Azərbaycanda dabaq xəstəliyi təhlükəsi varmı?
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Baytarlıq
Nəzarəti Xidməti (DBNX) Rusiyanın Başqırdıstan Respublikasında qoyunlar
arasında aşkarlanan dabaq xəstəliyinin ölkəmizə keçə bilmə ehtimallarına
aydınlıq gətirib. DBNX-nin mətbuat katibi Yolçu Xanvəli Trend-ə açıqlamasında
aşkarlanan xəstəliyin ölkəmiz üçün təhlükəli olmadığını deyib. Onun sözlərinə
görə, Azərbaycan Başqırdıstandan heyvan və heyvan mənşəli məhsul idxal etmir:
"Buna görə də ölkəmiz üçün narahatlıq yoxdur. Azərbaycanda dabaq xəstəliyi
ilə əlaqədar epizootik vəziyyət normaldır. Heyvanlar arasında da yaz və payız
peyvəndləri həyata keçirilib".
Qeyd edək ki, Başqırdıstanın bir neçə kəndində qoyunlar arasında
dabaq xəstəliyi qeydə alınıb. İlkin araşdırmalara əsasən, xəstəliyin Orta Asiya
ölkələrindən gətirilən heyvanlardan keçdiyi məlum olub. Xəstə heyvanların
Qazaxıstan və ya Qırğızıstandan icazəsiz keçirildiyi ehtimal olunur. Bununla
bağlı Başqırdıstan Prokurorluğu cinayət işi başlayıb.
Qonşu ölkədə yayılan yoluxucu xəstəliklər xəbəri həmişə bu sualı
yaradır: Görəsən belə bir xəstəliyin bizdə də yayılma ehtimalı varmı? Bunun
qarşısının alınması üçün hansısa tədbirlər görülməlidirmi?
Məsələ ilə bağlı ilk olaraq DBNX-nin mətbuat katibi Yolçu Xanvəli ilə əlaqə saxladıq. O bildirdi ki, hər hansısa narahatlığa
əsas yoxdur: "Xəstəlik Rusiyanın Başqırdıstan Respublikasında yayılıb.
Bir həftə bundan qabaq Beynəlxalq Epizootik Bürosu da məlumatı təsdiqləyib. Adışəkilən
ərazidə qoyunlar arasında dabaq xəstəliyinin yayılması faktı doğrudur. Lakin Azərbaycanda
epizootik vəziyyət hal-hazırda sabitdir. Yaz və payız fəsillərində aparılmalı
olan vaksinasiya tədbirləri artıq yerinə yetirilib. Bu barədə hər hansısa narahatlığa
əsas yoxdur. Qeyd edilən məsələ hazırda tam nəzarət altındadır. Bir daha
bildirim ki, sözügedən ərazidən Azərbaycana heç bir heyvan və heyvan mənşəli
məhsullar gətirilmir”.
Azərbaycan Dövlət İqtisad
Universitetinin dosenti, iqtisadçı-ekspert Qadir Bayramlının sözlərinə
görə, bu xəstəliyə zaman-zaman Azərbaycanda da rast gəlinib: "Bəzən rayon
yerlərində yaşayan əhali yerli baytarların köməyi, yaxud ənənəvi üsullarla xəstəliyi
müalicə etməyə çalışırlar. Lakin bu xəstəliyin müalicəsini effektiv şəkildə
aparmaq mütləqdir. Rayonlarda baytarların birliyi olur. Xəstəliyin ilkin
işarələri bilinən kimi, onun müalicəsi dərhal aparılmalıdır. Çünki dabaq
sürətlə yayılan bir xəstəlikdir. Qeyd edim ki, ilkin mərhələdə müalicə aparılarsa,
xəstəliyin geniş miqyasda yayılmasının qarşısını almaq olur. Ümumiyyətlə,
Azərbaycanda heyvanlar arasında yayılan bir sıra xəstəliklərlə əlaqədar
sistemli şəkildə profilaktik tədbirlər görülməlidir. Xəstə heyvanların
statistikası aparılmalıdır. Hansısa bölgədə xəstəlik aşkar edilərsə, dərhal
tədbir görülməlidir. Bu tədbirlər zamanı müasir elmi metodların tətbiqinə
ehtiyac var”.
Ekspert bəzi məqamları da qeyd etdi: "Təəssüflər olsun ki, bölgələrdə
belə xəstəliklərə qarşı hazırlıq çox zəifdir. Yerli fermerlər tez-tez müxtəlif
heyvan xəstəliklərinə rast gəlirlər. Bəzən bu xəstəliklər ciddi tələfata da
səbəb olur. Ona görə də yoluxucu xəstəliklərin qarşısının alınmasının ən yaxşı
yolu vaxtaşırı profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsidir. Dabaq xəstəliyinə
gəldikdə isə, əvvəllər müəyyən bölgələrimizdə bu xəstəliyə rast gəlinib. Amma
hazırda belə bir təhlükə ehtimal edilmir. Xəstəlik yayıldığı zaman qoruyucu
geyimlərdən istifadə edilməli və ehtiyatlı davranılmalıdır. Bu, müalicə olunan
bir xəstəlikdir. Yəni xəstəlik geniş arealda yayılsa belə, heyvanların kütləvi
məhvinə səbəb olmur. Belə xəstəliklərin xüsusi müalicə metodları var. Hazırda
elə bir ciddi təhlükə görülməsə də, düşünürəm ki, bu xəstəliyə qarşı hər zaman
hazır olmaq lazımdır. Bəzən xəstəlik yayıldığı zaman baytara müraciət etmək
əvəzinə, ənənəvi üsullardan istifadə edilir. Bu isə qətiyyən düzgün deyil.
Mütəxəssislərə müraciət etməklə xəstəliyin daha geniş arealda yayılmasının
qarşısını almaq olar”.
Şəbnəm
Mehdizadə