Cəmiyyətdə süni gərginlik yaratmaq istəyənlərin məqsədi nədir?
Xalq arasında "Qala” və ya
sadəcə "Qədim şəhər” kimi tanınan İçərişəhər Bakının ən dəyərli incisi, həm də
tarixi-memarlıq qoruğudur. 2000-ci ilin dekabrında İçərişəhər Qız Qalası və
Şirvanşahlar Sarayı ilə birlikdə YUNESKO-nun Dünya Mədəni İrsi siyahısına daxil
edilib. Son günlər sosial şəbəkələrdə bu dəyərli incinin - İçərişəhərin qala
divarının sökülməsi, yerində restoran tikilməsi barədə məlumat paylaşılır. Xüsusən də vəkil Aslan İsmayılov "Facebook”dakı
səhifəsində davamlı olaraq video-fotolar paylaşır, İçərişəhərin qala divarlarının
sökülməsi barədə rəy formalaşdırmağa çalışır. Lakin "İçərişəhər"
Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin (DTMQİ) bu gün yaydığı açıqlamadan,
İçərişəhər ərazisinə təşkil etdiyi media-turdan aydın olur ki, A.İsmayılov
növbəti dəfə süni ajiotaj yaratmaqla gündəmə gəlməyə çalışır. Əvvəla ondan
başlayaq ki, "İçərişəhər” DTMQİ ictimaiyyət üçün yaydığı məlumatda sosial
şəbəkədə paylaşılan fotogörüntülərin həqiqətlə tamamilə ziddiyyət təşkil
etdiyini, qərəzli addımların bir nümunəsi olduğunu bəyan edib. Qeyd edilib ki,
İçərişəhərdə hal-hazırda fotoda görünən vəziyyətdən əsər-əlamət yoxdur və bunu
açıq-aydın müşahidə etmək mümkündür.
İdarənin rəsmi məlumatına
görə, "Facebookda” yayılan həmin fotoşəkillər 2011-ci ildə Qala divarlarının
restavrasiya işlərinin aparıldığı ərəfədə çəkilib. Məsələnin kökündə 1954-cü
ildə Qala divarları üzərində aparılan kobud rekonstruksiya işlərinin durduğu
bildirilib. Qeyd olunub ki, həmin vaxt Qala divarlarının o zamana qədər mövcud
olmuş tarixi bürclərindən biri zədələnərək öz görkəmini itirib və düz divarın
çəkilməsi ilə nəticələnib. "İçərişəhər” DTMQİ fotoşəkil ilə bağlı yaradılan
mənzərənin və əsassız ittihamların əksinə olaraq, 2011-2012-ci illərdə Qala
divarlarının bərpasını həyata keçirib və bu əsnada həmin dağıdılmış bürcü bərpa
etmək üçün genişmiqyaslı bərpa işləri görüb. Bu zaman bütün arxiv sənədləri
nəzərdən keçirilib, bürcü mümkün qədər tarixi görkəminə qaytarmaq üçün
tarixçilər, memarlar, mühəndislər tərəfindən layihə işlənib hazırlanıb. Məhz bu
işlərin nəticəsində bu gün Kiçik Qala küçəsində həmin bürcün bərpa olunmuş
vəziyyətini görmək mümkündür.
Bu açıqlama ilə yanaşı,
"İçərişəhər” DTMQİ-nin mətbuat katibi Rahib Azəri jurnalistlərin iştirakı ilə
dağıdıldığı iddia edilən qala divarının – bürcün yerləşdiyi ərazidə olub, video
görüntü paylaşıb. Video-görüntüdən də aydın olub ki, vəkil A.İsmayılov və
tərəfdarlarının davranışları süni ajiotaj yaratmaq cəhdindən başqa bir şey
deyil. Belə ki, Qala divarlarının zədələnməsi ilə bağlı ittihamlar tam
əsassızdır. Bəzi ərazilərdə Qala divarı boyunca quraşdırılan iaşə obyektlərinə
gəlincə, bu tikililər əvvəllər də olub və sırf konstruksiyalardan ibarətdir. Həmin
konstruksiya Qala divarlarından aralıda quraşdırılıb və məqsəd ondan ibarətdir
ki, Qala divarlarına zərər vurulmasın. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki,
A.İsmayılov və tərəfdarları Azərbaycanda medianın, internetin azadlığından,
insanların tarixi abidələrə olan həssaslığından sui-istifadə edir, məqsədli
şəkildə bugünkü reallıqla uzlaşmayan fotolar paylaşır, cəmiyyətdə gərginlik
yaratmağa cəhd edir.
Vəkil
Sahib Məmmədov mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında
bildirib ki, istənilən halda mədəni-tarixi abidələr, arxitektura əhəmiyyətli
binalar qorunub saxlanmalıdır və bunun əksi olduğu halda, ictimai qınağın özünü
göstərməsi normal haldır. Bununla yanaşı, o, qeyd edib ki, 10 il öncə çəkilən
hansısa fotonu ortaya atıb süni ajiotaj yaratmaq qəbuledilməzdir: "Elə
məsələlər var ki, sivil dünya, ictimaiyyət ona münasibətdə çox həssaslıq
nümayiş etdirir. Tarixi-memarlıq abidələrinə yanaşma da bu qəbildəndir. Düzdür,
zamanla İçərişəhərdə qanunsuz əməllərə yol verilib. Lakin "İçərişəhər” qoruğu
yaradıldıqdan sonra bunun qarşısı alınır, maksimum səviyyədə çalışırlar ki,
hansısa pozuntulara yol verilməsin. Son günlər sosial şəbəkədə paylaşılan
fotoya gəlincə, bunun üzərindən süni ajiotajın yaranmasına səbəblərdən biri də
aidiyyəti qurumun ictimaiyyətə çox gec açıqlama verməsi, əsl həqiqətin nədən ibarət
olmasını operativ dilə gətirməməsi oldu. Xatırlayıram ki, bundan əvvəlki
illərdə də hansısa abidənin guya sökülməsi barədə süni ajiotaj yaradılmışdı.
