Bakı 15°C
“Bu günün ifaçısı dinləyici üçün adiləşib” - Fotolar
10-15 il əvvələdək hansı müğənniyə daha çox tələbat
olduğunu və mahnılarının sevildiyini satılan kaset və disklərinin sayından müəyyən
etmək olurdu. Belə ki, müğənnilər albom çıxarır, satılan albomlara görə hansı
müğənninin daha çox sevildiyi və hansı mahnının hit olduğu təyin edilirdi. İndi
isə dövrün tələblərinə uyğun olaraq sistem dəyişib. Bir çox ifaçılar isə bu
sistemin qarşısında aciz qalıb. Hazırda hansı müğənnilərə daha çox tələbat
olduğunu "Youtube”dan və toylarda səslənən mahnılardan təyin edə bilirik.Son zamanlar mahnıları dillər əzbərinə çevrilən,
sosial şəbəkənin ulduzu olan Rübail Əzimov redaksiyamızın qonağı oldu. Səsyazma
studiyasında bir çox sənətçilərin səslərinin yazılmasında misilsiz xidmətləri
olan Rübail Əzimov bizimlə söhbətində mahnıların necə hitə çevrilməsindən
danışdı.
- Əvvəllər müğənnilərin kasetlərini alır,
maqnitofonlarda onları dinləyirdik. "Səbuhi” və digər səsyazma studiyaları fəaliyyət
göstərirdi. İndi bütün bunlar kompyuter sisteminə keçib. Bu gün səsyazma
studiyası adı ilə müğənnilərin çoxu sizə müraciət edir.
- Elədir, texnologiyalar sürətlə inkişaf edir. Adi
mobil telefonu götürək, 6 ay öncə çıxan telefonun funksiyaları bu gün çıxandan
geri qalır. Daha gözəl, başqa xüsusiyyətləri özündə daşıyan, yeniliklərlə zəngin
telefonlar təqdim edilir. Texnologiyalar o qədər inkişaf edir ki, müasir
texnikanın arxasınca düşə bilmirsən. Kaset dövrü insanların musiqi dinləmələrinin
ən məsum dövrləri idi. İnsanlar dinləmək istədikləri müğənninin kasetini
alırdılar. Bu proses sənətçini də bir qədər dəyərləndirirdi. Ancaq indi
sevdiyimiz sənətçinin mahnısını oturduğumuz yerdən dinləyə bilərik. Sənət adamı
ildə bir disk hazırlayırdısa, indi daha çox mahnı istehsal etməlidir. Çünki bu
günün dinləyicisi tez yorulur, informasiyalar da çoxdur. İndi müğənnilərin üzərində
məsuliyyət daha çoxdur. Hər iki dövrün tanınmış sənətçilərilə işləyirəm. Əvvəlki
sənətçilər deyir ki, onların sistemi daha yaxşı idi. Yaşlı sənətkarlar indiki
texnika ilə uyuşmurlar. Müğənnilərin albomları ilə yanaşı, iştirak etdikləri
toyların kasetləri də çıxırdı. Bu günün ifaçısı dinləyici üçün adiləşib.
İnsanlar sadə, səmimi olan sənətçilərə daha çox üstünlük verirlər.
- Necə oldu ki,
belə bir studiyada işləmək qərarına gəldiniz?
- Rabil Səfərli bu proqramı mənə öyrətdi. Biz
onunla dost olduq. O dövrdən fərdi olaraq işlərə başladıq. 8 ildir ki, o
studiyada işləyirəm. Bizim rəhbərimiz Nadir Bayramlıdır. Onun çox böyük əməyi
var. Onun təcrübəsi mənə çox kömək etdi.
- Səsi olmayan bir
ifaçı studiyada səs yazdırıb məşhur ola bilirmi? Sizə belə müraciətlər çox
olub?
- Hərdən olur. Səsi olmayan ifaçını ən pis halda
yaxşı söhbət edən biri kimi təqdim edə bilərik. Hər səsin öz mahnısı, janrı
var. Bizə elə ifaçılar müraciət edəndə izah edirik ki, bu tipdə oxusa, onun
üçün daha uğurlu olar. Bir çox ifaçılar var ki, ilk səsyazmalarını bizimlə
ediblər və tamamilə başqa janrlarda oxuyurdular. Səsi olmayan sənətçinin layihəsini
ortaya çıxarmaq, hətta onu məşhurlaşdırmaq da mümkündür. Ancaq onu zorla xalqa
sevdirmək olmaz.
- O ifaçılara "bu,
sizin üçün çox vacibdirmi?” demisinizmi?
