Papanın Bakıya səfəri Azərbaycana verilən dəyərdir
Tahir Mirkişili: "Səfər prezidentin yürütdüyü müstəqil, əməkdaşlığa
söykənən, multikultural dəyərləri əsas tutan xarici siyasətinə bir dəstək idi”
Elxan Şahinoğlu: "Vatikan başçıları adətən əhalisinin əksəriyyəti
müsəlman olan ölkələrə səfərlər etmirlər. Azərbaycan istisnadır”
Oktyabrın 2-də Roma Papası Fransiskin Azərbaycana birgünlük səfəri
baş tutub. "Hamımız qardaşıq” şüarıilə gerçəkləşən səfər zamanı ilk
olaraq katolik kilsəsinə yollanan papa dünyaya sülh üçün dua edib. Ölkə başçısı
ilə də görüşən Papa Azərbaycana harmoniya, sülh və çiçəklənmə arzu edib. Prezident
İlham Əliyev isə səfərdən məmnunluq hissi keçirdiyini söyləyib. Bildirib ki, əsrlər
boyu Azərbaycanda bütün dinlərin, xalqların nümayəndələri sülh, ləyaqət,
mehribanlıq şəraitində yaşayıblar və bu gün də belədir: "Bu il Azərbaycanda
"Multikulturalizm ili” elan edilib. Bizim üçün multikulturalizm həm həyat
tərzidir, həm dövlətimizin apardığı siyasətdir. Multikulturalizm ideyalarının
təbliği işində Azərbaycan dünya miqyasında çox önəmli rol oynayır.
Multikulturalizmin ünvanlarından biri Azərbaycandır. Fəxr edirik ki, biz
çoxmillətli, çoxkonfessiyalı ölkəyik. Azərbaycanda bütün dinlərin nümayəndələri
ləyaqətlə yaşayırlar. Onlar ölkəmizin dəyərli vətəndaşlarıdır və bizim ümumi
inkişafımıza böyük töhfələr verirlər”.
"Roma Papasının ölkəmizə səfəri strateji əhəmiyyətli hadisə hesab
olunur". Bu haqda fikirlərini "Kaspi”yə açıqlayan millət vəkili Tahir Mirkişili dedi ki, bu səfər və səfər çərçivəsində
"Biz hamımız qardaşıq" mesajının verilməsi mühüm hadisədir: "Azərbaycanda
müxtəlif dinlərin azad inkişaf etməsi, multikultural dəyərlərin qorunması
dünyada sabitlik və əməkdaşlıq üçün yaxşı nümunədir. Ölkəmizin bu mənada digər
ölkələrə verə biləcəyi töhfə çox böyükdür. Roma Papasının da səfəri və çıxışı
bunu bir daha göstərdi”.
Millət vəkilinin fikrincə, bu səfər həm də ölkə prezidentinin
yürütdüyü müstəqil, əməkdaşlığa söykənən, multikultural dəyərləri əsas tutan
xarici siyasətə bir dəstək idi.
Politoloq Elxan Şahinoğlunun fikrincə
isə səfər iki istiqamətdə şərh edilə bilər: "Roma Papası Fransisk Azərbaycana
birgünlük səfərə Gürcüstandan gəldi, 24 iyunda isə o Ermənistanda səfərdə
olmuşdu. Roma Papası Ermənistana səfəri zamanı İrəvandakı "soyqırımı” abidəsini
ziyarət etməklə yanaşı "erməni soyqırımı olub” ifadəsini işlətmişdi. Bu
açıqlama Türkiyədə narazılıqla qarşılandı. Vatikan "erməni soyqırımını” əvvəlki
illərdə tanıyıb. Roma Papasının İrəvandakı çıxışı zamanı işlətdiyi bir ifadə
isə Azərbaycanda narazılıqla qarşılanmışdı. Vatikan başçısı bu cümləni
işlətmişdi: "Azərbaycana gedərkən orada Ermənistanda gördüyüm həqiqətlər barədə
danışacağam və deyəcəyəm ki, kiçik torpaq parçasına görə sülhü bərqərar etməməkdə
möhtəşəm heç nə yoxdur. Roma Papası ermənilərə verdiyi vədi yerinə yetirmədi.