Bir müddət sonra Ermənistandakı və dünyadakı erməni mediası həmin materiallara
istinad edərək Azərbaycan xalqını öz mədəniyyətinə, abidəsinə sahib çıxmayan
xalq kimi təqdim edirdi. Bununla demək istəyirdilər ki, öz mədəniyyətinə hörmət
etməyən azərbaycanlılar başqalarının da mədəniyyətinə hörmət etməyə qadir
deyillər. Yəni erməni mediası həmin dezinformasiyalara istinad etməklə
Azərbaycanı vandal bir ölkə kimi təqdim edirdi. Son günlər sosial şəbəkələrdə
İçərişəhərin qala divarının guya uçurdulması ilə bağlı paylaşılan foto,
həmçinin sahibsiz itlərin guya hazırda da öldürülməsini əks etdirən fotolar da
bir qədər əvvəl söylədiyim məqsədə xidmət edir”.
S.Məmmədov bu günlərdə
Sulutəpə qəsəbəsində sahibsiz küçə itinin azyaşlı uşağa hücum etməsini, onun
üzünü parçalamasını xatırladıb. Deyib ki, bu zaman insanların körpə uşağa qarşı
baş verən hadisədən hiddətlənməsi anlayışla qarşılanıb. Lakin həmin vaxt da
bəzi məqsədli adamlar bu məsələni sosial şəbəkə və onlayn media üzərindən
qızışdırıb, ardınca da səslənən aqressiv fikirləri toplayıb, itlərin
güllələnməsi ilə bağlı köhnə video və şəkilləri də ona əlavə edib yayıb, öz
mənbələrinə göndəriblər: "Bunun nəticəsində də heyvan hüquqlarının müdafiəsi
ilə məşğul olan beynəlxalq təşkilatlar məlumat yaydılar ki, hər il Formula-1
yarışması ərəfəsində Azərbaycanda sahibsiz itlər guya kütləvi şəkildə məhv
edilir. Halbuki, İDEA İctimai Birliyi vasitəsilə küçə itləri ilə bağlı
Azərbaycanda geniş miqyaslı işlər görülür. Amma bəlli adamlar və onların
məlumat ötürdüyü beynəlxalq təşkilatlar bunları görmək istəmirlər. Yəni bəlli
şəxslərin məqsədli şəkildə yaratdığı süni ajiotaj sonradan beynəlxalq
təşkilatlar tərəfindən Azərbaycana qarşı təzyiq kimi istifadə olunur”.
Ekspert
Azər Həsrət də qəzetimizə açıqlamasında Azərbaycanın dünyaca məşhur bir yarışa –
Formula-1-ə növbəti dəfə ev sahibliyi edəcəyini xatırladıb. Bildirib ki, belə
mühüm beynəlxalq əhəmiyyətli tədbir ərəfəsində bütün dünyanın gözü Azərbaycanda
olur. Ekspertin fikrincə, məhz belə bir məqamda antimilli ünsürlər Azərbaycanı
hansısa formada gözdən salmağa, ölkəmizin beynəlxalq nüfuzuna xələl gətirməyə
çalışırlar: "Sosial şəbəkədə yayılan həmin şəkilləri mən də görmüşəm. Təəssüf
ki, İçərişəhər qoruğunun məsul şəxsləri bu məsələ ilə əlaqədar zamanında və
yetərli açıqlama verməkdə gecikdilər. Halbuki, onlar anındaca məsələyə reaksiya
verə, televiziya kanallarını bəhs edilən əraziyə dəvət edə, geniş ictimaiyyətə
əsl həqiqəti çatdıra bilərdilər. Təəssüf ki, onlar bu addımı çox gec atdılar.
İçərişəhərin dağıdıldığı iddia edilən hissəsindən bu gün yayılan videodan da
görünür ki, sosial şəbəkədə paylaşılan foto bu günün deyil, illər öncənin
görüntüsüdür. Həmin vaxt isə bu işlərin nə məqsədlə görüldüyü, bərpa işlərinin
aparıldığı da aydın şəkildə izah edilib. Bu, yetərli izahatdır. Sadəcə,
aidiyyəti qurumlar hadisələrə münasibətdə çevik reaksiya verməyi
bacarmalıdırlar. Onlar bunu etmədiyi təqdirdə, ortalığı qarışdırmaq istəyən,
yanlış ictimai rəy formalaşdırmağa çalışan ünsürlər əl-qol açırlar. Beləliklə
də, həmin ünsürlər Formula-1 ərəfəsində Azərbaycanı dünyaya mənfi obrazda
təqdim edirlər. Bunun başqa adı yoxdur”.
Rufik İSMAYILOV