“Mədəniyyətimizi dünyaya çatdırmaq üçün kino ən ideal vasitədir” - Fotolar
14-17 noyabr tarixlərində Bakıda keçiriləcək 9-cu "START” Beynəlxalq
Qısa Filmlər Festivalına filmlərin qəbuluna start verilib. Festivalın direktoru
Fehruz Şamıyev beynəlxalq tədbirdən öncə fikirlərini bizimlə bölüşdü. Artıq 9-cu ildir ki, beynəlxalq festivalın təşkilati işləri ilə
məşğul olan kinoprodüser, eyni zamanda "Cinema” Gənc Kinematoqrafçılar
Mərkəzinin direktoru, Bakı Film İnstitutunun rəhbəridir.
- "START” Beynəlxalq Qısa
Filmlər Festivalı bu il iştirakçılara nələr vəd edir?
- "Sinema” Gənc Kinematoqrafçılar Mərkəzinin təsis etdiyi festivala
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Gənclər və İdman Nazirliyi dəstək
göstərir. Layihəyə dəstək verən qurumlardan
biri də Azərbaycan Prodüserlər Gildiyasıdır. Düşünürəm ki, bu qurumların dəstəkləməsi,
layihənin, ölkəmizdə keçirilən ən böyük kino festivalı olmasına əsas verir. Əvvəlki
illərlə müqayisədə, builki festivalda çox maraqlı proqram hazırlamışıq.
Festival gənc kinematoqrafçıların özlərini inkişaf etdirmələri üçün nəzərdə
tutulub. Belə ki, onlar həmkarları ilə canlı olaraq ünsiyyət qurur, fikir mübadiləsi
edir, dünyagörüşlərini artır, başqa ölkələrdən olan həmkarları ilə tanış olmaq
imkanı qazanırlar. Biz festival
çərçivəsində müxtəlif layihələr də hazırlamışıq. Layihəmiz iki əsas proqramdan ibarətdir.
Əsas proqramda xarici mütəxəssislərin, gənc kinematoqrafçıların çəkdiyi ən yaxşı
animasiya, ən yaxşı bədii, ən yaxşı eksperimental və ən yaxşı sənədli film nominasiyaları
təqdim olunacaq. İkinci proqramda isə gənc
rejissorlarımızın yarışdığı yerli film nominasiyası təqdim etmişik. Hansı ki, bu nominasiyada ancaq yerli filmlər nümayiş
olunacaq. Azərbaycan istehsalı olan filmlər məhz yeri mütəxəssislərdən ibarət münsiflər
heyəti tərəfindən qiymətləndiriləcək. Beynəlxalq proqramda əcnəbi ekspertlər
üstünlük təşkil edəcək. Onlardan ən azı üçü
xarici mütəxəssis olacaq. Beynəlxalq və yerli proqramdan əlavə, həvəskar və yaradıcı
gənclər də proqrama cəlb olunacaq."Cinemobil” adlı mobil
filmlərin müsabiqəsini də keçirəcəyik. Burada
əsasən telefonlarla çəkilmiş qısa filmlər müsabiqəsi olacaq. Telefonla çəkilib,
müəyyən montaj proqramı ilə yığılan, 3 dəqiqəyə qədər olan filmlər yer alacaq. Bu
filmlər həm sənədli, həm də bədii ola bilər. Bu 3 dəqiqəlik filmdə müəllifin fantaziyası,
yanaşma tərzi, orijinallığına diqqət yetiriləcək. Düşünürük ki, həvəskar
rejissorlar üçün müəyyən qədər maraqlı olacaq. Bu nominasiya üçün pul mükafatı təqdim
edəcəyik. Bizə göndərilən filmlər arasından 10 film seçəcəyik. Bu filmlər onlar
qiymətləndirəcək. Onlayın səsvermə ilə qalib elan olunacaq. Beynəlxalq və yerli
proqramı isə xarici və yerli mütəxəssislər qiymətləndirəcək.Hazırda film qəbulu davam edir. Biz yekun olaraq, tam şəkildə,
oktyabrın 5-nə qədər filmləri qəbul edəcəyik.
Oktyabrın 5-də təşkilat komitəsi filmləri gözdən keçirəcək, proqrama
uyğun olaraq, onları sistemləşdirəcək. Düşünürəm ki, builki festival həm film,
həm də ölkə baxımından zəngin olacaq. Festivalın xaricdə təşkil olunan müxtəlif
festivallarla əlaqəsi olduğu üçün bura yüksək
səviyyəli filmlər göndərilir.
