Nanotexnologiya sahəsində beynəlxalq şirkətin əsasını qoyan ilk azərbaycanlı gənc - Uğur hekayəsi
Bəhruz Məmmədov: "Bəzi insanlar şansın üzünə baxıb
gülür, yanından keçir, bəzilər isə tuta bilir”
"Ya olmalıdır, ya da olmalıdır” prinsipi ilə hərəkət
edir. Onun üçün mümkünsüz heç nə yoxdur. Çox işləyərək bütün çətinlikləri dəf
edəcəyini düşünür və çətinliyin qarşısında heç vaxt əyilmədiyini deyir. Bəlkə də
elə bu məqsədi də ona nanotexnologiya sahəsində beynəlxalq şirkətin əsasını
qoyan ilk azərbaycanlı gənc statusunu qazandırıb.
Müsahibimiz Amerikadakı "Fluks” texnologiya şirkətinin
CEO-su Bəhruz Məmmədovdur.
1987-ci ildə Bakıda anadan olub. 2004-cü ildə Gəncə
Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə qəbul olub. Karyerasına "Buxar” şirkətlər
qrupunda kimyaçı vəzifəsində başlayıb. 2009-cu ildə Azərbaycan Beynəlxalq Mədən
Əməliyyat şirkətində kimyaçı kimi çalışıb. Qısa müddətdə Əməliyyat işləri üzrə
mühəndis və istehsalat işləri üzrə aparıcı mühəndis vəzifəsinə yüksəlib.
2012-ci ildə Niderland Krallığının Tvente Universitetində
Kimya mühəndisliyi fakültəsində magistr təhsilinə başlayıb. 2014-cü ildə
dünyanın ən böyük kimya şirkəti olan BASF-da nanokatalizatorların sintezi üzrə
mühəndis köməkçisi vəzifəsində çalışıb. 2014-cü ilin oktyabr ayında həmtəsisçisi
olduğu "Eurekite” şirkətinin əsasını qoyub və orada şirkətin əsas səhmdarlarından
biri olmaqla yanaşı, maliyyə və əməliyyat işləri üzrə direktor vəzifəsində
çalışıb. Hazırda Amerikada "Fluks” texnologiya şirkətində CEO-dur.
- Tələbəlik
illərindən kimya sahəsində həm oxuyub, həm işləmsiniz? Bu ehtiyac idi, yoxsa, sənətə
xüsusi sevgi?
- Hər bir yeniyetmə həyatını qurmaq üçün özünə sənət
seçməlidir. Mən həmin məqama çatanda nə istədiyim barədə düşündüm. Kimyanı çox
sevirdim. Bu ixtisası məndə yaxşı alındığı, həvəsim olduğu, tətbiq imkanları
çox olduğu üçün seçdim. Tələbəlik illərində buxar mühəndisliyində işlədim, sırf
su kimyası ilə məşğul oldum. 1-ci kursdan 4-cü kursa qədər çalışdım. Bu, sənətə
sevgi idi. Kimyanı təkcə oxumaqla kifayətlənməyib real tətbiq sahəsini gördüyüm
üçün daha da həvəslənirdim. Kimyanı bilmək elementləri, reaksiyaları əzbərləmək
deyil. Düşündüm ki, bunları tətbiq etməklə kifayət qədər pul qazanmaq olar.
- Bəs Gəncədən
Hollandiyaya yol necə getdi?
- Mən Gəncədə
universiteti bitirdikdən sonra Gədəbəydə laboratoriyada laborant kimyaçı kimi
işləməyə başladım. Burada 3 il ərzində istehsalat rəisinin müavininə kimi
qalxdım. İşim-gücüm yaxşı idi. 25 yaşımda 65 nəfərə rəhbərlik edirdim. Amma mənim
həyatdan istədiklərim daha çox idi. Avropaya getməyə qərar verdim. Çünki müəyyən
biznes ideyalarım var idi və onları həyata keçirmək istəyirdim. Oraya getdim,
oxudum və istədiyim yerlərdə də işlədim. Almaniyada dünyanın ən böyük şirkətində
çalışdım. Amma orada yeni variantlarla rastlaşdım və planlarım dəyişdi. Məni Hollandiyaya
aparan məqsədlərim idi. Əlimdə olanla razılaşmaq istəmirdim. Həmişə daha çoxunu
arzu edir və əldə edirdim. Gədəbəydə olanda mədəndə həm işləyirdim, həm
oxuyurdum. İşdən sonra evdə araşdırırdım. Çətin olurdu, amma mənə görə
mümkünsüz heç nə yoxdur.
- 25 yaşda 60
nəfərə rəhbərlik etmək yaşınıza görə böyük uğurdur. Məncə, hər insan belə bir
işi tərk edib, Avropaya bir fikir ardınca getməz.