- O qədər… Elə hallar olub ki, "sizi deyib gəlmişəm”
deyir və görürük ki, onun üçün əlimizdən gələn heç nə yoxdur. Ötən həftə
Gürcüstandan bir ifaçı bizə müraciət etmişdi, səsi də yox idi. Sadəcə, pulu var
və müğənni olmaq istəyirdi. Ona o qədər ehtiyatla izah etməyə çalışdım ki,
gedin, bir mahnı öyrənin və öyrəndikdən sonra onu mənə göndərin. Bilim ki, heç
olmaya bir mahnı bilirsiniz, ondan sonra sizinlə əlaqə saxlayacam. Bir dəfə
biri zəng edib dedi ki, bu yay müğənni həyatı yaşamaq istəyir. Heç bir maddi
problemi də yoxdur. Dinlədim, gördüm ki, onda alınan deyil. Nəticədə onu başqa
istiqamətə yönləndirdim. Yəni, bu tip hallarla çox tez-tez rastlaşırıq. Mən ona
öz layihəmi sata da bilərdim, ancaq bu günün sabahı da var.
- Mahnını
hazırlayanda, duya bilirsinizmi ki, tutacaq, yoxsa yox?
- Kriteriyalarına görə təxmin etmək olur. Bu, sənət
sirləridir. Onu tam açmağı düzgün hesab etmirəm.
- Qaydalar bəllidir. Sizin proqnozlarınız
maraqlıdır.
- Bu gün dünyada və Azərbaycanda hit musiqilərə nəzər
salsaq, görərik ki, eyni proseslər gedir. Mahnının melodiyası çox bəsit olmalı,
sözlər təkrarlanmalıdır. Məişət sözü olmalıdır, bədii yanaşma olmasa da, olar.
Yetər ki, sözlər təkrarlansın. Misal üçün, Nadir Qafarzadənin ifa etdiyi
"Maral” mahnısı. Nadir Qafarzadəyə böyük
hörmətim var. Onun ifa etdiyi bu mahnıda ancaq maraldan danışılır. Təəssüf ki,
biz hit deyəndə, qlobal musiqilərin adını çəkə bilmirik. "Top-10”da olan məşhur
mahnıların siyahısına nəzər yetirsəniz, bu proseslərin onların hamısında cərəyan
etdiyinin şahidi olarsınız. O mahnılarda sözlər təkrarlanır, mahnı sadə və
primitivdir. Mahnıda ilk 10 saniyə insanı çəkməli və növbəti saniyələrdə hal dəyişməlidir.
Mahnının gedişatında ona digər alətlər də qoşulmalıdır ki, gücünü artırsın.
İkinci bəndinin nəqarətində mahnının sözü də, musiqisi də insanların yaddaşında
qalmalıdır. Belə olanda, artıq o, insanların sevimli mahnısına çevrilir.
Mahnıda mövzunun nə olmasının fərqi yoxdur.
- "Səni deyirlər”
kimi.
- Bəli. "Səni deyirlər”i kimin kimə dediyi də bəlli
deyil. Mahnının müəllifi onu adi bir məclisdə oxuyub. Kimsə bunu zarafatla
yayıb və mahnı təsadüf nəticəsində hitə çevrilib. İfaçı bu mahnını kütləyə təqdim
etməyib. Misal üçün, "Maral” mahnısını Nadir Qafarzadə özü kütləyə təqdim edib.
Sadəcə, gərək insanın bir şansı olsun. N.Qafarzadə ilk gündən özünü ciddi
musiqiçi kimi təqdim edib. Ona bu mahnını gətirəndə düşünüb ki, bunu ancaq
toylarda ifa edərəm. Və toyların ən çox tələbatlı mahnısı olub. Bir həftədən
sonra bu mahnını hər yerdən istəyiblər. "Maral” mahnısı gözlənilməz uğur əldə
edib.
- Sizin "Divanə”
mahnınız kimi.
- Bu, çox ölçülüb-biçilən mahnılardan idi. "Divanə”
mahnısı 2013-cü ildə yazılıb. Bu mahnını oxumaq haqqında ümumiyyətlə, düşünməmişəm.
Düşünürdüm ki, buna münasib müğənni olarsa, ona verərəm. Mahnı dörd cümlədən
ibarətdir. Sonra düşündüm ki, əgər kommersiya ilə məşğul olmaq lazımdırsa, bu
mahnını elə özüm də ifa edərəm. Bu mahnını oxumaq üçün içimdə bir kompleks var
idi.
- Nə üçün?
- Mən Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbində,
Konservatoriyada təhsil almışam. Dahi sənətkarlarımızın tələbəsi olmuşam.
Düşünürdüm ki, bu mahnımı oxusam, sabah müəllimlərimlə necə üz-üzə gələrəm? Ətrafımdakı
təcrübəli sənətçilərin fikirlərini aldım və özümdə güc toplayıb oxudum. Nəticədə
"Divanə” mənə uğur gətirdi.
