“Bal ayı”nda velosipedlə dünyanı gəzən cütlük Azərbaycanda
Velosipedlə səyahətə çıxmaq… Zövqlü səslənir, anlatdıqca gözəl
tərəfləri də çoxdur, amma həm də asan deyil. Bu barədə velosipedlə səyahət
planı quran, başlanğıc nöqtəsi Azərbaycanı götürən argentinalı cütlüklə
söhbətləşdik.
Xuan Kruz ilə Adam Timi 2012-ci ilin yanvar ayında tanış olublar, 2
aydan sonra artıq bir yerdə yaşamağa qərar veriblər və iki aydır ki, rəsmi
olaraq ailəlidirlər, bu səfərə onların "bal ayı” da demək olar.
Xuan məndə velosipedə
həvəs yaratdı
Timinin 32 yaşı var, onun əvvəllər velosiped sürməyə elə də marağı
olmayıb. Bu həvəsi onda həyat yoldaşı yaradıb: "Mən Macarıstandanam,
Argentinaya tətilə getmişdim, orda Xuanla tanış oldum. 2012-ci ilin yanvarında
tanış olduq, may ayında artıq bir yerdə yaşamaq qərarı verdik. Rəsmi şəkildə
isə iki aydır evlənmişik. Mən səyahət etməyi sevirəm. Amma əvvəldən velosiped
sürməyə maraq göstərdiyimi desəm, yalan olar. Xuandan ilhamlandım. Mən fitnes
təlimçisiyəm, Xuan da məndə velosipedə həvəs yaratdı. Beləcə, səyahət
marağımızı velosipedlə birləşdirib dünyanı gəzirik”.
Xuanın isə 42 yaşı var, Argentinada yaşayır. Universitetdə molekulyar
biologiya üzrə təhsil alıb, alimdir. Deyir ki, ilk səyahəti 12 yaşında elə öz
ölkəsi daxilində olub: "İlk dəfə 12 yaşımda Argentinanın içində səyahətə çıxmışam.
Ondan 20 il sonra xaricə - Avropaya səfər etmişəm. Sonra artıq davamı gəldi.
Çünki insan gəzdikcə gəzmək, yeni yerlər görmək istəyir. İndiyə qədər 20 ölkədə
olmuşam. Əsasən, Avropa və Cənubi Amerika ölkələrinə getmişəm”.
Bu səyahət elə də qısa
olmayacaq
Asiya ölkələrini gəzməyi bu səfərdə məqsəd olaraq götürüblər. Xuan
deyir ki, onda bu ölkələrə həvəsi qonşusu yaradıb: "Məndə Asiyaya həvəs yaradan
hindistanlı qonşumuz oldu. Elə danışdı ki, bu maraq yaranmaya bilməzdi. Ona
görə biz planlaşdırdıq ki, Azərbaycana gələk. Bura viza almaq çox rahat oldu,
təyyarə ilə gəldik, bundan sonrakı səfərimiz ancaq velosipedlə olacaq. Bakıda
ilk planımız palçıq vulkanlarını görməkdir, amma dedilər ki, oralar çox
istidir. Yenə də vəziyyətə baxacağıq, Qəbələyə gedəcəyik. Daha çox şimal
rayonlarında olacağıq, sonra Gürcüstana keçəcəyik. Gürcüstan, Ermənistan və
İran sonrakı plandadır, hələ ki onlara viza almamışıq, düşünürəm ki, bu, rahat
olacaq. Əsas problemimiz odur ki, Pakistandan viza ala bilmədik. Bizim marşrut
elə idi ki, İrandan sonra Pakistana, ordan da Hindistana gedəcəkdik. Bütün
sənədlərimiz qaydasında olsa da, Pakistan bizə viza vermədi. Ona görə marşrutumuzu
çox uzatmalı oluruq. Çin vasitəsilə getmək də maliyyə cəhətdən sərfəli deyil.
Ona görə fikirləşirik ki, İrandan Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə keçək, ordan
Mərkəzi Asiya ölkələrinə. Bu səyahət elə də qısa olmayacaq, qış aylarına da
təsadüf edəcək”.
Xuan deyir ki, onlar səfərə çıxanda hər cür hava şəraitinə hazırlıqlı
olurlar: "Qış üçün hazırıq, lazım olan şeyləri özümüzlə götürmüşük. Get-gedə
havanın temperaturu dəyişərsə, hazırıq. Barselonada olanda bir dəfə bizim çantamızı
oğurlamışdılar. Bəxtimiz onda gətirdi ki, əşyalarımızla velosiped eyni yerdə
deyildi, yoxsa vəziyyət daha pis olardı. Düzdür, sonra polis çantanı tapdı,
içindən bəzi şeyləri götürmüşdülər, amma qalanlar da var idi”.
İslanandan sonra isti
yataq, isti ev şansın da olmur
Velosipedlə səyahət etməkdən də danışdılar. Deyirlər ki, bu, elə
səyahət növüdür ki, evdən çıxanda yollarda səni nələr gözlədiyini bilmirsən.
Timi deyir ki, belə məqamda insanın qarşısına elə bir adam çıxır ki, çətinliklər
unudulur: "Bu səyahətin çətin tərəfi odur ki, yuxarıdan aşağı da düşə bilirsən.
Getdiyin yolda səni nələr gözlədiyini öncədən planlaşdıra bilməzsən. Qalmağa
yer tapmadığımız da olur, başqa problemlər də. Boliviyada olanda yolda dolu
yağdı, tamam su olmuşduq. Və ondan da betəri odur ki, belə islanandan sonra
isti yataq, isti ev şansın da olmur. Yaş paltarda yola davam etməlisən. Amma
yaxşı cəhəti odur ki, bəzən gözləmədiyimiz anda bir insan qarşımıza çıxır, hər
cür kömək edir. Pis və yaxşı tərəflərini bir-birini balansda saxlayır”.