-
Münsiflər heyətində kimlər olacaq?
- Münsiflər heyəti tam olaraq təsdiq olunmayıb. Çalışırıq ki,
münsiflər heyətində çox peşəkar mütəxəssislər yer alsın. Elə ekspertlər olsun
ki, onlar həm Avropadan, həm Asiyadan gələn filmləri analiz edə bilsinlər. Yerli
film müsabiqəsində isə münsiflər heyəti ancaq azərbaycanlı kino mütəxəssisləri olacaq.
-
Bəs pitçinq layihəsi nədən ibarət olacaq?
- Gənc kinematoqrafçıların və rejissorların layihələrini,
ssenarilərini qiymətləndirmək və onlara texniki dəstək göstərmək üçün festival
tərkibində pitçinq təşkil edəcəyik. Burada kimin maraqlı süjeti, ssenarisi,
yarımçıq qalmış hər hansı bir filmi varsa, təqdim edə biləcək. Pitçinqdə 35
yaşına qədər olan yerli rejissorların layihələri qəbul olunur. Daxil olan
kinolayihələr "Qısametrajlı bədii film”, "Qısametrajlı sənədli film”
kateqoriyaları üzrə nəzərdən keçirilir. Bir müəllif pitçinqə yalnız 1 layihə
təqdim edə bilər.İlkin etapda Təşkilat Komitəsinin Seçim Komissiyası hər kateqoriya
üzrə 3 layihə seçərək pitçinqə təqdim edəcək. İştirakçıların siyahısı "filmfestival.az”
saytında yerləşdiriləcək və onlar şəxsən məlumatlandırılacaqlar. Pitçinqin
ekspertləri qalib layihələrə texniki dəstək göstərən yerli kinoşirkətlərin və
prodüser mərkəzlərinin nümayəndələrindən ibarət olacaq. Pitçinqin nəticələrinə
əsasən, qaliblərə layihələrini reallaşdırmaq üçün texniki dəstək veriləcək.
-
Bundan öncə keçirilən "START” film festivallarında qalib olan iştirakçıların sonrakı
taleyi necə oldu?
- Keçirdiyimiz dördüncü festivalda Misirdən olan iştirakçının "Nura” adlı
bir filmi Avropanın aparıcı festivallarında iştirak etdi. 5 və 6-cı festivallarda
qalib olmuş şəxslər artıq beynəlxalq festivallarda görünür. "START” Beynəlxalq
Qısa Filmlər festivalı gənc rejissorlar üçün bir mərhələdir. Bu mərhələni çox uğurla
adlayan onlarla festival iştirakçıları var. Hansı ki, indi onların sorağı çox
tanınmış festivallardan eşidilir. Həmin iştirakçılar ilk olaraq bizim festivallarda
iştirak ediblər. Bizim festivalların fəaliyyəti gənc müəlliflərdə kinoya olan sevgini,
yaradıcı enerjini saxlamağa kömək olur. Festivalımız iştirakçıların,
yaradıcılıqlarında növbəti mərhələyə keçmək
üçün bir pillədir. Avropanın əsas aparıcı festivalları ilə danışıqlar aparırıq.
Bizim festivalların qalibi birbaşa olaraq Avropanın bəzi festivallarında qısametrajlı
bölmələrinin əsas proqramlarında görünürlər. Biz də onlara yardımçı olmağa
çalışırıq. Gələn festivallarda bu nəticəni
tam olaraq əldə edəcəyik.
- "START” Beynəlxalq
Qısametrajlı Film festivalının dünya film
festivalları arasında nüfuzu, çəkisi nə qədərdir?
- Dünyanın özündə qısametrajlı festivallar əsasən hər region üzrə daha
çox söz sahibi olur. Hansısa bir ölkədə qısametrajlı filmlər festivalı keçirilirsə,
o həmin regionun gənclərini özündə birləşdirməyə çalışır. Bizim 6-7-8-ci festivallarda
Orta Asiyadan, İrandan, Avropa ölkələrindən daha çox filmlər gəlirdi. Festivalın
özü Şərqi Avropa, MDB, Yaxın Şərq ölkələri üzrə aparıcı festivallardan birinə çevrilməkdədir.
