövləti məhvetmə
tullantısını dayandırmaq üçün son şans ola bilər. "Ya Nikol Ermənistanda
hakimiyyətdən, ya da Ermənistan dünya xəritəsindən uzaqlaşmalıdır”, - deyə erməni
vəkil bildirib. Politoloq Stepan Danielyan isə öz "facebook” səhifəsində yazıb
ki, Nikol Paşinyanın güc strukturlarına qarşı dərin insamsızlığı var və bu
inamsızlıq qarşılıqlıdır. Danielyan qeyd edib ki, baş nazirin qaynının Milli Təhlükəsizlik
Xidmətinin keçmiş direktorunu xarici casus olmaqda ittiham etməsi, əslində
bütün struktura qarşı ittihamdır. "Silahlı qüvvələrə qarşı da inamsızlıq var,
generala ünvanlanmış ittihamları xatırlayaq”, - deyə erməni politoloq bildirib.
Yeri gəlmişkən,
Rusiya ilə Ermənistan arasında növbəti gərginlik biolaboratoriyalarla bağlıdır.
Məlum olduğu kimi, Rusiya Ermənistanda və postsovet məkanının bir sıra digər
ölkələrində fəaliyyət göstərən ABŞ sərmayəsi hesabına qurulmuş və ya modernləşdirilmiş
biolaboratoriyaların fəaliyyətinə çox əsəbi reaksiya göstərir, bunları yaxın sərhədlərində
bioloji təhlükə hesab edir. Regional və beynəlxalq mətbuatda yayılan məlumatlara
görə, Ermənistanda da on iki belə laboratoriya var və hakimiyyət onları Ermənistanın
mülkü olduğunu iddia etsə də, Rusiya dairələrində fərqli fikirdədirlər. Xüsusilə,
Rusiya tərəfi hesab edir ki, postsovet məkanının digər ölkələrində, eləcə də
Ermənistanda bu laboratoriyalar nominal və ya şərti olaraq yerli dövlət
orqanlarına aiddir və Ermənistan hakimiyyəti bu biolaboratoriyalara eyni şəkildə
nominal olaraq nəzarət edir. Rusiya tərəfini təmsil edən bəzi təhlilçilərə və hətta
siyasətçilərə görə, biolaboratoriyalarla bağlı Ermənistan-Rusiya memorandumunun
imzalanmasının təxirə salınması anlaşılmazdır. 2018-ci ildə Paşinyan Rusiya mütəxəssislərinin
artıq bu biolaboratoriyaları ziyarət etdiklərini və rusiyalı mütəxəssislər üçün
heç bir problem olmadığını, Ermənistanın baş naziri olduğu müddətdə rus mütəxəssislərin
bu laboratoriyalara baş çəkməsində heç bir problem olmayacağını bəyan etmişdi.
İndi isə görünür, fikrini dəyişib.
Azər
NURİYEV