- Bu
mahnının sizin ifaçı kimi tanınmağınızda rolu böyük oldu.
- Bəli, ancaq sənət baxımından məni tanıdan ilk
"Qara gözlüm” mahnısını qeyd etmək istəyirəm. "Youtube”da mahnıya az, cəmi 5
min baxış olmuşdu. Ancaq toylarda, el şənliklərində, tədbirlərdə ən çox tələb
olunan mahnılardan oldu. Bu mahnı indi mahnının tutması üçün vacib olan şərtlərin
tam əksinədir. 2014-cü ildə heç "Youtube”un özü bu qədər dəbdə deyildi. Bir sənətçi
kimi "Qara gözlüm” mahnısı mənə daha çox uğur gətirib. "Eşq” mahnısını da unutmaq
olmaz, təbii ki. O da daha çox dinlənilən və izlənilən mahnılardan oldu.
- Hazırladığınız
sevimli mahnılarınızı başqasına verəndə hər hansı təəssüf hissi keçirirsinizmi?
- Ərsəyə gətirdiyim mahnılar mənim üçün çox dəyərlidir.
Hazır mahnılarımı hələm-hələm satmaram. Ümumiyyətlə, mahnı satmıram. Bəzən
düşünmüşəm ki, bu mahnı mənim yox, başqa bir sənətçimizin profilinə daha
uyğundur. O səsləndirsə, daha yaxşı olar. Əgər o mahnı hit olacaqsa, müəllif
olaraq təbii ki, buna sevinərəm. Sağlam düşüncəli sənət adamı mahnısının başqa müğənninin
ifasında da sevilməsindən yalnız şad ola bilər.
- "Yotube”da ən
çox izlənilən müğənnilərin sırasında sizin də adınız var. Çox zaman həmin
ifaçılarla bağlı deyirlər ki, bu rəqəmlər şişirtmədir.
- Mən o xarakterli insan deyiləm ki, sosial şəbəkələrdə
özümə şişirtmə rəqəmlər yazdırım. Əslində, bu heç mənə lazım da deyil. Mənim
işim oxumaqdır. Onu sevmək, dinləmək isə artıq xalqa, insanlara aiddir. Sevmək
sizin əlinizdədir. Mahnını oxuyub, sosial şəbəkələrdə yerləşdirirəm. Siz istəsəniz
o mahnını sevərsiniz, istəməsəniz yox. "Bu, sevilən mahnıdır” deyib onu
tamaşaçıya sırımağın tərəfdarı deyiləm. Bu, özünü aldatmaqdır. Mən bunu ayıb
bilirəm.
- Sosial şəbəkələrin
məşhurlaşdırdığı ifaçılardansınız. Çünki sizi televiziyalarda görməmişik.
- Tam razıyam. Mənim bir terminim var – "Youtube”
müğənnisi. Misal üçün, mənim son işlərimdən biri olan "Şəlaləm mənim” klipim
"Youtube” klipidir. Dəvət aldığım yerlərdə, el şənliklərində "Şəlaləm mənim”
mahnısını oxumuram. Biz buna "Youtube”da uğur qazanacaq bir layihə kimi
yanaşdıq. Bunu sevən insanlar var. Onlar biz sənətçilərə dəyər verən
insanlardır. Biz bu mahnını trolladıq.
O ki qaldı televiziyalara çıxmaq məsələsinə,
televiziyaya baxmıram. Elə bilirəm ki, heç kim televiziyaya baxmır. Ancaq
televiziya müğənninin PR-ı ilə məşğuldur. İndi televiziyanın hər hansı məşhur
verilişinə gedən yeni sənətçi ora bəlli qonorar ödəyir. Televiziyada reklam
olunan sənətçi sosial şəbəkələrdə yalandan şişirtmə rəqəm artıran sənətçilərdəndir.
Mən bunları bir-birinə bənzədirəm. Bu mənim subyektiv fikrimdir.
- Sosial şəbəkələrdə
haqqınızda yazılan pis rəylərə reaksiyanız necə olur?
- Eləsini bağrıma basmaq istəyirəm ki, səmimi yazıb
(gülürük). Bir də var, hiss edirsən ki, bu adamın niyyəti başqadır. Bir var
yazsın ki, "sizin ciddi mahnıları dinləmişik, belə mahnılar oxumaqla biz dinləyiciləri
məyus edirsiniz”. Bir də var yazır ki, "bu nədir ala”. Sosial şəbəkələrdə
yazılan şərhlərə cavab yazmıram. Birinə yazsam, gərək hamısına cavab yazam.
Xəyalə Rəis
