Miqrantlar Rusiyadan üz döndərir
"Məmurların "səyləri” ilə Rusiya iqtisadi perspektivləri olmayan
ölkəyə çevrilir”. Bu ölkənin "Nezavisimaya qazeta” nəşri bu qənaətə gəlib.
Nəşrdə bununla bağlı yer alan məqalədə qeyd olunur ki, rublun süni şəkildə
dəyərdən salınması və gəlirlərin azalması ümumdaxili məhsulun davamlı
inkişafına heç bir ümid yeri qoymur. Qəzet yazır ki, bu qənaətə ötən ilin
sonlarında ölkənin iqtisadçı alimləri gəliblər. Lakin ardınca maraqlı bir fakt
ortaya qoyur. Bildirilir ki, bundan əvvəl faktı Rusiyaya gəlməkdən boyun
qaçıran əmək miqrantları hiss ediblər. Rusiyanın tanınmış tədqiqat mərkəzi
Qayday İnstitutuna istinadən edən nəşr yazır ki, ölkəyə miqrasiya axını
postsovet dövründən bəri ən aşağı həddə düşüb. Əhalinin və investorların
gözündə Rusiya iqtisadiyyatı hətta orta perspektivdə belə gələcəyi olmayan bir dövlət
obrazında qeyd olunur. Rusiya Elmlər Akademiyası Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun
apardığı araşdırmada da bu məsələdən bəhs edilir. Məqalədə vurğulanır ki,
Rusiyada işləməyin cəlbedici olmaması və cazibənin itməsini alim və akademiklərdən
əvvəl əmək miqrantları hiss ediblər. Rublun mütəmadi olaraq dəyərdən düşməsi
qastarbayterlər üçün Rusiyanı maraqsız ölkəyə çevirib. Rusiyaya işləmək üçün
gedənlərin valyuta ekvivalenti mütəmadi olaraq aşağı düşür. Eləcə də, əvvəllər
miqrantların xidmətindən tez-tez istifadə edən yerli əhalinin əlində də vəsait
qalmır. Nəticədə Rusiya Federasiyasına miqrant axınının azalması öz növbəsində
antirekord qeydə alınıb. Rusiyanın iqtisadi vəziyyəti barədə monitorinqin
nəticələrinə görə, ötən ilin üç rübü ərzində Rusiyaya miqrant axını 2017-ci
illə müqayisədə 42 faiz azalıb. Beynəlxalq miqrantların sayında isə vəziyyət dəyişməz
olaraq qalsa da, gedənlər 22 faiz təşkil edib. Rusiya məmurları israrla
bildirirdilər ki, MDB ölkələrindən olan əmək miqrantlarının sayının azalması
baş verməyəcək. Lakin indi bəlli olur ki, onların bu proqnozu özünü doğrultmayıb.
Məsələn ondadır ki, Rusiyaya miqrasiya axınında liderlik hər zaman Mərkəzi
Asiya və Ukraynaya məxsus olub. Rusiyalı ekspertlərin qənaətincə, miqrantlarla
bağlı vəziyyətin gərginləşməsində Ukrayna ilə Rusiya arasında yaşanan gərginlik
böyük rol oynayıb. "2015-2016-cı illər ərzində Ukraynadan miqrant axını xeyli
artdı. Sonrakı müddətdə isə kəskin azalma müşahidə edilməyə başladı”, - deyə
Rusiya sosial analiz və proqnozlaşdırma İnstitutunun elmi işçisi Nikita
Mikartov bildirib. Onun qənaətincə, prosesin daha uzun retroperspektivi
nəzərdən keçirilsə, bütün postsovet ölkələrindən miqrasiya axını azalmağa doğru
gedir. İnstitutun digər əməkdaşı Yuliya Florinskaya hesab edir ki, Ukrayna əmək
miqrantları daha çox Avropaya doğru istiqamət götürüblər. Tək Polşada bir
milyona yaxın ukraunalı miqrant yerləşib. Onun sözlərinə görə, moldovanlar da