- Düzdür, heç kim bunu normal qarşılamırdı. Mənimlə
işləyən oğlan hər dəfə nə üçün getdiyimi soruşurdu. Deyirdi ki, camaat adətən
ya təhsil almaq, ya da işləmək üçün gedir. Sənin işin axı burada da yaxşıdır. Hətta
vəzifəmin də qalxmaq imkanı var idi. Dedim ki, mədəndə qalıb işləmək mənim
ideyalarıma, məqsədlərimə uyğun deyil. Məqsədlərim böyükdür və ardınca getməliyəm.
- Yaşınız az
olsa da, kənardan baxanda məqsədinizə çatmış kimi görünürsünüz. Bundan sonrası
da var, yoxsa kifayətdir?
- Təbii ki var. Mən Hollandiyada təhsil aldım və
orada ilk şirkətimi qurdum. İyun ayından etibarən bizi Amerikada Kaliforniyada
məşhur Berkeley Universitetindən törəmə "Fluks” texnologiya şirkətində rəhbər
olmaq üçün dəvət etdilər. Elə təklif etdilər ki, "yox” demək çətin oldu. Təklifi
dəyərləndirdim və hazırda Kaliforniyadayam. Gələcək nə göstərəcək bilmirəm.
Çünki arzularım bitib tükənməzdir.
- Həmtəsisçisi
olduğunuz şirkətlə Hollandiyada imzaladığınız 1 milyonluq müqavilə uzun müddət
gündəmdən düşmədi. İndi vəziyyət necədir?
- Bəli. Həmtəsisçisi və əsas səhmdarlarından
olduğum "Eurekite” şirkəti ABŞ-ın "Cottonvood” investisiya şirkəti tərəfindən
2.5 milyon avro qiymətləndirmədə 1 milyon avroluq müqavilə imzaladı. "Eurekite”
şirkəti Avropanın ən böyük nanotexnologiya institutu olan "Mesa+”
Nanotexnologiyalar İnstitutundan törəmə şirkətdir. Şirkət öz
texnologiyalarından istifadə edərək yeni tip temperatura davamlı sensorların və
millimetr dalğa uzunluğunda işləyən radar texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi
ilə məşğul idi. O zaman bir çox şirkətlər ideyalarımız və şirkətimiz haqqında
maraqlandı. Bir neçə şirkət öz investisiyalarını təklif etsə də, sonda
"Cottonvood”la anlaşdıq. Hazırda Kaliforniyaya gəlsəm də, o iş çox uğurla
gedir. Bir neçə yapon şirkəti ilə uğurlu layihələr həyata keçiririk. Şirkət
yerindədir işləyir amma mən planımı dəyişib
Amerikaya gəldim.
- Planlarınızı
tez-tez dəyişirsiniz. Gədəbəydə uğurla işlədiyiniz vaxt Almaniya, Almaniyadan
Hollandiya, Hollandiyadan Kaliforniya. İşlərinizi zirvədə tərk edirsiniz. Bu
risk deyilmi?
- Mən riskləri sevirəm. Stabillik axtaran adam
deyiləm. Bəzi insanlar konkret maaşla, gəlirlə işləməyi sevirlər. Normal həyatlarına
davam edirlər və bilirlər ki, ay sonunda bu məbləği alacaqlar. Bu, məndə heç
vaxt alınmayıb. Risklərdən qorxmuram. Mən əgər bilirəmsə ki, bu riski etsəm,
qazancım böyük olacaq, mütləq o yolu seçirəm. Yəni risk qazancı ödəyirsə, mən
bunu analiz edib gedirəm.
- Bəs birdən
büdrədiniz. Uğur "yol”unda bütün yollar düz olmur...
- Əlbəttə. Mən hisslərimlə hərəkət edən insan deyiləm.
Hər şeyi ölçür, biçir, analiz edirəm. Emosionallıq məndən uzaqdır. Çalışıram məntiqlə
hərəkət edim. Sözsüz ki, işlər yaxşı getməyə bilər. Ən pis variantları da
fikirləşmişəm. Mən büdrəyəndə qarşıma qoyduğum spesifik aydın məqsədlər var ki,
onları düşünürəm. Bu, məni motivasiya edir. Çətin gün olanda düşünürəm ki, tək
mən deyiləm və ən əsası bilirdim hansı yola girirəm. Özü yıxılan ağlamaz. Bu
prinsipi əsas tutduqdan sonra səni heç nə yıxa bilməz.
- 2 ildir ki,
ailəlisiniz. Ailənin karyerada rolu nə dərəcədədir?
- Məncə, tez ailə qurmaq karyeraya müsbət təsir
etmir. Müəyyən məqamları gözləmək lazımdır. Mən Hollandiyaya ilk şirkətimi
qurmağa gələndə bir otaqlı, balaca bir evdə kirayə yaşayırdım. Təzə başlamışdım
deyə, konkret gəlirim də yox idi. Müəyyən müddət bir neçə yerdə işləyib
keçinirdim. Həm xərclərim az idi, həm də özümü işimə fokuslamışdım. İşlərimi
yoluna qoyduqdan sonra ailə qurdum. Ona görə də problem olmadı. Ailə qurduqdan
sonra da həyat yoldaşın səni anlamalıdır. Ola bilər ki, istirahətdə olduğunuz
zaman vacib mail gəldi və sən bunu cavablandırmalısan. Bəzi adamlar buna
problem yaradır. Zamanlama və seçim vacibdir. Mən seçimimi də, zamanlamamı da
düz etmişəm.