Xuan isə deyir ki, bu cür səfərdə əsas olan yatmaq üçün təhlükəsiz
yer tapmaqdır: "Çünki getdiyimiz yerdə birinci dəfə oluruq, tanımırıq,
heyvanlar, oğrular, yaxud başqa təhlükələr ola bilər. Ona görə yatmaq üçün
təhlükəsiz yer tapmalısan. Bu elə də asan deyil”.
Cəmi bir nəfər velosiped
sürən gördüm
Xuana görə velosipedlə səyahət zamanı getdiyin ölkəni, insanlarını
daha yaxşı tanıyırsan: "Adi səyahətlərdə hosteldə dünyanın müxtəlif yerlərindən
olan adamlarla bir yerdə qalırıq, getdiyimiz ölkəni o qədər də tanıya bilmirik.
Bizim səyahətlərimizdə isə oteldə qalmırıq, getdiyimiz ölkənin insanlarının
içində oluruq. Nəyəsə ehtiyacımız olanda insanlardan istəyirik”.
İndiyə qədər gəzdiyi ölkələr içərisində Xuana ən xoş təsir edəni
doğma Argentina olub: "Məsələn, Boliviyanı o qədər də bəyənmədik. Argentinada
ən xoşuma gələn velosipedçilərə münasibətdir, bunun üçün yolların olmasıdır.
Hər ölkədə bunu müşahidə edə bilmirik. Azərbaycana gəldiyim gün ərzində cəmi
bir nəfər velosiped sürən gördüm. Burda velosiped yolları yoxdur. Ona görə
velosipedlə hərəkət etmək çətindir”.
Timiyə isə qidalanma cəhətdən Argentina daha uyğundur: "Xuanla
velosipedlə birinci səyahətimiz Argentina daxilində olub, digər ölkələrlə
müqayisədə qidalanma cəhətdən o ölkə mənə daha rahatdır. Çünki məndə belə bir
problem var, tərkibində qlüten olmayan qidalar qəbul etməliyəm. Argentinada
qidalarda qlütenin göstərilməsi məsələsi qanunla tənzimlənir. Digər ölkələrdə
qidanın üzərində bu barədə məlumat verilmir. Xəstəliyimə görə mən orda çox
rahat oluram, qidalanma ilə bağlı problem yaşamıram”.
Gün ərzində 50-100 kilometr
velosiped sürürük
Bəs səyahətlərdə gününüz necə başlayır? Bu sualımızı Timi
cavablandırdı: "Mən xüsusi qidalandığım üçün yuxudan duranda Xuan mənə ya
yumurta hazırlayır, ya da meyvələrdən nə isə. Sonra yola çıxırıq, saat
14:00-16:00 arası yolda dayanıb, tərəvəz filan alıb yeyirik. Sonra yenə sürməyə
davam edirik, gün batana qədər gedirik, sonra artıq qalmağa yer axtarırıq. Hosteldə
filan qalmırıq, ona görə bizi qonaq edəcək adam axtarırıq, əgər belə adam
tapmasaq, polisə yaxınlaşıb qalmağa yer cəhətdən bizi yönləndirməsini xahiş
edirik. Heç nə tapmayanda isə özümüz çadır qururuq. Daha çox təbiət qoynunda
olmağı, yerli insanlarla ünsiyyət qurmağı sevirik. Ümumilikdə, gün ərzində
50-100 kilometr velosiped sürürük”.
Xuan deyir ki, qida məsələsində yola ehtiyatsız çıxmaq olmaz:
"Getdiyimiz yerlərdə mağazalar olur. Amma bununla yanaşı, üstümüzdə ehtiyat
qidalar saxlayırıq. Çünki yolu bilmək olmur”.
Adi həyatda daha çox pul
xərcləyirik, nəinki səfərlərdə
Səfərləri öncədən planlayırlar. Timi deyir ki, əsas məsələ büdcənin
uyğun gəlməsidir: "Biz səfərlərdə elə böyük məbləğlərlə çıxmırıq. Məsələn,
Azərbaycan haqqında bizim heç bir məlumatımız yox idi. Sərfəli büdcə ilə Yaxın
Şərqə getmək üçün bu yolu seçdik. Bu səfərdə biz gün ərzində 20 dollardan artıq
xərcləməməyi qarşımıza məqsəd qoymuşuq. Biz adi həyatda daha çox pul
xərcləyirik, nəinki səfərlərdə”.
Xuan laboratoriyada işləyir, deyir ki, bu cür səyahət etmək üçün 6 ay
öncədən işdə məlumat verir, məzuniyyət götürür: "Laboratoriyada işləyirəm,
orada işdən çıxmıram, 3 aylıq məzuniyyət götürürəm. 6 ay əvvəldən məzuniyyət
götürəcəyimi deyirəm. Qayıdanda da işimə qayıdıram. Bizim turumuz tez-tez
olmur. Bir dəfə çıxırıq, 3-4 ay gəzib qayıdırıq”.
Səyahət deyəndə, mütləq fərqli mətbəx nümunəsi də düşünülür. Timi
sərfəli büdcə ilə hər ölkənin mətbəx nümunələrinin hamısının dadına baxmağın
heç də həmişə mümkün olmadığını bildirdi: "Getdiyimiz hər ölkənin mətbəxi ilə
tam olaraq maraqlana, dadına baxa bilmirik. Çünki bu, maliyyə cəhətdən heç də
sərfəli deyil. Azərbaycanın özündə ucuz olsun deyə yerli meyvə və qidalarla
qidalanırıq”.
Aygün Asimqızı