Onlayn təqdim olunan filmlərin sayına baxdıqca, bilmək olur ki, bu arenanın, coğrafi
zonanın aparıcı festivallarından sayıla bilərik. Söhbət qısametrajlı filmlərdən
gedir. İranın, Yaxın Şərq ölkələrinin marağı bizim festivala daha çoxdur. Almaniyadan,
Fransadan, Avropadan filmlər gəlməkdədir. O filmlər ki, Avropanın aparıcı film festivallarında
iştirak ediblər.
-
Nə üçün festivalın adını məhz "START” qoydunuz?
- "Start” sözünün kökündə bir art var. Bu, böyük kinoya, sənətə addımlamağa
təkan verən anlamına gəlir. Məqsədimiz təkan olmaqdan başqa, gələcəkdə festivalın
masştabını daha da böyütməkdir.
- Müsabiqənin sonunda qalibləri nə gözləyəcək?
- Biz həm beynəlxalq, həm də yerli nominasiyanın qaliblərinə "Qızıl
Nar” mükafatı təqdim edəcəyik. Qaliblər üçün pul mükafatı da nəzərdə tutulub.
- Bizdə yerli film
festivalı çox azdır, demək olar ki, yox səviyyəsindədir. Artıq dünyaya mesajların
filmlə ötürüldüyü bir zamanda, festival qıtlığını nə ilə
əlaqələndirirsiniz?
- Söhbət bədii film nümayiş olunan filmlərdən gedirsə, beynəlxalq səviyyəli
heç bir festivalımız yoxdur. Ola bilsin ki, sosial layihələr üzərində qurulmuş yerli
festivallarımız olsun. Bunlara siqaret əleyhinə çəkilən, ailə-qadın zorakılığı,
məişət tullantıları və digər mövzulara dair sosial xarakterli qısametrajlı
filmlər festivalları daxildir. Son iki ildə inkişafa doğru gedən"Doku Baku” sənədli filmlər festivalı var. Qeyd edim ki, beynəlxalq səviyyəli film
festivallarımız yoxdur. Bu, çox acınacaqlı haldır. Festivalların sayı daha çox olmalıdır.
Ancaq təəssüf ki, bizdə bu məqam gəlib çatmayıb. Qonşu ölkələrə baxanda daha çox
festivallar keçirildiyinin şahidi olarıq. Biz də çalışmalıyıq ki, kinoya olan marağımızı
artıraq. Mədəniyyətimizi dünyaya çatdırmaq üçün kino ən ideal vasitədir. Dünyaya
görüntü ilə daha tez çıxa bilərik. Heç kim
nəyisə dinləmək, nəsə oxumaq istəmir. Bu günün insanları real görüntü istəyirlər,
kadrlara baxmağa daha çox meyllidirlər. Kino bir dövlətin təbliğat vasitəsidir.
Kino rejissorun daxili aləmini açmaq üçün bir vasitədir. Buna görə də festivalların
sayı daha çox olmalıdır...
-
Yaratdığınız Bakı film İnstitutunda vəziyyət necədir?
- Bakı Film İnstitutu bir kino mərkəzidir. Hazırda o mərkəz fəaliyyət
göstərir. Oradan çıxan məzunların özləri də bizim festivalın işində yaxından iştirak
edirlər. Elə olur ki, mərkəzin məzunlarından işini daha yüksək səviyyədə bacaranlar,
festivala dəvət olunanlar, kino təhsil mərkəzinin özü də bizim bu layihənin gedişatında
bizə dəstək olurlar.
- Filmlərin kinoteatrlara bu
qədər çox ayaq açdığı bir zamanda, nə üçün film çəkmirsiniz?
- Əslində kino ilə bağlı bir neçə
layihələrim var. Mən film çəkməyə kommersiya işi kimi baxmıram. Kommersiya işi
ilə məşğul olmaq, rejissordan tamam başqa bir xarakter istəyir. Gərək həmin işə
fokuslanasan. Fokuslanmaq üçün özümün xarakterim
həmin layihəyə uyğun gəlməlidir. Kommersiya layihələrinin ustası deyiləm. Daha çox
festival və dram filmlərinə istiqamətlənmişəm. Neçə illərdi festivalın təşkili ilə
məşğulam. Komediya janrında film çəkən rejissorlar, gənc istedadlı uşaqlar var.
Hələlik özümü bu layihədə görmürəm. Bu, kino prosesinin gedişatından asılıdır. Növbəti
illərdə müəyyən qədər maraq yaradacaq komediyadan uzaq bir film olacaq. Hesab
edirəm ki, bu layihənin ekrana çıxması tam şəkildə yetişməyib.
Xəyalə Rəis