-
Doktorantura oxumağı düşünürsünüzmü?
- Dostlarımın çoxu alimlərdir. Mən elmi sevirəm,
amma elm adamı deyiləm. Daha aktivəm və sosial insanam. Bir faktı 5 il araşdıra
bilmərəm. Məsələn, mənim partnyorlarımdan biri dedi ki, Bəhruz, mən bu
materialı kəşf etmişəm, kömək et bazara gətirək. Onu kəşf etmək, elmi araşdırma
aparmaq təbiətimə uyğun deyil. Mənə kəşf olunan materialın satışını etmək,
investisiya qoymaq, bazara çıxarmaq daha maraqlıdır. Elm adamı olmaqdan ötrü
deyil, elmdən kapital əldə etmək üçün çalışıram.
- Uğur
qazanmaq üçün bir insana nə lazımdır?
- İstədiyini bilmək. Həyatda uğur qazanmaq üçün
dahi olmaq lazım deyil, məqsədin olmalıdır. Nə istədiyini bilmədinsə, istəmədiyin
yerlərə gedib çıxacaqsan. 15-16 yaşda hər insan həyatdan nə istədiyini düşünür.
Özünə suallar verirsən. Lakin insanların əksəriyyəti 40-50 yaşında belə, bunun
cavabını tapmır. Maaş, uşaq, ailə var, amma nə istəyir bilmir. Tək iş barəsində
demirəm. Yaşayırlar, həyat gedir. Nə istədiyini konkret biləndən sonra ona tərəf
getmək, gecə-gündüz işləmək asan olur. İstədiyini biləndən sonra onu etmək üçün
pul da tapılır, insanlar da kömək edir. Uğur ən böyük sirlərindən biri də
insanlarla ünsiyyət qabiliyyətinin olmasıdır. Sən əlaqə yarada bilmirsənsə, heç
bir uğur qazana bilməzsən. Mən çox ölkədə olmuşam və istedadlı insanlarla
rastlaşmışam. Amma olduqları yerdə sayırlar. Ünsiyyət, sosial bacarıqları bilmək
istedadlı olmaqdan da vacibdir.
- Bəzi gənclər
tez-tez "pulun yoxdursa, uğur qazana bilmərsən” sözünü işlədirlər.
- Bu, özünü aldatmaqdır. Mən özüm də tələbə vaxtı
birinci il fəhlə kimi işləyirdim. Orada bir oğlanla tanış oldum, çox kasıb ailədən
idi, amma ambisiyası vardı. Onunla bu gün də yaxın dostuq. Çox imkansız ailədən
olmasına baxmayaraq, bu gün özünün 30-40 işçisi var. Başqa bir adam var ki, əyalətdən,
kasıb ailədən gəlmişdi, amma bu gün milyonlarla pul qazanır. Vaxt var idi heç nəyimiz
yox idi. Bu gün onu qazanmışıq. Bu fikri səsləndirən insanlar tənbəldirlər, işləmək
istəmirlər.
- Azərbaycanla
bağlı tədbirlərdə iştirak edir, ölkəmizi təmsil edirsiniz. Bu, vətən sevgisidir,
yoxsa borc?
- Hansı ölkədə yaşasam da, içimdə azərbaycançılıq
var. Ölkəmi sevirəm, orada ailəm, dostlarım var. Azərbaycan yeməklərini sevirəm
və ölkəmlə fəxr edirəm. Çalışıram ki, bacardığım qədər ölkəmə faydamız dəysin.
- Bəs şans
necə? Şansa inanırsınızmı?
- Karyerada şansın rolu böyükdür. Mən düşünürəm ki,
Allah hər bir insana həyatda 1-2 dəfə şans verir. Bəzi insanlar şansın üzünə
baxıb gülür yanından keçir, bəzilər isə tuta bilir. Mən həyatda şansları görməyi
və onları dəyərləndirməyi bacaran insanam. Hər bir dövrün, şəraitin özünün
şansları var ondan istifadə etmək lazımdır. İnsan tez işləməyə başlamalıdır.
İşləməyə nə qədər tez başlasan, o qədər tez uğur qazanarsan. Üstünlüyüm o olub
ki, dostlarımın çoxu tələbə vaxtı çayxanada, dönərxanada vaxt sərf edirdi, mən
işləyirdim. Tay-tuşlarımdan 5-6 il qabaqda idim. Universiteti bitirdikdən sonra
artıq iş təcrübəm var idi. Bundan sonra yollar aralanmağa başladı və bu yolları
izləyərək məqsədimə doğru getdim.
Aygün ƏZİZ