Bakı 14°C
Gizlədilən çempionlar, alimlər...
"Evdə də
valideynlər məhdudiyyəti olan uşaqlarla dost olmağı, məktublaşmağı, elektron
poçt göndərməyi təbliğ etməlidir. Cəmiyyət olaraq yavaş-yavaş addımlasaq, bir
neçə ildən sonra bu problemlər aradan götürüləcək”
Kimisi
qulağını çəkib "iraq olsun” deyir, kimisinin yazığı gəlir, kimisi uşaqlarını
onlardan uzaq tutur və s. Söhbət fiziki məhdudiyyətli uşaqlardan gedir. Bu
davranışlar isə həmin uşaqların valideynlərini utandırır. Nəticə isə odur ki, valideynlər
fiziki məhdudiyyətli uşaqlarını evdən çıxarmaq istəmirlər.
"Fiziki məhdudiyyət
əngəl deyil” cümləsinin təsdiqini həm dünya, həm də ölkə təcrübəsində hər zaman
görürük. Sonuncu diqqət çəkən məqam isə "Tokio-2020 Yay Paralimpiya Oyunları”nda ölkəmizin nəticəsi oldu.
Paralimpiyaçılarımız19 medalla geri döndülər. Bu nəticədən sonra düşündük
ki, hələ evlərə qapadılan dünya yarışlarının qalibləri, elm adamları, peşə
sahibləri olacaq nə qədər insanlar var. Bəs həmin şəxsləri cəmiyyətə çıxarmaq
üçün bundan sonra nə etməliyik?
Təcriddə vətəndaşların rolu
Psixoloq
Murad İsayev deyir ki,
fiziki məhdudiyyətli uşaqların cəmiyyətə çıxarılmasında ən önəmli faktor
münasibətin dəyişməsi ola bilər: "Valideyn uşağını cəmiyyətə çıxarır, ətrafda
diqqətlər onların üzərinə gedir, valideyni və uşağı utandıracaq münasibət
görür. Nəticədə valideynlər fiziki məhdudiyyətli uşaqları məktəb, bağça kimi müəssisələrə
belə aparmağa bəzən laqeyd yanaşırlar, evə qapadırlar. Yaxud fiziki məhdudiyyətli
şəxslər özləri bu münasibəti görürlər, bu da onlara mənfi təsir edir. Fiziki məhdudiyyətli
şəxs yolda gedərkən ona diqqətlə baxırlarsa, istər-istəməz düşünür ki, bunlar mənə
niyə belə baxırlar? Vətəndaşlar o münasibətləri ilə fiziki məhdudiyyətli şəxsləri
cəmiyyətdən təcrid edirlər”.
Fərqli yollar axtaran beyin
Psixoloq
bildirir ki, uşağın fiziki məhdudiyyəti onun həyatının uğursuzluğuna səbəb ola
bilməz: "Əksinə, bir insanın məhdudiyyəti olanda beyin yarımkürələrinin aktivləşməsi
baş verir. Beyin özünü təsdiq etmək üçün fərqli yollar axtarmağa başlayır. Məsələyə
bu tərəfdən də baxmaq lazımdır. Bir uşağın nə isə bir fiziki məhdudiyyətinin
olması onun bütün həyatı boyu uğursuz olacağı mənasına gəlmir”.
Müəllimi evə çağırmaqdansa…
M.İsayev
deyir ki, fiziki məhdudiyyətli uşaqları cəmiyyətə buraxmalı və onlar üçün
yaradılmış məktəbə göndərməliyik: "Müəllimi evə çağırmaqdansa, fiziki məhdudiyyətli
uşaqların təhsil aldığı məktəbə göndərmək daha məqsədəuyğundur. Pedaqoqlar da
qiymətləndirmək, təşviqedici təsir göstərmək məqsədilə onları önə çəkməlidirlər.
Cəmiyyətlə inteqrasiya və münasibətləri gücləndirmək üçün pedaqoq, psixoloq,
loqoped, ailə paralel şəkildə çalışmalıdırlar”.
Uşaqları düzgün böyütməliyik
Murad
İsayevin sözlərinə görə, damğalamaq metodikalarını aradan götürməliyik: "Övladlarımıza
deməliyik ki, insanların orqanlarında nə isə bir məhdudiyyət ola bilər. Bunu
onlara düzgün şəkildə izah etməliyik ki, sabah həmin şəxsləri görəndə fərqli
baxmasınlar, onlardan uzaq gəzməsinlər”.
Yavaş-yavaş addımlasaq…
Psixoloq
bildirir ki, məktəblərdə məhdudiyyətli uşaqlarla bağlı dərslər keçirilməli, digər
uşaqlar ilə qaynayıb-qarışmaları təbliğ olunmalıdır: "Pedaqoqlara yayda məhdudiyyətli
uşaqlarla bağlı virtual dərs keçiblər. Yaxşı olardı ki, məktəbdən hər hansı bir qrupu aparıb fiziki məhdudiyyətli
uşaqlarla görüşdürüb bir yerdə əyləndirsinlər. Evdə də valideynlər məhdudiyyəti
olan uşaqlarla dost olmağı, məktublaşmağı, elektron poçt göndərməyi təbliğ etməlidir.
Cəmiyyət olaraq yavaş-yavaş addımlasaq, bir neçə ildən
sonra bu problemlər aradan götürüləcək”.
Zərif Salmanlı
