Bakı 23°C
Ələt Azad İqtisadi Zonası Qərb mətbuatında
Eureporter: "Təkcə
Azərbaycanda deyil, Qafqaz regionunda iqtisadi buma səbəb olacaq”
Son onilliklər ərzində beynəlxalq ticarətdə bir neçə vacib qlobal
biznes mərkəzi - Honkonqdan Sinqapur və Dubayadək bir sistem yaradılıb. Bu
şəhərləri birləşdirən əsas xüsusiyyət onların liderlərinin öz iqtisadi
sistemlərini dünyaya açmaq, iqtisadi modellərini digər ölkələr üçün maksimum
dərəcədə cəlbedici etmək istəyidir. Şirkət və investorlar Asiya ilə Yaxın
Şərqdə biznes mərkəzlərinin çiçəkləndiyinə şahid olublar.
İnvestorlar Ələtə dəvət
olunub
Nüfuzlu qərb nəşri – "Eureporter Aİ” yazır ki, bu gün növbənin
Qafqaza çatdığını söyləmək mümkündür. Məqalədə bildirilir ki, Azərbaycan
hökuməti hələ 2020-ci ilin mayında Ələt Azad İqtisadi Zonasının yaradılması ilə
bağlı planı açıqlamışdı: "Ərazisi 8 milyon 500 min kvadratmetr olan layihə
Xəzər dənizinin sahilində yerləşən Ələt qəsəbəsində formalaşdırılan
ticarət-logistika mərkəzinin bir hissəsi olacaq. Ələt qəsəbəsi ilə bağlı plan
uzun illər ərzində hazırlanıb. Azərbaycan parlamenti hələ 2018-ci ildə azad
iqtisadi zona haqda qanun layihəsi qəbul edib və bununla da, azad iqtisadi
zonanın xüsusi statusunu, orada idarəçiliyi nizama salan qaydalar
müəyyənləşdirilib. Az sonra isə azad iqtisadi zonada tikinti işlərinə
başlanılıb. Artıq Ələt Azad İqtisadi Zonasının xarici biznesmenlərin üzünə
açılmasına az qalıb. Azərbaycan rəhbərliyi artıq xarici investorları Ələtə
dəvət edir”.
Cəlbedici şərtlər
Müəllif yazır ki, Xəzər hövzəsində yeni nəqliyyat qovşağının
yaradılmasının təməlində bir neçə vacib amil dayanır: "Birincisi, Azərbaycan
hökuməti tərəfindən qəbul edilmiş uzunmüddətli strategiya. Söhbət
iqtisadiyyatın informasiya texnologiyaları sayəsində genişləndirilməsindən,
ölkə iqtisadiyyatının enerji sahəsindən asılılığını azaltmaq üçün şaxələndirmə
tədbirlərindən gedir. Enerji sahəsi ənənəvi olaraq Azərbaycan iqtisadiyyatının ən
gəlirli sektorudur.
İkinci vacib amil: azad iqtisadi zona Azərbaycan iqtisadiyyatına
birbaşa xarici investisiyaların yatırılmasına stimul olacaq. Ələt Azad İqtisadi
Zonasının idarəçiliyi ilə bağlı qanuna əsasən, investorlara çox cəlbedici
şərtlər təklif edilir. Buraya azad iqtisadi zonada fəaliyyət göstərəcək
şirkətlərə tətbiq ediləcək xüsusi vergi və gömrük qaydaları da daxildir.
Məsələn, azad iqtisadi zonaya idxal edilən mallara, görülən işlərə və
göstərilən xidmətlərə görə əlavə dəyər vergisi tutulmayacaq. Üstəlik, azad
iqtisadi zonada fəaliyyət göstərəcək şirkətlər gömrük rüsumlarından azad
olunacaq”.
Coğrafi mövqeyin unikallığı
Müəllif vurğulayır ki, Ələt Azad İqtisadi Zonasının strukturu startap
layihələrin və özəl müəssisələrin ehtiyaclarının ödənilməsi istiqamətində
qurulub. Məqalədə Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasının rəhbəri Məmməd
Musayevin də fikirləri yer alıb. O bildirib ki, sahibkarlarla onlayn görüşdə bu
zonanın ölkədə biznes mühitinin inkişafı üçün hansı əhəmiyyəti daşımasından
danışıb: "Ələt Azad İqtisadi Zonasının fəaliyyətə başlaması ilə bağlı işlərə
start verilib, investorlarla görüşlər keçirilir. Bizimlə işləmək istəyən
sahibkarlara vaxt ayırmağa hazırıq”.
Sonuncu amil isə sözügedən azad iqtisadi zonanın coğrafi və
infrastruktur nöqteyi-nəzərdən mövqeyinin unikal olmasıdır. Bu, azad iqtisadi
zonanı dünya miqyaslı biznes mərkəzinə çevirməyə imkan verəcək. Bu gün Bakı
Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı Ələt layihəsinin ən inkişaf etmiş strukturudur.
Dəniz Limanın yükaşırma qabiliyyəti 10 milyon tondan çoxdur və göstərici
getdikcə artır.
Qafqaz regionunda iqtisadi
bum
Məqalədə qeyd olunur ki, hazırda bu nəqliyyat qovşağı qərbdə
Türkiyəni, cənubda Hindistanı, şimalda isə Rusiya və digər Şimali Avropa
ölkələrini birləşdirir. Azad iqtisadi zonanın yaxınlığında yerləşəcək hava
limanın tikintisi isə planlaşdırma mərhələsindədir. "Azərbaycan ərazisindən
"Şimal-Cənub” və "Şərq-Qərb” nəqliyyat dəhlizlərinin keçməsi, ölkənin iri
bazarlara yaxın olması, azad iqtisadi zonanın iqtisadi səmərəliliyinin
artmasına, Mərkəzi Asiya, İran, Rusiya, Türkiyə və Yaxın Şərq bazarlarına
xidmət göstərilməsinə imkan verəcək”, - deyə Məmməd Musayev vurğulayıb.
Ələt Biznes Xidməti Mərkəzi azad iqtisadi zonada fəaliyyət göstərəcək
şirkətlərə və fiziki şəxslərə lisenziyalar, vizalar verəcək və digər xidmətlər
göstərəcək. Məqalənin sonunda vurğulanır
ki, bir sözlə, Azərbaycanın Ələt Azad İqtisadi Zonası ilə bağlı nailiyyətləri
göstərir ki, o, iqtisadiyyatın innovasiya yolu ilə inkişafına, iqtisadi
sistemin modernləşdirilməsinə sadiqdir. Əgər layihə gözlənilən nəticələri
verərsə, azad iqtisadi zona təkcə Azərbaycanda deyil, bütünlükdə Qafqaz
regionunda iqtisadi buma səbəb olacaq”.
Kamran