artıq əsas etibarilə Avropada çörək qazanırlar. Ekspertin qənaətincə, miqrant
axının kəskin şəkildə azalması həm də Ukrayna, Özbəkistan, Tacikistan və
Qırğızıstanda hiss olunan güclü iqtisadi sıçrayışlarla bağlıdır. Federal
Miqrasiya Xidməti keçmiş rəhbərinin müavini, "Miqrasiya 21-ci əsr” Fondunun
rəhbəri Vyaçeslav Postavnin hesab edir ki, kəskin azalma miqrantların başqa
istiqamətlərə üz tutması ilə bağlıdır. Rusiyaya bir vaxtlar sürətlə axın edən ukraynalılar artıq Qərb
ölkələrini seçirlər. Ekspertin qənaətincə, başqa bir mümkün səbəb Rusiya
miqrasiya qanunvericiliyinin dəyişdirilməsidir. Ötən ilin iyununda qəbul edilən
federal qanun miqrantların miqrasiya uçotuna yaşadıqları yerdə qeydə alınmasını
qadağan edir. Bununla da Rusiya 2006-cı il vəziyyətinə dönmüş olur. Bu hal
2007-ci ildə təqribən bir milyon miqrantın ölkədən çıxarılmasına gətirib
çıxarmışdı. "Mənim qənaətimcə, biz
hakimiyyət orqanlarının bu neçə ildə həyata keçirdikləri liberal
miqrasiya siyasətinin iflasa uğramasının şahidinə çevrilirik”, - deyə
Demoqradiya, Miqrasiya və Regional İnstitutun Müşahidə Şurasının sədri Yuri
Krupnov bildirib. Yaranmış durum yalnız Rusiya regionlarının cəlbediciliyinin
itməsi ilə bağlı deyil, bütövlükdə Rusiya iqtisadiyyatının vəziyyəti ilə izah
edilməlidir. İlk növbədə rublun devalvasiyası nəzərə alınmalıdır. Əgər 2015-ci
ilə qədər miqrant 30 min rubl alırdısa və onu min dollara çevirə bilirdisə,
indi artıq bu rəqəm 500 dollardır. Ekspertlər diqqəti ona yönəldirlər ki,
potensial miqrantların tərkibi dəyişəcək. Qaydar İnstitutunun tədqiqatçıları
qeyd edirlər ki, Rusiya regionları da miqrantların cəlbediciliyi baxımından
eyni deyil. Əgər 2017-ci ildə 31 region cəlbedici idisə, 2018-ci ildə bu rəqəm
24-ə düşüb. Miqrantların əsas mərkəzi isə əvvəlki tək Moskva və
Sankt-Peterburqdur. Ən az miqrant Omsk vilayətinə gəlir. Miqrantların
vətənlərinə göndərdikləri vəsaitlərdə də azalma müşahidə edilir. Rusiya Mərkəzi
Bankının məlumatına görə, 2018-ci ilin üç rübü ərzində MDB ölkələrindən olan
fiziki şəxslər Rusiyadan 9,8 mlrd. dollar göndəriblər. Bu vəsaitin 3 mlrd.
dolları Özbəkistana çatıb. Tacikistana 1,9, Qırğızıstana 1,7, Qazaxıstana 0,5
mlrd. dollar göndərilib. Köçürmənin orta məbləği 360 dollar təşkil edir. Ötən
ilin 11 ayı ərzində miqrantlar regional büdcələrə 53 mlrd. rubl köçürüblər. Ən
böyük vəsaiti Özbəkistan və Tacikistandan olan miqrantlar ödəyib.
Beləliklə, yaranmış durum Rusiya üçün ciddi problemlərdən xəbər verir. Bir vaxtlar miqrant axınından əziyyət çəkən yavaş-yavaş miqrant qıtlığından əziyyət çəkən ölkəyə çevrilir.
Azər NURİYEV
Beləliklə, yaranmış durum Rusiya üçün ciddi problemlərdən xəbər verir. Bir vaxtlar miqrant axınından əziyyət çəkən yavaş-yavaş miqrant qıtlığından əziyyət çəkən ölkəyə çevrilir.
Azər NURİYEV