İtaliyadan qayıdan həmyerlimiz: “Hər şey bir göz qırpımında baş verirdi”
Emin
Rüstəmov: "Karantindən yayınan italyanlar virusu ölkənin hər tərəfinə daşıdılar”
Son
vaxtlar dünyada hər kəsin danışdığı, müzakirəyə qoyduğu, kütləvi informasiya
vasitələrinin əsas xəbər manşetlərini "işğal” edən, sosial şəbəkələrdə gündə
milyon dəfələrlə adı çəkilən tək bir mövzu var: Koronavirus pandemiyası. Ötən
ilin sonlarında Çindən başlayan epidemiya, sonra da ard-arda Avropa ölkələrini
cənginə alan, hətta okeanları belə adlayaraq uzaq Amerikaya çatan, bütün
dünyanı iflic edən pandemiya. Sözügedən mövzuda "Kaspi” qəzetinin suallarını Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyasının
sədri Emin Rüstəmov cavablandırır.
- Emin bəy, koronavirusun meydana
çıxdığı və yayıldığı ilk dönəmdə Siz İtaliyada yaşayırdınız. O zaman hadisələr
təzə-təzə cərəyan edirdi. Hazırda isə bu virusdan ölənlərin sayına görə İtaliya
Çini qabaqlayıb. O dövrdə proseslər necə cərəyan edirdi? Virusun yayılmasının
qarşısının alınması üçün hansı tədbirlər görülürdü?
-
Bu gün bütün dünya ölkələri koronavirusla ciddi mübarizə aparır, onun
yayılmasının qarşısını almaq üçün yollar axtarırlar. İnfeksiologiya üzrə
ixtisaslaşmış dünyanın nüfuzlu alimləri bu xəstəliklə mübarizə üsullarını öyrənmək,
həmçinin, ona qarşı vaksinin ən qısa zamanda tapılması istiqamətində səfərbər
olublar. Etiraf etmək istərdim ki, adıçəkilən virus hələ Çində yayılmağa
başlayanda mən məsələnin vahimliyini bir o qədər də anlamamış, hətta ciddi qəbul
etməmişdim. Amma günlər bir-birini sürətlə əvəz etdikcə, virusun qurbanlarının
sayı da artmaqda idi. Təəssüf hissi ilə
bildirmək istəyirəm ki, COVİD-19-un ilk can aldığı Avropa ölkəsi İtaliya oldu.
Belə ki, İtaliyanın Lombardiya bölgəsindən 75 yaşlı bir qadın, Veneto bölgəsindən
78 yaşlı bir kişi həyatını itirdi. Bu faktlar cari ilin fevral ayının sonlarına
təsadüf edirdi. Artıq bu iki ölüm faktından sonra, İtaliyanın Şimal bölgəsində
10 şəhər nəzarətə götürüldü, eyni zamanda universitet və məktəblərdə dərslər
dayandırıldı. Fevralın 23-də İtaliya Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi məlumatda,
artıq yoluxma faktının 59 nəfərdə aşkarlandığı bildirilirdi. Həmin dövrdə mən
özüm də İtaliyada idim. Mənim daimi yaşayış yerim paytaxt Roma şəhəridir. Elə hər
şey də burdan başladı. Sanki hər şey bir göz qırpımında baş verirdi. İtaliyadan
sonra İspaniya, Fransa, Almaniya kimi ölkələr, daha sonra digər Avropa ölkələri
COVİD-19 yoluxma faktlarının mövcudluğunu elan etdilər. Artıq İtaliyanın
şimalında həyat iflic olmuşdu. Çağırışlara baxmayaraq, həddindən artıq sosial
olan italyanları küçələrdən, meydanlardan evlərə toplamaq mümkün deyildi.
- Nə səbəbə italyanlar bu çağırışlara əhəmiyyət
vermirdilər?
-
İnsanların əksəriyyəti hətta bu virusun mövcudluğuna şübhə ilə yanaşırdılar.
