Bakı 27°C
Naxçıvan xanlığının tarixindən bəhs edən interaktiv dərs keçirilib
"İnteraktiv açıq dərs” layihəsi çərçivəsində
AMEA Naxçıvan Bölməsi və Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin birgə
təşkilatçılığı ilə bölmədə muxtar respublikanın ümumtəhsil
məktəbləri arasında cari ilin ilk açıq dərsi təşkil olunub.
Bölmənin Tarix,
Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun Yeni və ən yeni tarix şöbəsinin
aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Musa Quliyevin "Azərbaycanda
xanlıqların yaranması: Naxçıvan xanlığı” mövzusunda apardığı
dərsdə şagirdlərə Azərbaycan xanlıqlar arasında özünəməxsus yeri olan Naxçıvan
xanlığının yaranması, ərazi bölgüsü, idarə sistemi, dövlət atributları, ordu
quruculuğu, diplomatik münasibətləri və Türkmənçay müqaviləsi haqqında geniş məlumat
verilib. Bildirilib ki, Naxçıvan xanlığının əsasını Nadir şah Əfşarın ölümündən
sonra 1747-ci ildə Kəngərli tayfasından olan Heydərqulu xan qoyub. Tədqiqatçı
alim Naxçıvan xanlığının ərazisi 1747-1797-ci illərdə 9428,7 km2,
1798-1828-ci illərdə isə 4642, 83km2 olduğunu deyib.
Musa Quliyev Naxçıvan xanlığının
qonşu xanlıqlar və dövlətlərlə yaratdığı əlaqələrdən bəhs edərək xanlığın mərkəzi
Naxçıvan şəhərinin Orta və Yaxın Şərq ölkələrindən Rusiya və Avropaya gedən
ticarət yollarının üstündə yerləşdiyini və nəticədə bir çox ölkələrin hədəfində
olduğunu diqqətə çatdırıb. Alim tarixi faktların Naxçıvan və İrəvan
xanlıqlarının qədim Azərbaycan torpaqları olduğunu sübut etdiyini deyib.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin
"Mən daha çox istərdim ki, Naxçıvan xanlığının tarixi çox gözəl yazılsın.
Naxçıvan xanlığının çox böyük tarixi var. Bu xanlıq nə vaxt yaradılıbdır, fəaliyyəti
nədən ibarət olubdur? Axı, Naxçıvanı idarə ediblər. İrəvan xanlığı var.
Naxçıvan xanlığı ilə İrəvan xanlığı bir-biri ilə çox bağlı idi... Naxçıvan
xanlığını siz dərindən öyrənəndə, mütləq İrəvan xanlığına gedib
çıxacaqsınız...” sözlərini xatırladan Musa Quliyev Naxçıvan xanlığının
tarixinin hərtərəfli araşdırılmasının ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərlik
etdiyi dövrdən (1969-cu ildən) başlandığını söyləyib.
İnteraktiv dərs ümumilikdə muxtar
respublikanın 215 ümumtəhsil məktəbində izlənilib.