Çünki o, Bakıdakı çıxışların heç birində "kiçik torpaq parçasına görə sülhü
bərqərar etməməkdə möhtəşəm heç nə yoxdur” ifadəsini işlətmədi. Əskinə, Roma
Papası Bakıdakı çıxışlarında iman, sülh və ədalətdən danışdı. Roma Papasının
Bakıda Heydər Əliyev Mərkəzindəki çıxışını iki hissəyə bölmək olar.Birinci hissədəki mesajı - Azərbaycan təkkonfessiyalı ölkə deyil.
Azərbaycanda dini azadlıqlar tam təmin edilib.İkinci hissədəki mesajı isə "Azərbaycanda ilk dəqiqələrindən anladım
ki, nə qədər insan qanlı münaqişədən əziyyət çəkir. Arzu edirəm ki, beynəlxalq
ictimaiyyət bunu daimi diqqətdə saxlasın və yardım göstərsin. İstərdim ki,
bölgədə sülh bərqərar olsun. Arzu edirəm ki, həll variantı tapılsın, Tanrının yardımı
ilə dialoq və danışıqlar vasitəsi ilə Qafqaz regionunda münaqişələr həllini
tapsın. Qərblə Şərqin qovşağında sülh bərqərar olsun. İstərdik ki, bu qapı hər
zaman sülhün üzünə açıq olsun”.
Politoloq hesab edir ki, birinci mesaj Azərbaycan prezidentinin
yürütdüyü siyasətin Vatikan tərəfindən dəstəkləndiyini göstərir və multikulturalizmə
söykənən dini dözümlülük siyasəti Roma Papasının da diqqətini çəkib: "İkinci
mesajda isə Roma Papası Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən ümumi sözlərlə danışır.
Ondan əvvəl danışan İlham Əliyev diqqəti Azərbaycan torpaqlarının işğalı
faktına yönəldir. Ancaq Roma papası çıxışında "Dağlıq Qarabağ” və "ərazi
bütövlüyü” ifadələrini işlətmir. Bununla Vatikan başçısı Azərbaycanla
Ermənistan arasındakı qarşıdurmada kimsənin tərəfini tutmaq istəmədiyini
göstərir və fikrini ümumi sözlərlə ifadə edir. Bu isə Azərbaycan
ictimaiyyətində müsbət qarşılana bilməz. Buna baxmayaraq, rəsmi Bakı Vatikanla
münasibətlərə əhəmiyyət verir. Azərbaycan müstəqilliyini qazandıqdan sonra bu,
Vatikan başçısının Azərbaycana ikinci səfəridir. Birinci səfər 2002-ci ildə
reallaşmışdı. Vatikan başçıları adətən əhalisinin əksəriyyəti müsəlman olan
ölkələrə səfərlər etmirlər. Azərbaycan istisnadır.Azərbaycanda katoliklərin sayı bir neçə yüz nəfərdir. Buna baxmayaraq,
Roma Papasının müsəlman Azərbaycana səfəri ölkəmizin dini və etnik tolerantlıq
nümunəsi olduğunu göstərir. Təsadüfi deyil ki, Heydər Əliyev Fondu Vatikanın
bəzi muzeylərinin təmirinə maliyyə ayırır. Bu isə Roma Papası tərəfindən yüksək
qiymətləndirilir. Azərbaycandan başqa hansısa digər müsəlman ölkəsinin
Vatikanın muzeylərinin təmirinə maliyyə yardımı ayırması nümunəsi yoxdur. Bu
dəstəkdə rəsmi Bakının siyasi məqsədi də var. Bu yardımla rəsmi Bakı həm
Azərbaycanın dini tolerant ölkə olduğunu nümayiş etdirir, həm də dünyada böyük
nüfuza malik olan Vatikanın ərazi bütövlüyü prinsipinə diqqət ayırmasına
çalışır. Birinci məsələdə müsbət nəticə var, ikincidə isə hələlik yoxdur”.
Şəfa Tapdıq