Digər tərəfdən, karantin qorxusundan canını qurtarmağa çalışan italyanlar cənuba
doğru axışmağa başladılar və özləri də bilmədən virusu İtaliyanın hər tərəfinə
daşıdılar. Avropanın ən yaşlı insanlarının İtaliyada yaşadığını da nəzərə
alsaq, virusun aldığı canların sayı sürətlə artmağa başladı. Bu, artıq böyük
bir fəlakətin başlanğıcı idi. Təxminən bir aydan bir qədər çox müddəti geridə
qoymuşuq, amma rəqəmlər hələ də qorxu saçmaqda davem edir. Belə ki, mart ayının
31-ə olan məlumata görə dünyada 856,917
nəfərdə yoluxma faktı qeydə alınıb, 42,107 (19%) nəfər isə həyatını itirib. İtaliyada
106,792 nəfər bu virusa yoluxub, 12,428 nəfər isə həyatını itirib. Olduqca
ciddi rəqəmlərdir. Buna görə də, martın 9-da İtaliya höküməti bütün ölkəni
"qırmızı zona”elan edərək, nəzərdə tutulmuş qadağalarla karantin rejiminin tətbiqinə
başladı. Xəstəxanalar, apteklər və marketlərdən başqa bütün ictimai iaşə
obyektləri fəaliyyətini dayandırdı, əhalinin evdən çixmasına qadağalar
qoyuldu. Hələ də bu qadağalar qüvvədədir.
- Koronavirus epidemiyasını İtaliyada
qarşılayan, Azərbaycan dövlətinin təşkil etdiyi çarter reysləri ilə Romadan Vətənə
təxliyyə olunan, ölkəmizdə bu virusa qarşı mübarizə tədbirlərini müşahidə edən
gənc kimi vətəndaşlarımıza tövsiyələriniz nədən ibarət olardı?
-
Təəsüf hissi ilə bildimək istəyirəm ki, bu virus bəlası ölkəmizdən də yan keçmədi.
Hesab edirəm ki, mövcudrəqəmlərin artacağı istisna deyil. Digər dünya ölkələri
kimi, Azərbaycan da koronavirusla mübarizədə ciddi səy göstərir. Məktəblərin və
ali təhsil müəsisələrinin, müəyyən dövlət qurumlarının və idarələrinin fəaliyyətinin
dayandırılması, sərhədlərin bağlanması, xüsusi karantin rejiminin tətbiqi
koronavirusla mübarizədə ciddi əhəmiyyət kəsb edən məqamlardır. Bölgələrlə
giriş-çıxışın tamamilə məhdudlaşdırlması, əhalinin ən sıx məskunlaşdığı Bakı şəhərində,
eləcə də regionlarımızda dövlət səviyyəsində həyata keçirilən qabaqlayıcı
profilaktik tədbirlər, Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın
yaradılması, dövlətin bu məsələyə nə qədər ciddi yanaşdığını bir daha sübut
edir. Amma dövlətlə bərabər, yükün yarısı da insanların üzərinə düşür. İnsanlar
bu məsələyə laqeyid yanaşdıqca, karantin rejiminin qaydalarına ciddi riayət etmədikcə,
koronavirusla mübarizə bir o qədər çətin olacaq, ciddi fəsadlara gətirib
çıxaracaq. Prezident İlham Əliyevin son çıxışlarında da qeyd etdiyi kimi, dövlət
tərəfindən qəbul edilmiş bütün qərarlara və atılmış addımlara baxmayaraq,
dinamika artır və bunun əsas səbəbi bəzi vətəndaşların məsuliyyətsizliyidir. Mən
də bu fikirlə tamamilə razıyam. Bütün maarifləndirici tədbirlərə, edilən ciddi
xəbərdarlıqlara baxmayaraq, əfsuslar olsun ki, bəzi vətəndaşlarımız məsələnin
ciddiyyətini anlamaqda çətinlik çəkirlər.
Bu gün 4518 nəfər Azərbaycan vətəndaşı xüsusi karantin rejimində nəzarət
altındadır. Respublikada 10 xəstəxana koronavirus xəstələrinin müalicəsi üçün nəzərdə
tutulub. Bir neçə gün bundan öncə Bakı şəhərində müasir "Yeni Klinika” tibb müəssisəsi
bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin istifadəsinə verilib. Bunlar dövlətin həyata
keçirdiyi mühüm tədbirlərdir. Bizim üzərimizə düşən vəzifə isə karantin
rejiminin qaydalarına əməl etməkdən, ehtiyac olmadıqca yaşadığımız evləri tərk
etməməkdən ibarətdir. Ancaq bu yolla
xalqımızı, millətimizi böyük bəladan qurtara bilərik. Çalışaq evdə qalaq,
karantin rejiminin tələblərinə əməl edək!
Rufik İSMAYILOV